آغاز سرد نشست ورشو

در شرایطی که قرار است نشست ورشو برای بررسی وضعیت خاورمیانه امروز و فردا(۲۴ و ۲۵ ) بهمن ماه در لهستان برگزار شود، هایکو ماس، وزیر امورخارجه آلمان اعلام کرده که در کنفرانس ضدایرانی ورشو شرکت نمی‌کند و یکی از مقامات ارشد وزارت امورخارجه به‌عنوان جایگزین وی در این کنفرانس حضور خواهد داشت. جبران باسیل، وزیر امورخارجه لبنان نیز عصر دوشنبه در کنفرانس خبری مشترک با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود تاکید کرد که کشورش در نشست ورشو شرکت نخواهد کرد. پیش‌تر نیز برخی از مقامات اروپایی از جمله فدریکا موگرینی، رئیس روابط خارجی اتحادیه اروپا اعلام کردند در این نشست شرکت نخواهند کرد یا نسبت به آن بی‌تمایل بوده‌اند. عدم حضور برخی کشورهای اروپایی در سطح وزیر در نشست ورشو، بیانگر تعمیق شکاف‌ها میان بروکسل-واشنگتن است. همچنین با توجه به اینکه دیپلمات‌های ارشد اروپایی در این نشست شرکت نخواهند کرد، به نظر می‌رسد که این نشست در فضای سردی برگزار شود و آمریکا نتواند به اهداف اولیه ضدایرانی خود دست پیدا کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از دیلی‌میرور، سخنگوی وزارت امورخارجه آلمان روز دوشنبه اعلام کرد که وزیر امورخارجه آلمان از شرکت کردن در کنفرانس ضدایرانی ورشو خودداری و نیل آنن، یکی از مقامات ارشد وزارت امورخارجه به‌عنوان جایگزین در این کنفرانس شرکت خواهد کرد. به گزارش «ایسنا» آمریکا اعلام کرده که ۲۴ و ۲۵ بهمن ماه نشستی در ورشو برای بررسی وضعیت خاورمیانه برگزار می‌کند که تمرکز این نشست روی ایران خواهد بود. گفته می‌شود هدف اصلی آمریکا تبدیل کردن این نشست به فضایی علیه حضور منطقه‌ای ایران است. از سوی دیگر  جبران باسیل، وزیر امورخارجه لبنان نیز در کنفرانس خبری مشترک با وزیرخارجه ایران تاکید کرد که کشورش در نشست ورشو شرکت نخواهد کرد. به گزارش «ایرنا» باسیل افزود که لبنان این تصمیم را براساس منافع ملی خود گرفته است. ظریف نیز در این نشست خبری از موضع قاطع لبنان درخصوص نشست ورشو تشکر کرد.

قول ورشو

از دیگر سو سردار سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در سخنانی نشست ورشو را «بی‌ارزش» توصیف کرد و گفت: «این نشست تاثیری در کارها و قدرت ایران نخواهد داشت.» سردار سرلشکر محمد باقری در گفت وگو با ایرنا اظهار کرد: «لهستان قول داده است که در نشست ورشو هیچ حرفی علیه ایران زده نمی‌شود.» وی افزود: «باید منتظر بود تا این نشست برگزار شود و ببینیم لهستانی‌ها چقدر به قول خود وفادار هستند.» رئیس ستادکل نیروهای مسلح این نشست را بی‌ارزش و بی‌اهمیت توصیف کرد و اظهار کرد: «چه در نشست ورشو علیه ایران حرفی زده شود و چه حرفی زده نشود، تاثیری در اقدامات و قدرت جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت.»

واکنش‌های منفی درباره نشست ورشو

نشست ضدایرانی آمریکایی-لهستانی امروز ۲۴ بهمن درحالی در ورشو برگزار خواهد شد که علاوه بر انصراف کشورهایی مانند روسیه، لبنان و عراق از حضور در آن، با اما و اگرهایی حول حضور متحدان اروپایی واشنگتن نیز همراه خواهد بود. روز جمعه بیست‌ویکم دی ماه امسال بود که مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا اعلام کرد که قرار است در تاریخ‌ ۲۴ و ۲۵ بهمن ماه (۱۳ و ۱۴ فوریه) کنفرانسی بین‌المللی با تمرکز بر موضوعات مربوط به ایران در «ورشو» پایتخت لهستان برگزار کنند. پمپئو در مصاحبه با شبکه خبری «فاکس‌نیوز» ضمن اعلام خبر میزبانی مشترک آمریکا و لهستان از این نشست ضدایرانی، مدعی شد واشنگتن تلاش می‌کند ده‌ها کشور از مناطق مختلف جهان را برای حضور در این نشست گردهم آورد و این همایش برای ارتقای ثبات، امنیت و آزادی در منطقه غرب آسیا و با هدف کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران برگزار می‌شود.

اعلام برگزاری نشست ضدایرانی ورشو، با واکنش‌های متفاوت بین‌المللی مواجه شد. سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه طی کنفرانس خبری سالانه‌ای که روز بیست‌وششم دی ماه برگزار کرد، با بیان اینکه مسکو دعوت‌نامه واشنگتن برای حضور در این نشست را دریافت کرده اما تصریح کرد که برگزاری نمایش‌های این‌چنینی نمی‌تواند کمکی به حل بحران‌های منطقه و جهان کند. در ادامه واکنش‌های منفی به این اقدام آمریکا، «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که یکی از تدوین‌کنندگان توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ بوده و به ادعای خودش در تلاش است تا بعد از خروج واشنگتن از برجام، به هر شکلی که شده آن را حفظ کند و مانع خروج متقابل ایران شود، اعلام کرد که در نشست ضدایرانی لهستان شرکت نمی‌کند.

یک مقام ارشد اتحادیه اروپا نیز که نامش فاش نشد به نشریه «وال‌استریت‌ژورنال» گفت در مورد مشارکت وزرای خارجه کشورهای اتحادیه اروپا در کنفرانس لهستان هم «ابهامات زیادی» وجود دارد و مشخص نیست که این نشست قرار است چه چشم‌اندازی را برای آینده خاورمیانه ترسیم کند. وال‌استریت‌ژورنال به نقل از این مقام اروپایی نوشت که فرانسه احتمالا از اعزام وزیرخارجه خود به این نشست خودداری می‌کند. انگلیس هم هنوز در مورد سطح حضور در این نشست تصمیم‌گیری نکرده‌ است. وزیرخارجه لوکزامبورگ نیز اعلام کرده که به‌دلیل تداخل برنامه‌هایش، در این کنفرانس شرکت نمی‌کند.

وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز با احضار «ویچخ اونلت» کاردار لهستان در تهران، مراتب اعتراض رسمی به میزبانی ورشو از این نشست آمریکایی را به اطلاع وی رساند و از وی توضیح خواست. کاردار لهستان در این دیدار با ارائه توضیحاتی درباره کنفرانس مذکور، بر ضدایرانی نبودن آن و بیان اینکه مواضع لهستان با اظهارات اخیر مقامات آمریکایی متفاوت است، تاکید کرد. بعد از افزایش فشارهای بین‌المللی به واشنگتن و ورشو بر سر نشست ضدایرانی، «یاچک چاپوتوویچ» وزیر امورخارجه لهستان در مصاحبه با یک رسانه محلی به تشریح دلایل میزبانی این کشور از نشست ضد ایرانی پرداخته و مدعی شد که لهستان امیدوار است این کنفرانس به «بن‌بست» پیش‌آمده میان اروپا و آمریکا بر سر ایران، خاتمه دهد. چاپوتوویچ در پاسخ به این سوال که آیا کنفرانس ورشو به‌دنبال منزوی کردن ایران است، ادعا کرد: «این کنفرانس اهداف متفاوتی دارد: بحث در مورد وضعیت خاورمیانه و آغاز روند ایجاد صلح‌ و امنیت در این منطقه. با این حال جامعه بین‌المللی، ایران امروز را تهدیدی جدی می‌داند. آمریکایی‌ها هم به همین دلیل از توافق هسته‌ای خارج شدند.»

وی سپس درباره دعوت نشدن نماینده‌ای از ایران به نشستی که درباره این کشور است، گفت: «ما نماینده ایران را [به نشست ورشو] دعوت نکردیم؛ چراکه که این امر از روند عادی گفت‌وگوها جلوگیری می‌کند. ایرانی‌ها از ادبیاتی استفاده می‌کنند که به سختی قابل پذیرش است. آنها اخیرا با این لحن به لهستان اشاره کرده‌اند.»

یک روز پس از این مصاحبه (دوم بهمن) «جاناتان کوهن» نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل متحد در جلسه شورای امنیت با عقب‌نشینی از اظهارات «مایک پمپئو» وزیرخارجه آمریکا درباره تمرکز نشست ورشو بر مسائل ضدایرانی گفت: «دستور کار این جلسه موارد زیر را شامل می‌شود: بحث درباره بحران‌های بشری در سوریه و یمن، برگزاری جلساتی درباره توسعه موشکی، افراط‌گرایی و امنیت سایبری... این هم اهمیت دارد که به صراحت بگوییم که محور این نشست وزارتی چه چیزهایی نخواهد بود. [این جلسه]، محفلی برای طرح دعوی مجدد درباره صلاحیت‌های برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نیست.» وبگاه خبری تحلیلی «المانیتور» نیز طی یادداشتی در تاریخ چهارم بهمن ماه با بیان اینکه نشست مذکور باعث آشکار شدن نگرانی و احتیاط متحدان آمریکا در حمایت از سیاست‌های ضدایرانی واشنگتن شده، نوشت اروپایی‌ها در تلاش هستند تا از تمرکز ضدایرانی این نشست بکاهند. بعد از اینکه واشنگتن آهسته‌آهسته خود را در حال منزوی شدن در برگزاری نشست ضدایرانی ورشو دید، مجبور شد که اعلام کند دستورکار کنفرانس لهستان علیه ایران نیست.