طرح برجام ۲، اشتباه استراتژیک بود
رحمان قهرمان‌پوردر گفت‌وگو با «ایسنا» در پاسخ به این پرسش که بعد از چهار سال فکر می‌کنید برجام یک توافق خوب سیاسی و دیپلماتیک بود گفت: «من از ابتدای داستان برجام، در نوشته‌های خود که موجود است بر سه نکته تاکید داشتم. اول اینکه برجام یک توافق شکننده است؛ چون یک استثنا در روابط پر تنش ایران و آمریکا در چهار دهه اخیر بوده است و مخالفان آن‌چه در ایران چه در آمریکا قدرتمندتر از موافقان هستند.»
قهرمان‌پور افزود: «دوم اینکه اجماع فراجناحی به وجود آمده بر سر برجام نباید در خدمت اهداف جناحی قرار گیرد. یعنی باید در همین سطح حاکمیت بماند و ادامه مسیر آن از مجرای تصمیم‌های حاکمیتی باشد؛ زیرا اجماعی که بر سر برجام در داخل حاکمیت به‌وجود آمد بی‌سابقه و در همان حال بر خلاف خواست برخی اصولگرایان بود. طرح برجام ۲ یک خطای استراتژیک بود و بر استراتژیست‌ها و نه طراحان عملیات روانی واضح بود که با واکنش منفی همراه خواهد بود.»
او ادامه داد: «سوم اینکه برجام از نظر برخی قدرتمندان در داخل حاکمیت بیشتر دفع شر بود تا زمینه‌سازی برای برقراری روابط استراتژیک با غرب یا حل معضل آمریکا در سیاست خارجی ایران. برخی دوستان دیپلمات و تحلیلگر در همان زمان با این تحلیل موافق نبودند و معتقد بودند حاکمیت تصمیم گرفته است گشایشی استراتژیک در روابط با غرب یا حداقل اروپا صورت بگیرد. مبنای استدلال من اهمیت «هویت» در سیاست خارجی ایران بود و معتقد بوده و هستم که وزن هویت در سیاست خارجی ایران خیلی بیشتر از آن میزانی است که برخی‌ها ارزیابی می‌کنند.»
قهرمان‌پور ادامه داد: «سیاست خارجی را فقط دیپلمات‌ها و آنهایی که در مسیر نیویورک و لندن و برلین و پاریس در رفت و آمد هستند، تعیین نمی‌کنند، بلکه [حضور] کسانی که سیطره مدرنیته بر جهان را امری بدیهی تلقی می‌کنند نیز تعیین‌کننده است، کسانی که باور عمیق اعتقادی دارند که این دنیای مدرن، مظهر ظلم و فساد و تباهی است.»
این پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل گفت: «برجام یا هر اتفاق بزرگی در سیاست خارجی را باید با این فرض طراحی و تحلیل کرد که هیچ‌یک از این دو گروه هویتی تعیین‌کننده، در سیاست خارجی ایران قابل حذف نیستند. یعنی به محض اینکه گروه اول تصور کند گروه دوم درصدد بهره‌برداری از اجماع نظر حاکمیتی برای تقویت جایگاه خود است، واکنش نشان می‌دهد. این اتفاق در برجام افتاد. فعلا در مقام قضاوت نیستیم که حق با کدام گروه است، ولی چنین واقعیتی وجود دارد.» قهرمان‌پور با بیان اینکه «شاید از این مقدمات این نتیجه ولو ناخوشایند حاصل شود که گاهی حفظ اجماع مهم‌تر از ماهیت تصمیمی است که گرفته می‌شود» اظهار کرد: «در همین تحولات اخیر و پاسخ‌های دفاعی ایران واضح است که عده‌ای مخالف آن هستند و آن را تحریک‌کننده می‌دانند اما اجماع قوی بر سر آن باعث شد ایران ضربه اول را برای خروج از بن‌بست استراتژیک وارد کند و در صورت تداوم این اجماع‌نظر، چه بسا وارد کردن ضربه دوم هم دور از انتظار نباشد. همه ما می‌دانیم در شرایط خطرناکی هستیم؛ اما ممکن است سکوت و انفعال همواره چاره‌ساز نباشد.» او ادامه داد گفت: «تقدس‌زدایی از برجام از سوی برخی حامیان سرسخت آن و در وهله اول تیم مذاکره‌کننده، پیام محکم و قاطعی به طرف‌های حاضر در برجام بود و آنها را از برخی تحلیل‌های غیرواقع‌بینانه بیرون آورد.»
ارسال نظر