واکاوی واکنش روسیه به تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران
طبق این گزارش، کرافت در یک کنفرانس خبری تصریح کرد، علاوه بر روسیه، این پیشنویس را در اختیار بریتانیا، فرانسه، آلمان و استونی نیز قرار داده و امیدوار است که «خیلی زود»، این پیشنویس را در اختیار دیگر اعضای شورای امنیت قرار دهد. وی با این حال ادامه داد، در وهله اول قصد دارد با سفرای کشورهای عضو شورای امنیت گفتوگو کند و «اطمینان حاصل کنیم که همه میدانند ما متعهدیم تا اطمینان حاصل کنیم که شورای امنیت سازمان ملل اجازه منقضی شدن (تحریمهای تسلیحاتی ایران) را در ماه اکتبر نخواهد داد». وی در سوالی مطرح کرد: «چیزی که در هجدهم اکتبر به افراد میگویم این است... آیا شما میخواهید روسیه به ایران سلاح عرضه کند؟ آیا میخواهید چین به ایران سلاح عرضه کند؟ آیا میخواهید که کشورها به ایران سلاح عرضه کنند یا بفروشند؟».
کرافت سپس ادامه داد: «من تصریح میکنم که روسیه و چین نیز باید درخصوص عملکرد ایران به اجماع جهانی بپیوندند. این موضوع فقط به مردم ایران مربوط نمیشود، بلکه به مردم خاورمیانه (غرب آسیا) ربط پیدا میکند». سفیر آمریکا در سازمان ملل تهدید کرد، به کارگیری تمامی گزینهها برای اطمینان حاصل کردن از تمدید تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران امری ضروری است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در سال ۲۰۱۸ بهرغم پایبندی ایران به مفاد برجام، یکجانبه از این توافق هستهای خارج شد و از آن پس سیاست فشار حداکثری علیه ایران را در پیش گرفت؛ به امید آنکه بتواند، تهران را وادار به موافقت با توافق مورد پسند آمریکا کند اما این سیاست نه تنها نتیجهبخش نبود بلکه ایران را وادار کرد که به دلیل عدم تعهد کشورهای اروپایی به برجام، از برخی تعهداتش ذیل این توافق هستهای عقبنشینی کند. بر اساس یکی از بندهای قطعنامه ۲۲۳۱ که از سال ۲۰۱۶ میلادی اجرایی شد، ایران تا پنج سال از خرید تسلیحات تهاجمی منع شده است. این بند از قطعنامه در اکتبر سال ۲۰۲۰ (اواخر مهر ماه ۱۳۹۹) منقضی میشود و پس از آن ایران امکان خرید جنگافزار از دیگر کشورها را خواهد داشت. ایالات متحده پیشنویس قطعنامهای برای رأیگیری در شورای امنیت سازمان ملل متحد جهت تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران آماده کرده است. تصویب این قطعنامه نیازمند جلب نظر موافق ۹ عضو شورای امنیت بدون وتوی چین، روسیه، آمریکا، انگلیس و فرانسه (اعضای دائم شورای امنیت) است. برخی از دیپلماتهای غربی به رویترز گفتهاند، ایالات متحده کار دشوار و حتی ناممکنی برای جلب موافقت روسیه و چین جهت موافقت با تمدید این تحریمها خواهد داشت. موضعگیریها و مواضع اعلانی روسها حاکی از آن است که مسکو با هر گونه اقدام آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران مخالف است و به نظر نمیرسد تغییری در مواضع و سیاستهای روسها حاصل شود.
روسیه چه خواهد کرد؟
در رابطه با تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران، نقش روسیه و همچنین چین بسیار مهم است، به گونهای که آمریکا رایزنیهایی با مقامات روسیه برای موافقت با طرح خود علیه ایران داشته و به همراهی روسها با خود امیدوار است.
با این حال موضعگیریها و مواضع اعلانی روسها حاکی از آن است که مسکو با هرگونه اقدام آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران مخالف است و به نظر نمیرسد تغییری در مواضع و سیاستهای روسها حاصل شود. در همین رابطه، «واسیلی نبنزیا» سفیر روسیه در سازمان ملل ماه گذشته تاکید کرد، مسکو مخالف هرگونه تلاش آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران است. «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه نیز پیش از این تاکید کرد، به رغم فشارها و تلاشهای آمریکا، تحریمهای تسلیحاتی ایران در سازمان ملل قابل تمدید نیست. وی با بیان اینکه دلیلی برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل وجود ندارد، گفت: تمدید این تصمیم، در حقیقت ادامه یافتن تحریم سخت علیه ایران است که قبل از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ (برجام) وجود داشت. «ماریا زاخاروا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز گفته است، طرح تحریم تسلیحاتی نامحدود علیه ایران که از سوی آمریکا عنوان شده است، هیچ دورنمایی ندارد. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، زاخاروا گفت: «برنامههای لجوجانه برای در هم شکستن برجام از طریق مطرح کردن ایدههای ضد ایرانی جدید، از جمله ارائه طرحی برای اعمال تحریم نامحدود تسلیحاتی علیه ایران، به کلام ساده افتخاری برای ایالات متحده به ارمغان نمیآورند.» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه افزود: «روشن است که این مسیر هیچ دورنمایی ندارد.» بسیاری از کارشناسان و مقامها نیز هشدار دادند که آمریکا برای پیشبرد طرح خود درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، با چالشی جدی در شورای امنیت سازمان ملل مواجه خواهد شد. مخالفت روسیه و چین در کنار عدم تمایل کشورهای اروپایی برای همراهی کردن آمریکا در این طرح از جمله استدلالهایی است که در این زمینه مطرح میشود. واشنگتن برای موفقیت در شورای امنیت سازمان ملل دراین خصوص به رای اعضای دائم این شورا نیاز دارد و این در حالی است که روسیه و چین بهعنوان دو عضو دارای حق وتو، با این طرح آمریکا مخالف هستند.
تختروانچی:آمریکا تحت قطعنامه ۲۲۳۱ حقی ندارد
همزمان مجید تختروانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، اظهارات همتای آمریکایی خود را نادرست خواند و گفت: آمریکا تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت حق آغاز هیچ کاری را ندارد. به گزارش «ایرنا»، مجید تختروانچی روز شنبه در یادداشت توییتری خود نوشت: سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد معتقد است ایالات متحده از حق استفاده از مکانیزم ماشه برای بازگرداندن تحریمها تحت حمایت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت برخوردار است. وی تاکید کرد: این اشتباه است؛ آمریکا از زمانی که دونالد ترامپ مشارکت ایالات متحده در برجام را متوقف کرد، نمیتواند شرکتکننده این توافق باشد. نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد تصریح کرد: ایالات متحده که ناقض قطعنامه است، حق ندارد هیچ کاری را تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد آغاز کند.