رابط ظریف و ترامپ پاسخ داد
راه مذاکره با ایران به روایت رند پال
عكس: آرشیو- واشنگتن پست
سناتور جمهوری‌خواه رند پال که از طرفداران سرسخت دونالد ترامپ به‌شمار می‌آید و اخیرا پیشنهاد دیدار وزیرخارجه ایران و رئیس‌جمهور آمریکا را مطرح کرده بود، در مصاحبه‌ای با مجری برنامه تلویزیونی (Free the People) از سیاست‌های کاخ سفید درباره ایران انتقاد و از لزوم ایجاد درک مشترک بین دو طرف برای رسیدن به یک تفاهم صحبت کرد. رند پال با تاکید بر اینکه انتظار از ایران برای توقف کامل غنی‌سازی و همچنین توافق بر سر موشک‌های بالستیکش غیرواقع‌بینانه است، گفت: «با این رویکرد هرگز به پیشرفتی دست نخواهیم یافت.» همچنین این سناتور جمهوری‌خواه، دیدار اخیرش با محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران در نیویورک را «فوق محرمانه» خواند و گفت: «نمی‌توانم هیچ حرفی در این باره بزنم.»
این مصاحبه درحالی انجام شده که پیش‌تر مجله «نیویورکر» گزارش داده بود که رند پال طی دیدار با وزیرخارجه ایران در نیویورک، ظریف را برای دیدار با ترامپ به کاخ سفید دعوت کرد اما او این دعوت را نپذیرفت. بنابر ادعای نیویورکر در جریان آخرین سفر ظریف به نیویورک، رند پال، سناتور لیبرتارین ایالت کنتاکی با ظریف تماس می گیرد و دیداری یک ساعته در روز ۱۵ جولای بین دو طرف در محل اقامتگاه سفیر ایران در خیابان پنجم محله منهتن صورت می‌گیرد. به ادعای نیویورکر، در این دیدار ظریف چند پیشنهاد به سناتور پال ارائه می‌کند؛ پال هم پیشنهاد ملاقات با ترامپ را در اتاق بیضی کاخ سفید مطرح می‌کند که البته ظریف آن را نمی‌پذیرد. پال در ۱۴ جولای و یک روز پیش از سفر به نیویورک و درحالی‌که با ترامپ درحال بازی گلف در ویرجینیا بودند با وی در این‌باره گفتوگو کرد. در جریان دیدار یک ساعته ظریف و پال، وزیرخارجه ایران ایده‌هایی را به پال ارائه داد تا به نگرانی‌های آمریکا پاسخ مناسب داده شود. در میان این پیشنهادها این موضوع مطرح شد که مجلس ایران می‌تواند فتوای سال ۲۰۰۳ و ۲۰۱۰ مقام معظم رهبری ایران را به‌صورت یک قانون مصوب کند. مقام معظم رهبری پیش‌تر در سال ۲۰۱۰ در این‌باره تاکید کرده بود که «استفاده از این دست تسلیحات را حرام می‌دانیم و بر این باوریم که همه باید تلاش کنند تا بشریت را در برابر این بحران محافظت کنند.» ظریف اما تصریح کرد که اگر ترامپ خواستار بیش از این است باید امتیازات بیشتری بدهد. پیشنهاد دیگر ظریف آن بود که ایران طبق یکی از بندهای توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی که ترامپ آمریکا را از آن خارج کرد، تصویب پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در صورت امکان طی سال‌جاری انجام دهد. این درحالی است که براساس برجام این پروتکل باید در سال ۲۰۲۳ به تصویب برسد. این پروتکل که البته به امضای ایران رسیده و هنوز در مجلس به‌صورت قانون به تصویب نرسیده است، امکان انجام بازرسی‌های گسترده‌تر را برای بازرسان سازمان‌ملل از تاسیسات هسته‌ای کشورها فراهم می‌کند.
با تصویب این پروتکل ایران به اصلی‌ترین نگرانی آمریکا از برجام که همان «بند غروب» است خاتمه می‌دهد. اما ظریف در مقابل پیشنهاد کرده است که ترامپ براساس برجام قانون لغو تحریم‌های ایران در کنگره را به تصویب برساند؛ اقدامی که باراک اوباما نتوانست آن را انجام دهد. منابع دیپلمات خبر دادند که پس از این دیدار پال پیشنهادهای ظریف را به‌طور شخصی به ترامپ انتقال داد و رئیس‌جمهوری آمریکا نیز به سناتور جمهوری‌خواه گفت که دعوت‌نامه را به ظریف برای حضور در دفتر بیضی کاخ‌سفید (در اوایل هفته گذشته) ارائه دهد که ظریف این دعوت را به دلایلی نپذیرفت. نیویورکر به نقل از برخی منابع آگاه مدعی شده است که ظریف در پاسخ به این پیشنهاد تاکید کرده است که تصمیم‌گیری در این‌باره برعهده وی نیست و ابتدا باید با تهران مشورت کند. وزیرخارجه ایران همچنین ابراز نگرانی کرده بود که این دیدار نمایشی و بدون دستاورد باشد. همچنین براساس این گزارش، پس از آنکه ظریف نتایج دیدار را به تهران انتقال داد، تصمیم مثبتی برای دیدار اتخاذ نشد. این درحالی است که پنج‌شنبه هفته گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا، محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران را به لیست سیاه افراد و نهادهای تحت تحریم اضافه کرد.
جنگ عراق یک اشتباه بزرگ ژئوپلیتیک
مجری برنامه تلویزیونی (Free the People) مصاحبه با رند پال را با یکی از اظهارنظرهای رئیس‌جمهور آمریکا که گفته بود «من کسی نیستم که بخواهد وارد جنگ شود چراکه جنگ به اقتصاد آسیب می‌زند و مهم‌تر از هر چیز دیگر اینکه، جنگ مردم را می‌کشد. خودتان را دست نیندازید، شما (در آمریکا) یک مجتمع صنعتی- نظامی دارید که آنها جنگ را دوست دارند...» آغاز کرد و سپس از پال پرسید: «تصور من این است که شما با رئیس‌جمهور ترامپ درباره این موضوع اتفاق نظر دارید؟ که رند پال در پاسخ به جنگ عراق اشاره کرد و گفت که یکی از چیزهایی که او بارها و بارها گفته و واقعا به آن باور دارد این است که جنگ عراق یک اشتباه بزرگ ژئوپلیتیک در مقیاسی بسیار بزرگ بود و به نظر همین موضوع راهنمای او است. او ابراز امیدواری کرد که همین موضوع او را راهنمایی کرده و به تفکر درباره اینکه آیا ما باید وارد یک جنگ جدید با ایران بشویم، سوق دهد.
ترامپ خواهان تغییر نظام ایران نیست
پال در پاسخ به این سوال که آیا ترامپ درک درستی از ارتباط میان تغییر نظام در عراق و همچنین موضوع ایران دارد، گفت: «بله من اینطور فکر می‌کنم (که ترامپ این موضوع را متوجه است) و اگر شما به اظهاراتش طی چند هفته اخیر فکر کنید او به این موضوع اشاره کرده است و گفته که ما خواهان تغییر رژیم در ایران نیستیم.» وی افزود: «هرچند که او افرادی همچون بولتون را در نزدیکی‌اش دارد که می‌گویند خواهان تغییر نظام در ایران یا کره‌شمالی هستیم اما این صحبت‌های بولتون است، نه ترامپ. رئیس‌جمهور یک موضع کاملا متفاوت دارد.» به گزارش «ایسنا» وی ادامه داد: «اما رئیس‌جمهور از ایران هم عبور نمی‌کند، چراکه مشکلاتی وجود دارد. واقعا مشکلات در هر دو طرف وجود دارد. همان‌طور که افراد باتجربه می‌گویند برای جنگیدن به دو نفر نیاز است، ما نیز اغلب به همین شکل هستیم. ما پهپاد و کشتی‌هایی را در نزدیکی ساحل آنها (ایران) مستقر کرده‌ایم، آنها نیز یک پهپاد ما را سرنگون کردند. اما از نظر من رئیس‌جمهور وقتی تصمیم گرفت که اوضاع را تشدید و حمله نکند، واقعا از خود خویشتنداری نشان داد. فکر می‌کنم که این یکی از بهترین لحظات ریاست‌جمهوری ترامپ بود.»
دیدار فوق محرمانه با ظریف
مصاحبه‌کننده آمریکایی از رند پال درباره دیدار اخیر او با محمدجواد ظریف وزیرخارجه ایران در نیویورک سوال کرد که سناتور آمریکایی این دیدار را فوق محرمانه خواند و توضیحی نداد. وی فقط گفت: «البته ما بارها به‌طور علنی درباره اهدافمان از دیپلماسی و اینکه چه حرف‌هایی باید بزنیم، صحبت کرده‌ایم. ایرانی‌ها همان‌گونه که در توافق هسته‌ای نشان داده‌اند مایل به محدود کردن غنی‌سازی هسته‌ای خود و صحبت درباره عدم دستیابی همیشگی به سلاح هسته‌ای هستند. من فکر می‌کنم که آنها واقعا در جایگاهی قرار دارند که می‌تواند یک توافق حاصل شود.»
به گزارش «ایسنا» ادعای نشریه نیویورکر درباره درخواست پال برای مذاکره رئیس‌جمهور آمریکا و وزیرخارجه ایران درحالی مطرح می‌شود که ظریف در سفر خود به نیویورک در تشریح موضع ایران درباره تمایل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به مذاکره با ایران اظهار کرد: «ما پیش از این با آمریکا مذاکره کرده‌ایم. برای هر کسی، هر دولتی بیرون از آمریکا مهم نیست که چه کسی در کاخ سفید مستقر است؛ این به مردم آمریکا ارتباط دارد. برای سایر مردم جهان این‌گونه است که توافق با دولت آمریکا انجام می‌شود. ما با دولتی در آمریکا توافق کردیم که در آن زمان به‌طور قانونی انتخاب شده بود. پس از آن نیز رئیس‌جمهور ترامپ انتخاب شد. انقلابی در آمریکا رخ نداده، بلکه تنها یک تغییر دموکراتیک در دولت این کشور بود و به این معنی نیست که ما مجبور باشیم تمام اینها را از سر بگیریم. فقط تصور کنید که اگر مردم مجبور بودند هر چهار سال یا هر هشت سال یک بار توافق با آمریکا را تجدید کنند، این مانع از ادامه یافتن روابط عادی کشورها می‌شد.»
ظریف همچنین درباره اینکه آیا ایران، عدم مذاکره با آمریکا را نوعی شکست در دیپلماسی خود تلقی نمی‌کند، تصریح کرد: «نه اینطور نیست؛ چراکه ما پیش از این با آمریکا مذاکره کرده‌ایم. مساله مذاکره نکردن نیست. مساله تلاش نکردن نیست. ما برای روزها و ماه‌ها و سال‌ها به مذاکره پرداختیم. ما تمام تلاش‌مان را کردیم که من و وزیر جان کری به ملاقات ادامه دهیم. ما نه یک سند دو صفحه‌ای بلکه به توافقی ۱۵۰ صفحه‌ای دست یافتیم. این توافق بر پایه بی‌اعتمادی شکل گرفته است، به همین خاطر ۱۵۰ صفحه است. اگر اینطور نبود، ما می‌توانستیم به راحتی بگوییم که ایران سلاح هسته‌ای نمی‌سازد و قال قضیه را بکنیم. ما چنین کاری نکردیم. ما تک‌تک جزئیات درباره چگونگی نساختن سلاح هسته‌ای و چگونگی برداشته شدن تحریم‌های آمریکا را بررسی کردیم. من می‌توانم این را با قطعیت بگویم؛ چراکه می‌دانم برای نگارش تک‌تک کلمات این توافق، چه سختی‌هایی کشیده شده است.»
انتقاد لیندسی گراهام از دعوت ظریف
از سوی دیگر لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه، در واکنش به گزارش نیویورکر مبنی بر دعوت محمدجواد ظریف به کاخ سفید اعلام کرد که اگر این خبر درست باشد، پیام بدی را منتقل می‌کند. وی در توییتر خود مدعی شد: «اگر این گزارش درست باشد، پیام بدی را منتقل می‌کند، مبنی بر اینکه اگر شما اقدامات تحریک‌آمیز‌تری انجام دهید، آمریکا تمایل بیشتری برای گفتوگو با شما دارد.» گراهام تاکید کرد این اقدامات باعث خواهد شد، اسرائیل و کشورهای عربی، احساس خطر کنند و بخواهند به تنهایی در برابر ایران دست به اقداماتی بزنند. این سناتور جمهوری‌خواه مدعی شد که آمریکا باید فشار به ایران را ادامه دهد و تا زمانی که این کشور رفتار خود را تغییر نداده با مقامات آن ملاقات نداشته باشد.
مذاکره موشکی؟
پسر ران پال، سیاستمدار مشهور آمریکایی با اشاره به اینکه موضوع سخت‌تر در توافق با ایران، توافق بر سر موشک بالستیک است، تاکید کرد: «این موضوع بخشی از توافق هسته‌ای ایران نبود و رئیس‌جمهور و بسیاری دیگر از افراد معتقدند که این یک نقص بزرگ در توافق (برجام) بود لذا آنها (ترامپ و اطرافیان او) خواهان یک معاهده درباره موشک‌های بالستیک هستند.»
به گزارش خبرگزاری فارس، او در ادامه گفت: «اما مشکل این است که شما باید به نظر ایران و اینکه چرا آنها موشک‌های بالستیک تولید می‌کنند هم توجه کنید؛ آنها این کار را می‌کنند چراکه رقبای منطقه‌ای دارند، عربستان سعودی و اسرائیل عملا تا دندان مسلح هستند و ایران هر دوی آنها را رقبای خود می‌داند و از نظر ایران (کنار گذاشتن موشک بالستیک) شبیه به تسلیم شدن بی‌قید و شرط است و شبیه این است که ما نیروی هوایی نداشته باشیم و اینکه موشک‌ها را به‌عنوان نیروی بازدارنده در اختیار نداشته باشیم.» وی مدعی شد: «در مجموع به نظر من فرصتی وجود دارد اما ما باید این موضوع را بفهمیم که ایران فقط در شرایطی درباره موشک‌های بالستیک مذاکره می‌کند که عربستان سعودی هم پای میز مذاکره بیاید.» این سناتور جمهوری‌خواه در ادامه با اشاره به اینکه به نظر او آمریکا آماده صحبت کردن درباره این موضوع نیست، توضیح داد چراکه مطمئن نیستم که عربستان سعودی هم آمادگی انجام چنین کاری را داشته باشد. به گزارش «ایسنا» وی همچنین گفت: «عربستان بدون فشار مذاکره نخواهد کرد و ما می‌توانیم از ابزار اعمال فشار خود، یعنی فروش تسلیحات (به ریاض) برای ملزم کردن عربستان به مذاکره استفاده کنیم. ما قادر به انجام آن هستیم اما این کار مستلزم تغییر در سیاستی است که اکنون آن را دنبال می‌کنیم. به نظر من این تنها راه حصول یک توافق بر سر موشک‌های بالستیک است. اگر ما به این مواضع خود در قبال ایران ادامه دهیم که شما باید غنی‌سازی را متوقف کنید، باید بر سر موشک‌های بالستیک خود توافق کنید و باید در برابر آمریکای بزرگ به زانو درآیید، در این صورت مسلما توافقی در کار نخواهد بود.»
پال با بیان این ادعا که هرچند ما می‌توانیم در هر جنگ نظامی در برابر ایران برنده شویم ادامه داد: «اما آنها خیلی ساده منتظر خواهند بود تا زمان ما به پایان برسد و برای دفاع از غرور خود به‌عنوان یک ملت تلاش خواهند کرد. امیدوارم که راه دیگری وجود داشته باشد، جایگزینی برای وارد شدن به یک درگیری با آنها (ایران).»
انتقاد ترامپ از بازگرداندن اموال بلوکه‌شده
مجری آمریکایی در ادامه با مطرح کردن این موضوع که رند پال هم از دولت باراک اوباما به دلیل توافق برجام انتقاد داشت و هم از دولت ترامپ برای خروج از آن، خواهان توضیح وی شد. سناتور آمریکایی نیز در پاسخ با اشاره به اینکه ترامپ نسبت به واگذاری پول(اموال بلوکه شده ایران) در چند سال اول توافق انتقادهای بسیاری داشت، توضیح داد: «این پول می‌توانست در یک مدت طولانی و با سرعتی کمتر داده شود و به عقیده ترامپ این پول، هویجی بود که می‌توانستیم در صورت عدم پایبندی به توافق، دوباره از آن استفاده کنیم. البته این را هم بگویم که همه نهادهای بین‌المللی که غنی‌سازی و سلاح‌های هسته‌ای را بررسی می‌کنند، گفته‌اند که ایران به توافق هسته‌ای پایبند بوده است.»
انتقاد از تحریم‌های آمریکا
این سناتور آمریکایی در بخش دیگری از این گفتوگو خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و در عین حال انتظار از ایران برای توقف غنی‌سازی‌اش را در شرایطی که به توافق پایبنده بوده است، طعنه‌آمیز توصیف کرد و گفت: «این ما هستیم که از توافق خارج شدیم. در واقع ما به نوعی توافق را نقض کردیم. ایرانی‌ها همچنین تشدید تحریم‌ها را یک جنگ اقتصادی و اقدامی تهاجمی تلقی می‌کنند. این کاری است که انجام می‌دهیم. تحریم‌های قدیمی اجازه فروش نفت به چین، هند، کره‌جنوبی و ژاپن را می‌داد؛ اما تحریم‌های جدید در تلاش است این صادرات را به صفر برساند. از نظر من این تحریم‌ها اگرچه کارساز بوده اما تاثیر عکس داشته است. یعنی به‌جای اینکه آنها را به سمت مذاکره سوق دهد ما در حال سوق دادن آنها به سمت درگیری نظامی هستیم. بنابراین، طرف آمریکایی باید به این فهم برسد که دست از برخی چیزها بردارد، بعضی از تحریم‌ها را بردارد تا تغییر رفتار رخ دهد. ابزاری که ما در اختیار داریم کاهش تحریم‌ها است؛ اما اگر بگوییم «تا زمانی که تمام کارهای موردنظر ما را انجام ندهید، هیچ تحریمی را لغو نمی‌کنیم» این درخواستی غیرواقع‌بینانه است و با این رویکرد هرگز پیشرفتی حاصل نخواهیم کرد.» سناتور ایالت کنتاکی در بخش دیگری از این مصاحبه مدعی شد: «یک مثال خوب درباره تحریم‌ها، موضوع تحریم‌های (آمریکا علیه) ونزوئلا است، (نیکلاس) مادورو دارد چاق و چاق‌تر می‌شود؛ اما مردم عادی ونزوئلا ۲۰ پوند لاغر شده‌اند؛ البته به‌خاطر کمبود تغذیه این طور شده است. مردم در ونزوئلا حیوانات اهلی خودشان را می‌خورند و این استیصال آنها را نشان می‌دهد. فشارهای اقتصادی تاثیرات مخربی بر اقتصاد آنها داشته است؛ اما ژنرال‌ها در ونزوئلا کاملا تغذیه می‌شوند.»
انزواگرایان دیپلماتیک
در ادامه این مصاحبه، مجری از سناتور پال سوال کرد که برخی (در آمریکا) می‌گویند که ایرانی‌ها با مهارت درحال سوءاستفاده از شما هستند و شما درحال کمک کردن به آنها در کارزار پروپاگاندایشان هستید. جواب شما به این سخنان چیست؟
این قانون‌گذار جمهوری‌خواه در پاسخ گفت: «اینها همان گروهی هستند که از زمان (رونالد) ریگان دچار اشتباه بوده‌اند. همه این افراد از ریگان به‌دلیل مذاکره کردن با (میخائیل) گورباچف انتقاد کرده بودند. من آنها را انزواگرایان دیپلماتیک می‌خوانم. من چیزی را که کره‌شمالی، ایران یا روسیه بگوید بدون توجه به ماهیت آنها و بررسی آن قبول نمی‌کنم، بلکه آن حرف را به‌عنوان نظر آنها و موضعشان درباره منافع ملی‌شان می‌پذیرم؛ البته برخی مواقع‌نظر آنها فریبکارانه و گول زننده هم هست.» وی ادامه داد: «البته ما هم همین کار را می‌کنیم ما درباره منافع ملی مان چیزهایی می‌گوییم. من یک مثال درباره ساده‌لوحی موجود در این موضوع می‌زنم. ما در یک جلسه استماع کمیته (در سنای آمریکا) نشسته بودیم و یکی از سناتورهای جمهوری‌خواه می‌گفت که «برای من مهم نیست تهران چه فکری می‌کند.» او داشت برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران استدلال می‌کرد. من دستم را بالا بردم و گفتم که شما اهمیتی به اینکه آنها چه فکری می‌کنند نمی‌دهید. من فکر می‌کردم که ما داریم تحریم اعمال می‌کنیم که بخواهیم رفتار آنها را تغییر دهیم.» اگر شما رفتار آنها را نمی‌شناسید، حداقل به اینکه رفتارشان چیست و واکنش آنها به تحریم‌ها چیست فکر کنید. در واقع شما واقعا کاری را که باید بکنید، انجام نمی‌دهید.»
برخی حامی بمباران تهران هستند
رند پال در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: «اینجا (در کنگره و دولت آمریکا) تعداد بسیار کمی از افراد هستند که واقعا فکر می‌کنند نه جنگ و نه تحریم‌ها، راهکار نیست. ما افرادی در اینجا داریم که برای جنگ داد و فریاد راه می‌اندازند. آنها به رئیس‌جمهور به‌دلیل اینکه تهران را بمباران نمی‌کند، به‌شدت می‌تازند، از نظر آنها ما باید هزاران بمب روی تهران بریزیم و آنها اصلا هیچ دغدغه‌ای درباره زندگی افراد ندارند.»
نقل قول از ران پال
این قانون‌گذار در رد مواضع جنگ طلبان آمریکایی نقل قولی هم از «ران پال» پدر خود مطرح کرد؛ قانون‌گذار سرشناسی که تا سال ۲۰۱۳ عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا بود و مواضع تندی علیه سیاست‌های جنگ‌طلبانه دولت‌های آمریکایی داشت. رند پال گفت: «من سه برادرزاده دارم که هم اکنون در ارتش (آمریکا) مشغول به خدمت هستند. وقتی که دارم درباره رفتن به جنگ و اینکه آیا باید آنها را به ایران اعزام کنیم یا نه، فکر می‌کنم این موضوع برای من خیلی شخصی است. آن برادرزاده من است که هفته قبل در خانه من بود و داشت با پسرهای من بازی می‌کرد. آیا من خواهان این هستم که او را به جنگ بفرستم؟ آیا به اندازه کافی ارزش دارد که من جان برادرزاده‌ام را به خطر بیندازم؟ من فکر می‌کنم که افراد به اندازه کافی به این موضوع از منظر شخصی نگاه نمی‌کنند. پدرم می‌گفت که باید در خطوط مقدم هر جنگی، پسران و دختران قانون‌گذاران و سناتورها باشند شاید در این صورت ما جنگ‌های کمتری را شاهد باشیم.»
ارسال نظر