ظریف: اشتباهات محاسباتی ابرقدرت‌ها تبعات فاجعه‌بار به‌دنبال داشته است
وی با اشاره به اینکه افراط گرایی ناشی از اشتباهات محاسباتی و اشغالگری بود ادامه داد:«مشکل اصلی که به اوضاع غم‌بار کنونی انجامیده مشکل سوء تفاهم است و اشتباه محاسباتی است که منجر به اشتباهات قدرت‌های منطقه‌ای و ابرقدرت‌ها شده است.» ظریف به فقدان درک از زمان پایان این دوران گذار اشاره کرد و گفت: «ما ۳۰ سال است که در این دوران به سر می‌بریم و نباید زمان پایان آن را پیش‌بینی کرد. این دوره طولانی است. دوران جنگ سرد حدود ۵۰ سال طول کشید.» وزیر امور خارجه کشورمان مشخصه دیگر این دوران را رقابت شدید دانست. وی گفت که این رقابت‌ها اهداف کوتاه و میان مدت دارد.
به گفته ظریف، یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی اجتماعی کنونی کشورهای اروپایی، مهاجرت است که موجب برافروخته شدن آتش ملی گرایی و میهن‌پرستی افراطی و نابرابری‌های اقتصادی و مشکلات دیگر می‌شود، بنابراین فقر نیازمند یافتن راه حلی جهانی‌است. وزیر امور خارجه تاکید کرد هیچ کشوری نمی‌تواند مشکل مهاجرت را به تنهایی حل کند. بیکاری، جرائم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر نیز مشکلات جهانی هستند.
ظریف در بخشی به مساله تروریسم و حادثه ۱۱ سپتامبر نیویورک اشاره کرده و گفت: «تروریسم هم یک چالش جهانی است. ایجاد امنیت نیازمند عزم و اقدام جهانی است. کسی به تنهایی نمی‌تواند در جهان امنیت ایجاد کند. امنیت هر کشور، امنیت دیگران است و به همین جهت، ایجاد امنیت در جهان، تلاش جمعی همه کشورها را می‌طلبد.»
ظریف در ادامه به رویکرد آمریکا در قبال خروج از توافق نامه‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت که این رویکرد دقیقا همانند افکار خشک و سختگیرانه‌ای است که نمی‌توانند خود را با حقایق جهان امروز مطابقت دهند.
وی همچنین به موارد مهم دیگر از دوران گذار در جهان امروز اشاره کرد که یکی از آنها ماهیت ائتلاف‌های جهانی طی مقاطع مختلف بوده که در سال‌های دور ابتدا در بلوک شرق بود اما فقط به بلوک شرق محدود نشد. وزیرخارجه جمهوری اسلامی همچنین به موقتی بودن ماهیت برخی ائتلاف‌ها در عرصه جهانی اشاره کرد.
تغییر ماهیت جهانی‌سازی
ظریف در ادامه عنوان کرد که مورد خیلی مهم دیگری در عرصه بین‌الملل طی دوران گذار این است که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن برای جهانی‌سازی است. وی گفت که شاهد تغییر ماهیت جهانی‌سازی هستیم که لازم است موردتوجه قرار بگیرد. وزیر امورخارجه در ادامه گفت: «نمی‌توان همزمان در افغانستان شاهد فاجعه و ناآرامی بود و انتظار امنیت کامل در آمریکا داشت.» وی افزود: «نمی‌توان در یک جامعه امنیت ایجاد کرد وقتی که جاهای دیگر شاهد ناامنی است زیرا امنیت یک پدیده جهانی است. باید این واقعیت را بپذیریم.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: «اگر بپذیریم که امنیت یک مقوله جهانی است، پس دیگر چه نیازی به بازدارندگی در جهان وجود خواهد داشت.» وی با بیان اینکه اینها حقایق و واقعیت‌های مربوط به مفهوم جهانی امنیت است، تاکید کرد: «اما سیاستمداران همواره در مخالفت با این مفهوم بوده‌اند زیرا همیشه سر این چانه می‌زنند که آنها چه سهمی برای ایجاد امنیت دارند و دیگران چه سهمی باید در این زمینه ایفا کنند. اما این مساله نباید باعث شود که ما این حقیقت نادیده بگیریم که امنیت یک جامعه نمی‌تواند به قیمت ایجاد ناامنی برای دیگر جوامع ایجاد شود.» ظریف افزود البته در این میان بازی‌های بزرگ اقتصادی برای تولید‌کنندگان سلاح در جهان وجود دارد که مانع از دسترسی به امنیت حقیقی در کشورها می‌شود.
وزیر امورخارجه ایران در بخشی دیگر از سخنانش، سیال بودن را یکی از مشخصه‌های دوره گذار عنوان کرد و گفت: «در دوره‌های قبل یکسری قوانینی حاکم بود که می‌شد آینده را پیش‌بینی و براساس آن اقدام کرد.» به گفته ظریف، در دوره گذار سخت می‌توان پیامدها را پیش‌بینی کرد «چون همه در وضعیت «تبدیل شدن» قرار دارند و تلاش می‌کنند به شیوه انقلابی عمل کنند و تصویر آینده را بر اساس منافع خود تغییر دهند.» ظریف عنوان کرد که برخی از بازیگران مانند ایالات‌متحده تلاش کردند با قواعد پیشین و اعمال برتری نظامی خود در دوره گذار کنترل اوضاع را به‌دست بگیرند، اما رفتار آنها منجر به فاجعه شد.
وی با بیان اینکه آمریکا به روش یک انقلاب عمل کرد، عنوان کرد که پس از جنگ خلیج‌فارس، جهان هر سال درگیر جنگ بود و آمریکا از این طریق تلاش کرد برتری خود را بر نظم جهان تحمیل کند. ظریف با اشاره به تلاش سایر بازیگران برای رفتار به روش انقلاب نتیجه گرفت که به همین خاطر وضعیت در این برهه دائما در حال تغییر است.
وی عنوان کرد که با این وضع دیگر نمی‌توان بر اساس فرضیات عمل کرد و دائما باید نگاه خود را مورد ارزیابی قرار دهیم. وی تصریح کرد فرضیات منجر به فاجعه می‌شوند و دائما باید مذاکره کرد.
به گفته ظریف در این شرایط آنهایی که از افکار جامد برخوردار هستند بسیار خطرناک هستند.
وزیر امورخارجه گفت، در آمریکا و برخی مناطق بلوک غرب افراط‌گرایی از ملی‌گرایی پیشی گرفته است. آقای ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد حاضر می‌شود و می‌گوید هرکس باید به‌دنبال تامین منافع ملی خود باشد.
ظریف در نهایت تاکید کرد: «طبیعی است که تمام کشورها منافع ملی خود را دنبال می‌کنند اما اینکه کسی در سالن یک نهاد جهانی حاضر شود و اعلام کند بی‌خیال منافع دیگران، هرکس وظیفه دارد منافع خودش را دنبال کند، پیامد و واکنشی به فرآیند جهانی شدن است.»
