ایران نیازمند اقدامی قاطع است
روایت‌های غلط
ترامپ با خروج از برجام و اتخاذ «استراتژی فشار حداکثری»، خصمانه‌ترین اقدامات آمریکا علیه ایران بعد ازانقلاب ۱۹۷۹ را کلید زده است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا گفته است که آمریکا در واکنش به رفتارهای نگران‌کننده ایران، درحال استقرار ناوگروه «یواس‌اس آبراهام لینکلن» و شماری بمب‌افکن در خاورمیانه است تا پیام روشنی برای ایران باشد که هرگونه حمله‌ای به منافع آمریکا یا متحدان این کشور با نیرویی بی‌امان روبه‌رو خواهد شد. تام اودال و ریچارد دوربین، دو سناتور ارشد آمریکا طی سرمقاله مشترکی در واشنگتن‌پست به کنگره آمریکا درمورد ادعاهای غلط دولت ترامپ در مورد اینکه ایران به تعهدات بین‌المللی خود عمل نکرده است، هشدار دادند. آنها نوشتند که «سیاست دولت ترامپ در مورد ایران، برخاسته از خاکستر جنگی اشتباه علیه عراق، آمریکا را به سمت جنگ علیه ایران به قصد تغییر رژیم در تهران هدایت می‌کند.» آقای ظریف وزیرخارجه ایران هم گفت هدف دولت ترامپ تسلیم کردن ایران برای گفت‌وگو است؛ اما برنامه «تیم چهارنفره ب» متشکل از بولتون، بن سلمان، بن زائد و نتانیاهو علیه ایران، تغییر رژیم و تجزیه ایران است. توافق برجام پس از ۱۲ سال مذاکره ایران و شش قدرت جهانی به نتیجه رسید و شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه ۲۲۳۱ تصویب کرد. با لغو برجام، نقض قطعنامه‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و قطعنامه سازمان ملل، آمریکا تنها عضو متخلفی است که علاوه بر نقض برجام، سپاه پاسداران ایران را در لیست گروه‌های تروریستی قرار داده و به‌دنبال قطع کامل صادرات نفت ایران است. به گفته کارشناسان برجسته آمریکا، با این اقدامات، دولت ترامپ درحال محاصره ایران است و نسخه جنگ غیرقانونی بوش علیه عراق را دنبال می‌کند.
قصور اروپا
تمام این حوادث در شرایطی رخ می‌دهد که ایران طبق قطعنامه سازمان ملل به تمام تعهدات برجامی خود عمل کرده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان عالی‌ترین مرجع برنامه هسته‌ای کشورهای عضو معاهده ان‌پی‌تی هم حد اقل ۱۴ بار انجام تعهدات ایران را تایید کرده است. بعد از خروج آمریکا از برجام، اروپایی‌ها قادر به انجام تعهدات خود نبوده‌اند؛ به‌گونه‌ای‌که صادرات نفت ایران از ۵/ ۲میلیون بشکه به کمتر از نصف رسیده است. رهبر عالی ایران قبلا اعلام کرده بود که اگر ترامپ برجام را پاره کند، ما آن را آتش خواهیم زد. ایشان همچنین ایشان اخیرا اقدامات آمریکا و اسرائیل علیه ایران را آرایش جنگی توصیف و تاکید کرد که ملت ایران هم باید آرایش متناسب داشته باشد.
گزینه‌های ایران
با توجه به افزایش روزافزون تحریم‌ها و فشارها و با توجه به ضعف سایر قدرت‌های جهانی در انجام تعهدات برجامی خود، صبر ایران رو به اتمام است و دو گزینه در پیش رو دارد: اول: خروج تدریجی از برجام و دوم: خروج فوری و همزمان از معاهده ان‌پی‌تی و برجام. معاون وزیرخارجه ایران گفته که از حمایت سیاسی اروپا از برجام استقبال می‌کنیم؛ اما این برای حفظ برجام کافی نیست. قرار است سه‌شنبه کارشناسان ایران و کشورهای ۱+۴ در بروکسل دیدار و تحریم‌های آمریکا را مورد بحث قرار دهند. براساس بند ۲۶ و ۳۶ برجام، آمریکا و اروپا متعهدند که تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را برداشته و تحریم جدیدی در این زمینه اعمال نکنند؛ در غیراین صورت ایران می‌تواند از تمام یا بخشی از برجام خارج شود. این درست است که ایران باید اقدام متقابل متناسبی داشته باشد؛ اما گزینه خروج تدریجی از برجام موجب عواقب ذیل خواهد شد.
عواقب مهم خروج از برجام
اول: به فرض خروج کامل ایران از برجام، آمریکا سعی خواهد کرد 6 قطعنامه ماقبل قطعنامه ۲۲۳۱ شامل تحریم‌های اجماعی قدرت‌های جهانی علیه ایران را احیا و برای تعلیق غنی‌سازی و آب سنگین ایران تلاش کند.
دوم: در غیاب قطعنامه ۲۲۳۱، محور آمریکا-اسرائیل تلاش خواهند کرد که کلیت برنامه هسته‌ای ایران در قالب فصل هفت منشور سازمان ملل، به‌عنوان تهدید صلح و امنیت جهانی قلمداد شود.
سوم: چون ایران عضو معاهده ان‌پی‌تی است، آمریکا از این معاهده به‌عنوان ابزار استفاده و تلاش خواهد کرد از طریق آژانس بین‌المللی فشارهای سنگین برای بازرسی‌های غیرمعمول به ایران تحمیل شود. چنانچه ایران با بازرسی‌های مذکور مخالفت کند، آمریکا ادعاهای پوچ نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل را تبدیل به دستور کار آژانس می‌کند و تهران را متهم به تلاش برای ساخت بمب هسته‌ای خواهد کرد.
چهارم: با خروج از برجام، آمریکا سعی خواهد کرد که سایر قدرت‌های جهانی را قانع کند که ایران معاهده ان‌پی‌تی را نقض کرده است. بنابراین این سناریو یک برد برای «تیم چهارنفره ب» خواهد بود.
گزینه با قدرت چانه‌زنی بیشتر
گزینه دوم برای مقابله با اقدامات آمریکا این است که تهران طی یادداشت رسمی به 6 کشور امضا‌کننده برجام، دبیرکل سازمان ملل و مدیرکل آژانس ضمن دادن یک مهلت زمانی کوتاه، اعلام کند چنانچه قدرت‌های جهانی به تعهدات برجامی خود عمل نکنند، ایران از معاهده ان‌پی‌تی و برجام به‌طور همزمان خارج خواهد شد. آقای ظریف وزیرخارجه ایران گفت که در مقابله با تحریم‌های آمریکا، گزینه‌های مختلف روی میز ایران است که خروج ایران از معاهده ان‌پی‌تی یکی از این‌هاست. هر دو گزینه پر خطر خواهد بود. احتمال تقابل نظامی در هر دو گزینه وجود دارد. اما گزینه دوم موثرتر خواهد بود؛ زیرا آمریکایی‌ها نخواهند توانست از معاهده ان‌پی‌تی به‌عنوان یک ابزار قانونی برای اعمال فشار علیه ایران استفاده کنند، بلکه قدرت چانه‌زنی ایران در مذاکرات بیش از گذشته افزایش خواهد یافت. آمریکا در موقعیتی قرار خواهد گرفت که متقاضی بازگشت ایران به معاهده ان‌پی‌تی و برجام باشد. درخواست‌های فعلی آمریکا هم فراتر از معاهده ان‌پی‌تی است و هم فراتر از برجام. ایران باید آمریکا را به معاهده ان‌پی‌تی برگرداند و نه فراتر از آن.
منبع: میدل ایست
ارسال نظر