منتظر لغو تحریم‌ تسلیحاتی نباشیم

سیدحسین نقوی‌حسینی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، درباره اینکه با ادامه برجام تحریم‌های تسلیحاتی ایران تا سال آینده برداشته می‌شود، اظهار کرد: ایران توانمندی‌های نظامی و تسلیحاتی بسیار زیادی دارد و باعث افتخارمان است که از یک کشور خریدار سلاح، به فروشنده آن تبدیل شده‌ایم اما اظهارات رئیس‌جمهور درباره لغو تحریم‌های تسلیحاتی تعجب‌برانگیز است. او ادامه داد: مطابق با یکی از مواد برجام در سال آینده باید یکی از تحریم‌ها علیه ایران لغو شود و به همین دلیل رئیس‌جمهور این وعده را به مردم داده است اما سوال ما از وی این است که مگر غربی‌ها وعده‌ها و تعهدات قبلی خود در برجام را عملیاتی کرده‌اند که منتظر لغو تحریم‌های تسلیحاتی باشیم؟

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه برجام از سوی غربی‌ها به هیچ‌وجه اجرا نمی‌شود، تاکید کرد: غربی‌ها همان‌طور که تا امروز به وعده‌های خود در اجرای برجام عمل نکرده‌اند، قطعا به تعهدات دیگر خود هم عمل نمی‌کنند و مسوولان کشور نباید وعده‌های تکراری و امید واهی دهند و بگویند که با ادامه برجام تحولات بزرگی در کشور به‌وجود می‌آید.

نقوی‌حسینی با اشاره به اینکه اظهارات رئیس‌جمهور مبنی بر ضرورت ادامه برجام با اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجام در تناقض است، خاطرنشان کرد: زمانی که ما کاهش تعهدات برجامی را در دستور کار داریم، ضرورتی ندارد به مردم امیدواری دهیم که اروپایی‌ها به مابقی تعهداتشان در برجام عمل خواهند کرد. پیش‌تر حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران ۲۱ آبان در سخنانی با اشاره به توافق هسته‌ای با ۶ کشور و قدرت دنیا و خروج آمریکا از برجام گفت: «شیوه‌های مختلفی پیش‌رو داشتیم که عده‌ای می‌گفتند از توافق خارج شوید، برخی گفتند در توافق بمانید و برخی نیز مسیر میانه‌ای را پیشنهاد کردند که در تجربه متوجه شدیم راه میانه، به نفع ما است.»

روحانی در سخنانی در جمع مردم رفسنجان با اعلام اینکه با ادامه برجام در سال آینده به یک هدف بزرگ سیاسی، امنیتی و دفاعی دست می‌یابیم، تاکید کرد: «سال‌ها خرید سلاح از سوی ایران طبق قطعنامه سازمان ملل ممنوع بود و همچنین نمی‌توانستیم سلاحی بفروشیم و اگر طبق قطعنامه ۲۲۳۱ برجام را حفظ کنیم، سال آینده تحریم تسلیحاتی ایران برداشته خواهد شد و به راحتی می‌توانیم سلاح لازم را بخریم یا صادر کنیم که این از آثار مهم برجام است.» همچنین پیش‌تر رئیس‌جمهور در تاریخ ۱۰ مرداد ماه در سخنانی گفته بود که طبق توافق برجام اگر این توافق تا سال آینده باقی بماند، تمام تحریم تسلیحاتی ایران براساس آن برداشته می‌شود و می‌توانیم هر سلاحی که نیاز داریم را خریداری یا به فروش برسانیم و البته مقدمات این کار را هم آماده کرده‌ایم.

در شرایطی که رئیس‌جمهور ایران منقضی شدن تحریم‌های تسلیحاتی را یک دستاورد بزرگ برای کشور عنوان می‌کند، اما آمریکا به‌شدت نسبت به این مساله نگران است. وزیر امورخارجه آمریکا روز دوشنبه دو هفته گذشته ضمن خشمگین بودن از بی‌فایده بودن خروج آمریکا از برجام در توییتی مدعی شد که خرید و فروش تسلیحات یکی از دلایل ایران برای باقی ماندن در توافق هسته‌ای (برجام) است.

مایک پمپئو، در توییتی با فاجعه‌آمیز خواندن برجام نوشت، بهترین استدلالی که حسن روحانی برای ماندن در توافق هسته‌ای با ایران دارد این است که بتوانند به خرید و فروش پهپاد، موشک، تانک، جت و... بپردازند. روحانی به خواسته خود می‌رسد مگر آنکه شورای امنیت سازمان ملل تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را پیش از هجدهم اکتبر سال ۲۰۲۰ تمدید کند. پمپئو اواخر مرداد ماه نیز درحساب کاربری خود در توییتر ساعتی را منتشر کرد که براساس آن از آن تاریخ یعنی ۲۲ مرداد ماه، ۱۵ ماه و ۸ روز و ۱۱ ساعت به پایان زمان باقی‌مانده از تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران مانده بود.

مطابق آنچه وزیرخارجه آمریکا به آن اشاره کرده است زمان انقضای مهلت تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهرماه ۱۳۹۹) خواهد بود. او در همین راستا در یک پیام توییتری نوشت: «ساعت درحال تیک‌تاک کردن است، زمان باقی مانده پیش از آنکه تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران به پایان برسد و ممنوعیت سفر «قاسم سلیمانی» (فرمانده نیروی قدس سپاه) برداشته شود، به پایان نزدیک می‌شود.» پمپئو در ادامه نوشت: «ما از متحدان و شرکای خود می‌خواهیم فشارها علیه ایران را افزایش دهند تا رفتارهای بی‌ثبات‌کننده خود را متوقف کند.»

اشاره وزیرخارجه آمریکا به محدودیت‌های تسلیحاتی است که در قطعنامه ۲۲۳۱ به آن اشاره شده است. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تاریخ ۲۹ تیرماه سال ۹۴ یک هفته پس از امضای توافق هسته‌ای میان اعضای گروه ۱+۵، در شورای امنیت سازمان ملل با اکثریت قاطع (۱۵ رای مثبت از ۱۵ عضو) به تصویب رسید. بیانیه مستقل قطعنامه ۲۲۳۱ از کشور‌های عضو خواسته به مدت پنج سال محدودیت‌هایی را در مورد ارتباط و معاملات تسلیحاتی ایران مراعات کنند. بر این اساس از دولت‌ها خواسته شده تا از معامله، خرید و فروش و فراهم کردن هرگونه تسهیلات مالی، مبادلاتی و ترابری در مورد تجهیزات سنگین نظامی به ایران یا برای استفاده ایران به مدت پنج سال از زمان اجرای برجام یا تسلیم «گزارش جمع‌بندی مبسوط» اجرای برجام توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (هرکدام که زودتر باشد) خودداری کنند. در این بخش از قطعنامه از انواع تانک رزمی، سامانه‌های توپخانه سنگین، هواپیما‌های رزمی، هلی‌کوپتر‌های تهاجمی، ناو و سامانه‌های موشکی نام برده شده است.

در مورد تحریم‌های موشکی، محدودیت‌های اعمال‌شده، هشت ساله خواهند بود و قرار است پس از آن محدودیت‌های مربوط به توسعه برنامه موشکی ایران نیز برداشته شود. در این بخش هم بندی وجود دارد که براساس آن، تا پیش از رفع محدودیت‌های هشت ساله نیز ایران می‌تواند موارد موردنیاز برنامه موشکی خود را دریافت کند، مشروط بر اینکه خرید آنها از قبل به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل رسیده و مورد تصویب قرار گیرد.

آمادگی روسیه برای مذاکرات فروش جنگ‌افزار به ایران

همزمان با این تحولات، یک مقام روس می‌گوید در صورت رفع تحریم‌های بین‌المللی، مسکو آماده است تا به ایران جنگ‌افزار بفروشد. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، دیمیتری شوگایف که درحاشیه نمایشگاه هوایی دبی صحبت می‌کرد، گفت: «طرف روسی آماده است تا درباره همکاری در این زمینه [فروش تسلیحات]، با ایران گفت‌وگو کند، مشروط بر اینکه اجرای پروژه‌ها... تنها بعد از رفع تحریم‌های بین‌المللی آغاز شود.» به گفته او، طرف ایرانی احتمالا برای خرید جنگنده، بالگرد، تانک، کشتی، موشک‌های ساحل به دریا، موتورهای هواپیما، قطعات یدکی هواپیما، خودروهای زرهی و زیردریایی علاقه‌مند باشد.

شوگایف با بیان اینکه تحریم‌های بین‌المللی صادرات تجهیزات غیرتهاجمی به ایران را ممنوع نکرده، گفت مسکو به فروش این دست جنگ‌افزارها به ایران ادامه می‌دهد. وی گفت: «ما به اجرای قراردادهایی که شامل تحریم‌های سازمان ملل متحد نیست، از جمله در زمینه تعمیر و تجهیزات عیب‌یابی، ابزارهای رصد رادیویی، سامانه‌های شناسایی و دیگر تسلیحات غیرتهاجمی، ادامه می‌دهیم.»