سخنگوی وزارت خارجه به سخنان برایان هوک واکنش قاطع نشان داد
مقاومت حداکثری، پاسخ فشار حداکثری
با رسیدن چهارمین نفتکش ایرانی حامل بنزین به سواحل ونزوئلا، مجددا فشارهای آمریکا به شکل اعلام تحریم‌های جدید افزایش پیدا کرده است. در همین ارتباط «سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پنج‌شنبه شب در پیامی توییتری در واکنش به ادعاهای مقام آمریکایی نوشت: فشار حداکثری شما را با مقاومت حداکثری، اراده پولادین و تکیه بر توانمندی‌های داخلی درهم می‌شکنیم. این شمایید که باید دست به انتخاب بزنید: یا شکست را بپذیرید و راه احترام به ملت ایران را در پیش‌گیرید، یا همچنان به تحقیر، منفور‌بودن و انزوای بیشتر خود ادامه دهید.
مذاکره یا فروپاشی اقتصادی
پیشتر رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا مدعی شده بود: «به دلیل فشارهای ما، سران ایران باید تصمیم بگیرند، یا مذاکره کنند یا فروپاشی اقتصادی را مدیریت کنند... ایالات متحده به استراتژی موفق فشار حداکثری اقتصادی و انزوای دیپلماتیک علیه ایران ادامه می‌دهد.» وزارت خارجه آمریکا بامداد پنج‌شنبه در راستای سیاست ایران‌هراسی و اتهام‌پراکنی علیه تهران، نشست خبری ویدئوکنفرانسی علیه برنامه هسته‌ای ایران با حضور «مورگان اُرتاگوس» سخنگوی این وزارتخانه، «برایان هوک» نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور ایران و همچنین «کریستوفر فورد» معاون وزیر خارجه این کشور در امور امنیت بین‌الملل و عدم اشاعه ترتیب داد.
به نوشته وبگاه وزارت خارجه آمریکا، هوک با ادعای اینکه ایران با برنامه هسته‌ای خود مشغول «اخاذی و باج‌گیری» از جهان است، مدعی شد: «تهدیدات رژیم ایران برای مرعوب کردن کشورهای دیگر طراحی شده تا رفتار اغلب خشن ایران را در ازای چیزی بدتر، بپذیرند... کارزار فشار حداکثری رئیس‌جمهور دونالد ترامپ به روش‌های بی‌سابقه‌ای، ایران را مهار و با آن مقابله کرده است... ما شبکه مالی آنها را مختل کرده‌ایم.» به دلیل فشارهای ما، سران ایران باید تصمیم بگیرند، یا مذاکره کنند یا فروپاشی اقتصادی را مدیریت کنند.
رئیس گروه اقدام علیه ایران با تکرار ادعای بی‌اساس و نخ‌نما شده تلاش ایران برای دستیابی به سلاح اتمی، افزود: «همزمان ما تمام راه‌های ایران به سلاح اتمی را می‌بندیم... نباید به هر کشوری که تهدید به نابودی اسرائیل یا هر دولت دیگری می‌کند، اجازه دستیابی به ابزار آن را داد. ایالات متحده در کنار اسرائیل و بسیاری از شرکای جهانی خود ایستاده تا مطمئن شود ایران هرگز سلاح اتمی تولید نمی‌کند.»
بعد از سخنرانی‌های اولیه، نوبت به خبرنگاران رسید تا سوالات خود را مطرح کنند. خبرنگار نشریه «وال‌استریت ژورنال» پرسید: آیا با تروئیکای اروپایی درباره تحریم تسلیحاتی هماهنگی شده است؟» کریستوفر فورد در پاسخ به این سوال گفت: «ما در تلاش هستیم تا در شورای امنیت برای تمدید این تحریم، حمایت کسب کنیم. ما پیش‌نویس قطعنامه‌ای را آماده کرده‌ایم که واقعا امیدواریم تصویب شود و تلاش‌هایمان نیز بر تصویب آن در شورای [امنیت] متمرکز است.» هوک نیز در پاسخ به سوالات وال‌استریت ژورنال توضیح داد: «رئیس‌جمهور روحانی اخیرا در نطق تلویزیونی اعلام کرد، اگر تحریم تسلیحاتی بر تهران تمدید شود، ایران پاسخ کوبنده‌ای به آن خواهد داد. این نمونه دیگری از این است که توافق هسته‌ای ایران نتوانسته این رژیم را میانه‌رو کند. ما اعتقاد داریم که شورای امنیت باید باج‌گیری روحانی را رد کند... ما در تلاش هستیم تا در شورای امنیت برای تمدید این تحریم، حمایت کسب کنیم. ما پیش‌نویس قطعنامه‌ای را آماده کرده‌ایم که واقعا امیدواریم تصویب شود و تلاش‌هایمان نیز بر تصویب آن در شورای امنیت متمرکز است.»
خبرنگار روزنامه «نیویورک تایمز» درباره لغو معافیت تحریمی سه تاسیسات هسته‌ای در ایران سوال کرد: «مجوز همکاری با این سه سایت، دید بهتری به شرکت‌ها و مقام‌های بین‌المللی درباره چیزی که داخل آنها رخ می‌داد، ارائه می‌کرد. آیا این تصمیم، آن پادمان‌ها که با هدف عدم نقض توافق از سوی ایران بود را از بین نمی‌برد؟»
معاون وزیر خارجه آمریکا در تلاش برای طفره رفتن از پاسخ به این سوال، گفت: «نمی‌گویم این پروژه‌های خاص، هیچ گونه دید خاصی ارائه می‌کرد... چرخه سوخت که انجام شده بود و راکتور تحقیقاتی تهران برای مدتی به سوخت نیاز ندارد... پروژه اراک هم چندان پیشرفتی نداشته است... پس مساله‌ای که شما می‌گویید ناچیز است.»
خبرنگار خبرگزاری «رویترز» به‌عنوان رسانه بعدی پرسید: «اول اینکه چرا معافیت همکاری روس‌ها در بوشهر را لغو نمی‌کنید؟ پروژه بوشهر همواره محل نگرانی دولت‌های پیشین آمریکا بوده... دوم اینکه می‌گویید فعالیت‌های هسته‌ای ایران افزایش یافته؛ آیا غیر از این است که اکثر آن فعالیت‌ها ـ اگر نگوییم تمام آنها ـ پس از خروج آمریکا از برجام انجام شده؟»
هوک این بار پاسخ دادن به این سوال را به فورد واگذار کرد و او نیز گفت: «درباره بوشهر، ما هیچ وقت مسیر خود را درباره فعالیت‌ها در آن رآکتور تحت هیچ شرایطی تغییر نمی‌دهیم. این یک چرخه ۹۰ روزه است. وقتی چرخه بعدی فرا‌برسد، معافیت بوشهر را بررسی می‌کنیم و ممکن است مسیر را تغییر داده یا ندهیم... ما تمایل داریم که عملیات‌ها در آن رآکتور را به منظور ایمنی، حمایت کنیم تا حادثه‌ای برای آن در ایران رخ ندهد. همچنین فرآیند سوخت‌رسانی و گرفتن سوخت مصرف شده تداوم یابد تا ایران بهانه‌ای برای غنی‌سازی یا استفاده از سوخت مصرفی برای جدا کردن پلوتونیوم از آن نداشته باشد.»
هوک در حالی این اظهارات را مطرح می‌کند که چند ماه بیشتر به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی نمانده و مذاکره با ایران می‌تواند برگ برنده بزرگی برای دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در این انتخابات باشد و دولت وی بیش از آنکه به دنبال مذاکره با ایران باشد به دنبال این برگ برنده است. در همین زمینه، خبرگزاری اسپوتنیک نوشت: ناتوانی آمریکا در توقیف نفتکش‌های ایران به معنای شکست سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران است؛ بنابراین به نظر می‌رسد بر خلاف آنچه دولت ترامپ آرزو دارد، ایران پای میز مذاکره‌ای که ترامپ یک طرف آن باشد، نخواهد رفت.
ترامپ در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ برخلاف قوانین بین‌المللی و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که تاییدکننده برجام بود، از این توافق خارج شده و همه تحریم‌های رفع شده به واسطه آن را علیه ملت ایران بازگرداند. ایران در اقدامی که حاکی از شکست کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ بود، پنج نفتکش حاوی سوخت و تجهیزات پالایشگاهی را به ونزوئلا ارسال کرد تا کمبود شدید سوخت ناشی از تحریم‌های آمریکا در این کشور جبران شود. دولت ترامپ در تازه‌ترین اقدام نفتکش‌های حامل سوخت ایران را تهدید به تحریم کرده تا از انتقال نفت ایران به ونزوئلا جلوگیری کند.
تهدیدات دولت ترامپ برای اعمال تهدید تحریم تانکرهای نفتکش در حالی مطرح می‌شود که از پنج نفتکش حامل سوخت ایران چهار نفتکش وارد منطقه ویژه اقتصادی ونزوئلا شده‌اند و اکنون نیز توسط نیروهای مسلح ونزوئلا مورد محافظت قرار گرفته‌اند. «دیوسدادو کابلو» رئیس مجلس ملی موسس ونزوئلا که پس از نیکولاس مادورو قدرتمندترین مرد این کشور محسوب می‌شود، با ورود نفتکش‌های ایران به سواحل ونزوئلا گفت که مردم تهران و کاراکاس مسیر آزادی را در پیش گرفته‌اند. پنج کشتی نفتکش «فورچون»، «فارست»، «فاکسون»، «پتونیا» و «کلاول» حامل سوخت ایران، راهی ونزوئلا شده‌اند.
سه جزء راهبرد آمریکا علیه ایران
رئیس گروه اقدام علیه ایران همچنین در گفت‌وگو با «جوئیش نیوز سیندیکیت» از سه جزء اصلی سیاست ضدایرانی آمریکا نیز یاد کرد و گفت: راهبرد جدید ما در قبال ایران ترکیبی از فشار اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و بازدارندگی نظامی است که هر سه برای داشتن راهبردی موفق درخصوص ایران لازمند. هر کدام که نباشند با قواعد ایران بازی می‌کنید.
این مقام آمریکایی همچنین مدعی شد: «متحدان ما در خلیج [فارس] در کنار اسرائیل در خط مقدم تعدی ایران هستند. متحدان ما در خلیج [فارس] در تقابل با اعمال قدرت ایران نقشی مهم دارند و می‌بینیم که عربستان سعودی مستقیم هدف حمله ایران قرار می‌گیرد. ایران قادر نیست با همسایگان خود در صلح باشد و از نواب خود برای حمله به متحدان ما استفاده می‌کند.» هوک همچنین مدعی شد تهدید ایران باعث شده که اسرائیل و کشورهای عربی روابط بهتری داشته باشند.
لغو معافیت‌های تحریمی آمریکا در ۶۰ روز آینده
همزمان با اظهارات برایان هوک و در ادامه فشارهای آمریکا، وزیر امور خارجه ایالات متحدها نیز اعلام کرد ایران با افزایش فعالیت‌های هسته‌ای خود نشان می‌دهد که باید معافیت‌های تحریمی مربوط به پروژه برجامی و همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ظرف ۶۰ روز آینده پایان یابند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک مایک پمپئو، اعلام کرد که ایالات متحده معافیت‌های تحریمی مربوط به همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران را طی ۶۰ روز آینده لغو می‌کند و آن را تمدید نخواهد کرد. دولت ترامپ قصد دارد به سیاست صدور معافیت‌های تحریمی برای کشورهایی نظیر روسیه، چین و شرکت‌های اروپایی برای همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران پایان دهد.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا همچنین اعلام کرد که وزارت امور خارجه به تحریم دو فرد مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران به نام‌های مجید آقایی و امجد سازگار اقدام کرده است. او افزود: «دو تن از اعضای اصلی برنامه غنی‌سازی هسته‌ای ایران به نام‌های مجید آقایی و امجد سازگار را تحریم می‌کنم. دانشمندان ایرانی باید انتخاب کنند: خارج از محدوده توسعه یافته به‌صورت مسالمت آمیز کار کنند یا خطر تحریم را بپذیرند.» واشنگتن به‌‌رغم لغو معافیت‌های تحریمی، معافیت جداگانه‌ای را که قبل از برجام صادر می‌شده و مربوط به همکاری‌های بین‌الملل در نیروگاه هسته‌ای بوشهر بوده است، به‌منظور حصول اطمینان از ایمنی عملیات‌ها در این تاسیسات به مدت ۹۰ روز تمدید خواهد کرد.
همچنین وال استریت ژورنال از تهدید ایالات‌متحده به تحریم نفتکش‌های حامل سوخت از ایران به ونزوئلا خبر داد. به گزارش «ایسنا» وال‌استریت ژورنال روز پنج‌شنبه در گزارشی نوشته است که ایالات متحده درصدد است نفتکش‌ها و مالکان آنها را در لیست تحریم‌های خود قرار دهد. مقام ارشد دولت آمریکا در این‌باره به روزنامه واشنگتن پست گفته است: ما با مالکان کشتی‌ها وارد گفت‌وگو شده‌ایم و تحریم آنها را تهدید می‌کند. او همچنین مدعی شده که دو کشتی یونانی نیز قرار بوده که سوخت ایران را به ونزوئلا ببرند، که این کار را نخواهند کرد. تاکنون مقامات ایرانی و ونزوئلایی و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درخصوص احتمال اعمال تحریم علیه نفتکش‌های حامل سوخت ایران اظهار نظر نکرده‌اند.
واکنش کمالوندی به لغو احتمالی معافیت‌های هسته‌ای
در واکنش به اقدام آمریکا، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به لغو احتمالی معافیت‌های هسته‌ای ایران از سوی آمریکا خاطرنشان کرد: آمریکا با توجه به فضای اقتدار ایران در دنیا و ادامه فعالیت‌های هسته‌ای‌اش سعی دارد با این اقدامات و اخبار افکار عمومی دنیا را منحرف کند. بهروز کمالوندی در گفت وگو با «ایسنا» درباره انتشار برخی گزارش‌ها مبنی بر لغو برخی معافیت‌های هسته‌ای در چارچوب برجام از سوی آمریکا گفت: در حالی که ایران با اقتدار اهداف خود را به ویژه در رابطه با فروش فرآورده‌های نفتی به ونزوئلا،حضور مقتدرانه در دریاهای آزاد جهان و از همه مهم‌تر پیشرفت‌های چشمگیر صنعت هسته‌ای کشور پیش می‌برد، انتشار اخباری درباره لغو معافیت‌های هسته‌ای، تلاش مذبوحانه‌ای است که آمریکا برای انحراف افکار عمومی داخلی و جهان از شکست‌های پی در پی خود در برابر ایران انجام می‌دهد.
او گفت که لغو معافیت‌ها برای همکاری هسته‌ای طبق برجام در عمل هیچ تاثیری بر روند کار ایران ندارد. البته آمریکا تمایل دارد که اقداماتش در راستای فشار بر ایران تاثیر بگذارد؛ اما در عمل اتفاقی نمی‌افتد، این اقدامات فقط سر و صدای رسانه‌ای است نه چیزی بیشتر، آنها به خوبی این واقعیت را می‌دانند.
ابراز تاسف جوزپ بورل
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز از تصمیم آمریکا برای عدم تمدید معافیت‌های برخی کشورهای عضو برجام در زمینه همکاری‌های هسته‌ای با ایران ابراز تاسف کرده و درباره عواقب آن هشدار داد. به گزارش بیزینس ریکوردر، جوزپ بورل هشدار داد که این اقدام موجب خواهد شد بازرسی کردن از اقدامات ایران سخت شود. بورل همچنین «اهمیت ماندگار» توافق هسته‌ای را مورد تاکید قرار داد؛ چراکه «اطمینان حاصل کردن از آشکار و قانونی بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران حیاتی است.»
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست شورای امنیت سازمان ملل در این باره اظهار کرد: این توافق تنها راه و بهترین راه برای تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران است. بورل ادامه داد: به همین دلیل است که از تصمیم آمریکا برای عدم تمدید معافیت پروژه‌های هسته‌ای مربوط به برجام متاسفم.
انتقاد روسیه
از سوی دیگر، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین از تصمیم آمریکا برای عدم تمدید معافیت‌های تحریمی در زمینه همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران انتقاد کرده و آن را کارشکنی در راستای برنامه عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای خواند. به گزارش «ایسنا» میخائیل اولیانوف در پیامی توییتری نوشت: آمریکا به معافیت از تحریم‌هایی که در برگیرنده پروژه‌های هسته‌ای تحت برجام (و امضاشده در شورای امنیت سازمان ملل) هستند، پایان می‌دهد. تحریم‌های غیرقانونی آمریکا علیه این پروژه‌ها به معنای نقض فراتر منشور سازمان ملل(بند ۲۵)، قطعنامه ۲۲۳۱ و معاهده ان.پی.تی(بند۴)است. آمریکا همچنان به کارشکنی در [اقدامات] عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای ادامه می‌دهد.
ادعای آمریکا نه تنها خنده‌دار، بلکه غلط است
همزمان سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل گفت: این ادعا که آمریکا هنوز در برجام مشارکت دارد، نه تنها خنده‌دار، بلکه غلط است. به گزارش خبرگزاری فارس، مجید تخت روانچی روز پنج‌شنبه در واکنش به اقدام جدید آمریکا درخصوص لغو معافیت‌های همکاری‌های هسته‌ای با ایران در توییتی نوشت: «۲ سال پیش، ترامپ به مشارکت آمریکا در برجام پایان داد. اکنون در ادامه نقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، پمپئو با تحمیل جریمه برای اجرای حتی مفاد هسته‌ای قطعنامه، آخرین ضربه را وارد کرد.» وی افزود: «این ادعا که آمریکا هنوز در برجام مشارکت دارد، نه تنها خنده دار، بلکه غلط است.»
