ظریف: میز مذاکره هنوز هست

وزیر امورخارجه ایران در ادامه دیدارها و گفت‌وگوهای خود در آمریکا گفت: با هرکس که به ایران احترام بگذارد، مذاکره می‌کنیم. ظریف همچنین گفت: ما مستقیما با آمریکا مذاکره کردیم و من با هر کسی که خواهان گفت وگو با من است، صحبت می کنم. ظریف خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را یکی از انتخاب‌های ایران دانست. او پیش‌تر نیز طرح مبادله زندانیان را به مقامات آمریکا پیشنهاد داده بود. ظریف همچنین در مصاحبه‌ با شبکه آمریکایی سی.‌بی.‌اس در پاسخ به این پرسش که آیا امکان بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای وجود دارد یا خیر گفت: «هنوز میز مذاکره وجود دارد. ما میز مذاکره را ترک نکردیم. آمریکا کسی بود که از میز مذاکره کنار رفت. دیگر طرف‌های برجام هنوز به توافق پایبندند.»

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، ظریف در پایان سفر چند روزه به آمریکا درباره مصاحبه‌اش با فاکس‌نیوز عنوان کرد: فاکس‌نیوز رسانه‌ای است که قسمتی از مردم آمریکا و کسانی که با این دولت ارتباطات نزدیک‌تری دارند با این رسانه مانوس هستند و از این رسانه استفاده می‌کنند. ظریف دلیل گفت‌وگویش با این رسانه را  ارتباط با لایه‌ای از مردم آمریکا که طرفدار دولت ترامپ هستند، خواند و گفت: این تذکر داده می‌شد که منافع آمریکا در حال قربانی شدن برای منافع اسرائیل و یک گروه جنگ‌طلب است. این واقعیت موضوع جدیدی نیست، اما فضا را به‌قدری با تبلیغات و هوچی‌گری سنگین کرده‌اند که بسیاری از کسانی که به این واقعیت باور دارند، جرأت این را ندارند که این واقعیت را به‌راحتی به زبان بیاورند. برای همین است که به زبان آوردن این واقعیات در این محیط هم لازم است و هم می‌تواند در شکستن این فضای اختناق خبری برخلاف ادعای آزادی، موثر باشد. فاکس‌نیوز رسانه مورد علاقه ترامپ است که روزانه دقایقی را به دیدن اخبار این شبکه اختصاص می‌دهد. این رسانه نزدیک به جمهوری‌خواهان و به‌خصوص محافظه‌کاران آمریکایی است.

خروج از NPT جزو انتخاب‌های ایران

ظریف همچنین درباره خروج ایران از معاهده NPT گفت: انتخاب‌های جمهوری اسلامی متعدد است، مقامات کشور درحال بررسی آن هستند، حسب اینکه چگونه اقدام شود انتخاب‌های متعددی وجود دارد و آنچه مطرح کردید، یعنی خروج از NPT یکی از آنهاست. او درباره اینکه ایران دکترای عبور از تحریم‌ها را دارد، عنوان کرد: عبور از تحریم‌ها دشواری‌هایی دارد، در این مسیر شاید هیچ کشوری به اندازه ایران به‌دلیل نیاز دارای تجربه نباشد و ان‌شاءالله با استفاده از این تجربیات و با اتکای به مردم، میزان فشار این تحریم‌ها به مردم به حداقل خواهد رسید. ظریف بیان کرد: جمهوری اسلامی با اتکا به مردم خود توانسته است از فشارها عبور کند و این‌بار هم مردم ایران برخلاف همه فشارهای آمریکا از همیشه منسجم‌تر و متحدتر حضور دارند؛ وظیفه ما به‌عنوان دولت این است که این فشارها را به حداقل برسانیم.

سفر به مسکو و کره‌شمالی

وزیرخارجه همچنین گفت که به مسکو در قالب همکاری‌های دوجانبه سفر می‌کند و در برنامه‌هایش سفر به کره‌شمالی هم هست. ظریف با اعلام این خبر که در روزهای آینده به روسیه برای مذاکرات دوجانبه سفر می‌کند به اینس‌تکس و مطالبات ایران از طرف اروپایی اشاره کرد و گفت: اروپایی‌ها یک‌سال فرصت داشتند و متاسفانه اقدام عملی نکردند؛ انتظار ما این است که نشان‌دهند این‌طور نیست و فکر نمی‌کنم فرصت زیادی برای آنها مانده باشد. وزیر امورخارجه همچنین گفت: براساس شنیده‌ها برخلاف اینکه ترامپ شرط استخدام بولتون را شروع نکردن جنگ دیگری خواند، اما بولتون سیاست دیگری را دنبال می‌کند. ظریف تاکید کرد: در سخنرانی بولتون در جلسه منافقین که ۵۰ هزار دلار رسما برای آن پول گرفته و در برگه‌های مالیاتی وی موجود است، می‌گوید سال آینده در ایران خواهیم بود. هفته گذشته هم پمپئو در اجلاس ایرانی‌ها، اقدامات غیرقانونی برای سرنگونی جمهوری اسلامی ایران را رد نکرد.

ظریف درباره پیشنهاد تبادل زندانی‌ها بین ایران و آمریکا گفت: پاسخی که وزارت‌خارجه آمریکا داد، نشان‌دهنده ذهنیت این دولت آمریکا است که در همه زمینه‌ها ادعا دارد و آن را فقط برای تبلیغات استفاده می‌کند و بدانند اگر با کشورهایی که دنباله‌رو آنها هستند و با دستور با آنها صحبت می‌کنند، با مردم ایران چنین برخوردی جواب نخواهد داد. ظریف با بیان اینکه آزمایش گفت‌وگو با آمریکایی‌ها انجام شد، گفت: این مذاکرات در ابتدا به نتیجه رسید اما در نهایت آمریکایی‌ها نشان دادند طرف مذاکره قابل اعتمادی نیستند. در چنین شرایطی تنها راه باقی‌مانده برای جمهوری اسلامی، مقابله با تحریم‌ها است. کاری که می‌تواند توسط مردم و دولت و با اقدامات مختلف انجام شود و نتیجه آن کاهش وابستگی به نفت، افزایش میزان درآمد غیرنفتی، تولید داخلی و صادرات غیرنفتی است. محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران سه‌شنبه سوم اردیبهشت به منظور شرکت در نشست «روز بین‌المللی چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی برای صلح» در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرد و ضمن شرکت در این نشست و همچنین شرکت در نشست انجمن آسیایی در نیویورک، با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل، «ماریا فرناندا اسپینوزا» رئیس مجمع عمومی، «خورخه آرئاسا» وزیرخارجه ونزوئلا و همچنین وزیرخارجه فنلاند دیدار و گفت‌وگو کرد و پس از پایان این سفر راهی تهران شد.

منتظر پاسخ هستیم

وزیر امورخارجه ایران در ادامه دیدارهایش در آمریکا و پیش از بازگشت به تهران در مصاحبه‌ای گفت: ما به پیشنهاد آمریکایی‌ها که در واقع برای تعامل ارائه شده بود، پاسخ دادیم و منتظر پاسخ از سوی آنها هستیم. به گزارش انتخاب، ظریف در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌اس در پاسخ به این پرسش که «شما ایده مبادله زندانیان با آمریکا را مطرح کردید» اظهار کرد: خب، ما قبلا این کار را کرده‌ایم. این امکان مهیا شد که برخی از ایرانی‌های زندانی یا تحت آزادی مشروط در آمریکا را آزاد کنیم. ما آنها را از آن وضعیت خارج کرده و برخی از آمریکایی-ایرانی‌هایی را که در ایران در زندان بودند، آزاد کردیم. من فکر می‌کنم که دوباره می‌توان این کار را انجام داد. دولت قبلی [آمریکا] تلاش می‌کرد در این کار درگیر شود. دولت جدید در ابتدا علاقه نشان داد. ما در ماه سپتامبر پیشنهاد دادیم که آماده‌ایم و حالا نیز آماده‌ایم.

او در پاسخ به این گفته «مارگارت برنان» خبرنگار سی‌بی‌اس مبنی بر اینکه «شما در ماه سپتامبر به دولت ترامپ پیشنهاد آغاز مذاکره را دادید...» صحبت‌هایش را قطع و اظهار کرد: ما پاسخ دادیم؛ ما به پیشنهاد آنها که در واقع برای تعامل ارائه شده بود، پاسخ دادیم و منتظر پاسخ هستیم.

ظریف همچنین در رابطه با این موضوع که «شما می‌خواهید چه کسانی از زندان‌های آمریکا آزاد شوند» گفت: شماری ایرانی به اتهام نقض تحریم‌ها در زندان‌های آمریکا هستند. شماری ایرانی در سراسر دنیا در زندان هستند. او در مورد اینکه «آیا فهرستی به آمریکا ارائه کرده‌اید» گفت: آنها می‌دانند. این چیز جدیدی نیست. این ادامه مبادله قبلی است.ظریف در جواب این پرسش که «چرا پنج آمریکایی زندانی در ایران، به نشانه جدیت شما در این موضوع آزاد نمی‌شوند؟» اظهار کرد: قرار نیست که ما جدیت خود را نشان دهیم زیرا ما با اجرای توافق هسته‌ای جدیت خود را نشان داده‌ایم. این آمریکاست که باید نشان دهد جدیت دارد.

او درخصوص اینکه «آیا این دو موضوع را به هم مرتبط می‌کنید؟» تاکید کرد: نه. ما این دو را به هم مرتبط نمی‌کنیم. این فقط مربوط به تجربه است. ما نشان داده‌ایم وقتی چیزی می‌گوییم به آن پایبند می‌مانیم. آمریکا نشان داده که وقتی می‌گوید کاری را انجام می‌دهد بعدا تصمیم می‌گیرد که آیا می‌خواهد به آن پایبند باشد یا نه. وزیرخارجه ایران با بیان اینکه مساله مبادله زندانی «ارتباطی به توافق هسته‌ای نداشت» افزود: ما این کار را کردیم چون با هم [سر میز مذاکره] نشسته بودیم. ما کارهایی انجام دادیم که این یکی از آنها بود. اما اقدام‌های ما به این دلیل بود که مایل بودیم درخصوص این موضوع صحبت کنیم.

شرط مذاکره احترام است

خبرنگار سی‌بی‌اس این سوال را مطرح کرد که «درحال‌حاضر پیشنهاد می‌دهید درباره این موضوع با چه کسی صحبت کنید، با وزیرخارجه آمریکا؟» که ظریف در جواب گفت: نه. آمریکا فرد مسوولی را برای این کار دارد. ما هم فرد مسوولی را برای این کار داریم. اگر آنها با هم در یک رده باشند می‌توانند ملاقات کنند و اگر در یک رده نباشند ما فردی را منصوب می‌کنیم که هم‌رده با فردی باشد که نمایندگی آمریکا را بر عهده دارد. مصاحبه‌کننده سی‌بی‌اس افزود: پس نامه‌ای که شما از «اوبرایان» مسوول آمریکایی امور گروگان‌ها دریافت کردید...» ظریف سخنان مصاحبه‌کننده را قطع کرده و گفت: [نامه‌ای] دریافت نکردیم. وزیرخارجه ایران در رابطه با این پرسش که آیا «اجازه می‌دهید او (اوبرایان) بنشیند و با معاون شما صحبت کند» اظهار کرد: نه، ما به فردی که با موضوع گروگان سروکار دارد اجازه نمی‌دهیم که به آنها بپردازد زیرا آنها گروگان نیستند بلکه زندانی هستند.

ظریف افزود: ما مایلیم با هر کسی که مایل است به ایران و توافق [هسته‌ای] احترام بگذارد، درباره این موضوع گفت‌وگو کنیم. ما هیچ مساله‌ای با اوبرایان نداریم. ما با مذاکره‌کننده امور گروگان‌ها سروکار نخواهیم داشت مگر اینکه آنها از ما بخواهند که مذاکره‌کننده خود در امور گروگان‌ها را منصوب کنیم تا بتوانیم درباره گروگان‌های ایرانی که در زندان‌های آمریکا هستند، صحبت کنیم. آمریکا نمی‌تواند خود را در یک موقعیت اخلاقی متفاوت قرار دهد. آمریکا، ایرانی‌هایی را زندانی کرده که بیمار هستند، کسانی را که جرمی مرتکب نشده‌اند در آلمان و در استرالیا زندانی کرده است. ظریف همچنین گفت: اجازه بدهید در این باره بحث نکنیم زیرا این در حوزه مسوولیت من نیست. من به اندازه کافی مسوولیت روی دوش‌هایم وجود دارد تا مانع از جنگ شوم، تا بکوشم که با تلاش‌های آمریکا برای جلوگیری از مشارکت ایران در آنچه که قانونا حق ماست یعنی روابط اقتصادی عادی، مقابله کنم. من این کار را به‌عنوان بخشی از کارم به‌عنوان وزیرخارجه انجام می‌دهم تا افرادی را که بدون مستندات گناهکار شناخته شده‌اند مبادله کنم.

تقابل نظامی اتفاق نمی‌افتد

وزیرخارجه ایران در ادامه مصاحبه خود با شبکه سی‌بی‌اس ابراز داشت: ما خواهان مناقشه نیستیم. ما خواهان تقابل نیستیم. اما با فرار کردن نیست که هفت هزار سال دوام آورده‌ایم. ما مقاومت می‌کنیم اما به‌دنبال تقابل نیستیم. ما معتقد نیستیم که پرزیدنت ترامپ خواهان تقابل است اما می‌دانیم افرادی هستند که برای تقابل تلاش می‌کنند. فکر نمی‌کنم این اتفاق بیفتد. او درباره «تقابل نظامی» گفت: من فکر نمی‌کنم که تقابلی نظامی رخ بدهد. به نظر من در رابطه با تقابل نظامی احتیاط بیشتری دارند. اما فکر می‌کنم دولت آمریکا چیزهایی برای بروز تصادم‌هایی پی‌ریزی می‌کند. باید به شدت هوشیار بود تا افرادی که برای این نوع برخورد برنامه‌ریزی می‌کنند، خواسته‌هایشان محقق نشود.

تیم «ب»

او با بیان اینکه «از افرادی صحبت می‌کنم که برای تقابل طراحی می‌کنند» به «تیم ب» پرداخت و گفت: تیم «ب» گروهی است که همواره برای ایجاد تنش تلاش کرده و ادامه موجودیتش به تنش بستگی دارد. بولتون، ب اول است. بی‌بی نتانیاهو، ب دوم، بن‌زاید، ب سوم و بن‌سلمان، ب چهارم. من اتهام‌زنی نمی‌کنم. نتانیاهو گفته که آمریکا را تحت فشار قرار داده است تا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست تروریستی قرار دهد. رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: او (نتانیاهو) گفته که آمریکا را تحت فشار قرار داد تا از برجام خارج شود. بولتون گفته که باید از ریاست‌جمهوری ترامپ برای پرداختن به ایران استفاده شود. بن‌زاید و بن‌سلمان دو نفری هستند که به گفته ترامپ قول داده‌اند نفت ایران را جایگزین کنند. این افراد خواهان تقابل هستند و من معتقدم مهم است که افراد محتاط و انسان‌های عاقل و بالغ مانع از تقابل شوند.

پشیمان نیستیم

خبرنگار سی‌بی‌اس این پرسش را مطرح کرد که «یک سال یا یک سال و اندی پیش که من و شما به گفت‌وگو نشستیم، گفتید که رئیس‌جمهوری شما از ملاقات با ترامپ در نیویورک امتناع کرد. آیا اکنون از این بابت پشیمان هستید؟» ظریف پاسخ داد: نه، پشیمان نیستیم. زیرا ما با کسی که احترامی قائل نیست، کسی که تعهدات بین‌المللی کشورش را نقض کرده، با کسی که از توافق‌نامه‌ها خارج شده است، ملاقات نمی‌کنیم. برای چه باید ملاقات کرد؟ شما برای عکس یادگاری ملاقات نمی‌کنید. بلکه برای رسیدن به نوعی نتیجه ملاقات می‌کنید. اما نتیجه‌ای در اختیار داریم. ما یکصد صفحه [توافق] داریم. منظورم این است که این یک عکس یادگاری و دو صفحه سند نیست. ما ۱۵۰ صفحه توافقی داریم که به دقت درباره آن مذاکره‌شده است. این یک توافق دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست. او افزود: یک توافق‌نامه چندجانبه [داریم] که شورای امنیت سازمان ملل که آمریکا عضو دائم آن است، آن را تایید کرده است. بنابراین اگر آمریکا خواهان مراعات آن نیست چرا باید به آن احترام گذاشت؟

وزیرخارجه ایران در پاسخ به این سوال که «پس دیدار پرزیدنت ترامپ و رئیس‌جمهور روحانی فایده‌ای ندارد؟» گفت: هیچ فایده‌ای در ملاقات آنها نیست مگر آنکه ایالات‌متحده مایل باشد که نشان دهد شریکی قابل اتکاست اما در این زمینه ناکام بوده است. [آمریکا] نه فقط از [توافق‌نامه با] ایران بلکه از یونسکو نیز خارج شده است. آمریکا از نفتا، پیمان مشارکت ترانس پاسیفیک (TPP)، شورای حقوق بشر و اخیرا از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد (INF) خارج شده است. بنابراین، موضوع توافق رئیس‌جمهوری نیست بلکه خروج از پیمان‌ها و سازمان‌هاست.

طولانی‌ترین مذاکره با کری

ظریف همچنین گفت: ما مستقیما با آمریکا مذاکره کردیم. اینکه آمریکا توسط پرزیدنت ترامپ یا پرزیدنت اوباما رهبری شود انتخاب ما نیست بلکه انتخاب مردم آمریکاست. ما احتمالا طولانی‌ترین مذاکره را با مردی داشتیم که با توجه به شناخت من، وزیرخارجه آمریکا بود توسط سنا تایید شده و منصوب رئیس‌جمهوری بود که هم منتخب مردم و برآمده از آرای الکترال بود. اما این دولت تصمیم گرفته توافقی را رد کند که آنها ایجاد کرده بودند. ظریف ادامه داد: من از جان کری حرف می‌زنم. او در پاسخ به این پرسش که «آیا هنوز با او (کری) صحبت می‌کنید؟» گفت: من از هیچ فرد خارجی هیچ توصیه‌ای نمی‌گیرم. ظریف همچنین اظهار کرد: ترامپ باید به تاریخ ایران نگاه کند. ما هفت هزار سال با عمل کردن براساس توصیه خارجی‌ها دوام نیاورده‌ایم. او تاکید کرد: ما راهبرد خود را براساس آنچه دو سال دیگر یا چهار سال دیگر در آمریکا چه اتفاقی می‌افتد طراحی نمی‌کنیم.

امکان بازگشت آمریکا به مذاکره

خبرنگار سی‌بی‌اس این پرسش را مطرح کرد که «آیا محتمل است آمریکا به توافقی که از آن سخن می‌گویید بازگردد؟» ظریف گفت: میز مذاکره‌ای هست که هنوز هم وجود دارد. ما آن میز مذاکره را ترک نکردیم. ایالات‌متحده طرفی بود که میز مذاکره را ترک کرد. بقیه اعضای برجام هنوز آنجا هستند. این خودکار نیست. منظورم این است که آمریکا به افراد زیادی لطمه زده است. وزیرخارجه ایران در پاسخ به این سوال که «آیا با سایر دموکرات‌ها صحبت می‌کنید؟» جواب داد: من مشخصا با هیچ کسی صحبت نمی‌کنم. من با هر کسی که خواهان گفت‌وگو با من است، صحبت می‌کنم. ما با اعضای رسانه‌ها صحبت می‌کنیم. ما با اعضای اندیشکده‌ها صحبت می‌کنیم. ظریف همچنین در جواب این سوال که آیا «با مقام‌های سابق دولت آمریکا» یا «فردی از دولت فعلی آمریکا صحبت می‌کنید؟» گفت: نه. سی‌بی‌اس این نکته را مطرح کرد که «آیا درحال‌حاضر هیچ تماسی میان آمریکا و ایران وجود ندارد؟» وزیرخارجه ایران گفت: تا جایی که خبر دارم، هیچ [تماسی]. و فکر می‌کنم از همه چیزهایی که میان ایران و آمریکا رخ می‌دهد بسیار زیاد مطلع هستم.

بازه زمانی ۲۰۲۰

خبرنگار سی‌بی‌اس در ادامه این پرسش‌ها را مطرح کرد که «اکتبر ۲۰۲۰، پاییز ۲۰۲۰ در پیش است زمانی که تحریم تسلیحاتی سازمان ملل برداشته می‌شود و اجازه می‌دهد ایران برود و تسلیحات متعارف خریداری کند.» «آن موقع چه خواهد شد؟ آن زمان درست در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قرار دارد.» « آن هنگام تنش‌ها زیاد است.» «آیا ایران قصد دارد آن خریدها را انجام دهد؟»  

ظریف در این رابطه گفت: این تاریخ‌ها مورد مذاکره قرار گرفت و موضوع مذاکراتی طولانی بود. این به آن معنی نیست که در اکتبر ۲۰۲۰ ما مثل عربستان ۶۷میلیارد دلار تسلیحات می‌خریم. ما چنین پولی نداریم. سال گذشته ما ۱۶ میلیارد دلار برای دفاع خودمان هزینه کردیم. اما عربستان سعودی ۶۷ میلیارد دلار سلاح خرید و امارات، با جمعیت بومی یک میلیون نفری، ۲۲ میلیارد دلار خرج کرد. خبرنگار: اما شما می‌توانید - تسلیحات سازمان ملل! ظریف: ما می‌توانیم. خبرنگار: تحریم برداشته شده. ظریف: اما ما نخواهیم کرد. خبرنگار: شما نخواهید کرد؟ ظریف: ما نخواهیم کرد. خبرنگار سی‌بی‌اس این سوال را مطرح کرد که آیا فکر نمی‌کنید که دولت ترامپ، همان‌طور که بعضی‌ها گمانه‌زنی کرده‌اند، تلاش می‌کند تا این توافق را پیش از آنکه پنجره برای شما باز شود، از مسیر خارج کند. ظریف گفت: خب، آن دولت تلاش می‌کند. اما این مساله مهمی نیست زیرا ما، همان‌طور که می‌دانید، هشت سال جنگ داشتیم. هیچ کسی به ما سلاح نفروخت. به همان دلیل، ما موشک‌های خود را توسعه دادیم. اکنون شکایت می‌کنند که چرا ما موشک داریم. ما موشک داریم چون شما به ما هیچ ابزار دیگری برای دفاع ندادید. ما می‌توانستیم سلاح بخریم. ما می‌توانستیم جت‌های جنگنده بخریم اما وقتی که به ما حمله شد هیچ‌کس آنها را به ما نداد. بنابراین ما موشک‌های خود را توسعه دادیم و به لطف خدا، ما به سلاح‌های خارجی نیاز چندانی نداریم.