واکنش‌ها به پیوند زدن FATF با INSTEX
نایب‌رئیس‌مجلس: مرتبط کردن اجرای کانال مالی با لوایح FATF دخالت در امور ایران است
اما آنچه در کنار تاخیر در راه‌اندازی این کانال مالی موجب انتقاد مقامات کشورمان شده است، یکی از بخش‌های بیانیه این سه کشور اروپایی در مورد INSTEX است. در بخشی از این بیانیه آمده است: «در رابطه با مقابله با پولشویی، مبارزه با تامین مالی تروریسم (AML/ CFT) و انطباق با تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل، INSTEXT تحت بالاترین معیارهای بین‌المللی عمل خواهد کرد. در این راستا، سه کشور اروپایی از ایران انتظار دارند همه عناصر برنامه اقدام FATF خود را سریعا اجرا کند.» سردار احمد وحیدی رئیس دانشگاه عالی دفاع ملی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اولین مقامی بود که به این موضوع اعتراض و اعلام کرد: «آغاز اجرای کانال مالی ویژه اروپا تاثیری در تصمیم‌گیری مجمع درخصوص الحاق به کنوانسیون پالرمو نخواهد داشت.» او همچنین گفت: «اقدام کشورهای اروپایی بخش کوچکی از تعهدات اروپا به ایران در قالب تعهدات برجامی بود البته هنوز هم تکلیف آن تعهد حداقلی به شکل عملیاتی مشخص نشده است.»
دخالت در امور داخلی ایران
اما روز گذشته علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در ارزیابی از اقدام سه کشور اروپایی در ثبت ساز و کار مالی حمایت از تبادلات تجاری با کشورمان گفت: ثبت ساز و کار مالی موسوم به ابزار حمایت از تبادلات تجاری (اینستکس) از سوی سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه حاکی از اراده اروپا برای حفظ برجام است و از این نظر مثبت به‌نظر می‌رسد، اما قضاوت نهایی زمانی است که اجرای آن را نظاره کنیم. این گام اول است و اروپا باید به همه تعهدات خود طبق بیانیه ماه می ۲۰۱۸ وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی عمل کند. به گزارش «ایسنا» او در عین حال گفت: اینکه در خبرها آمده بود که یکی از این وزرا اجرای این ساز و کار را مشروط به پیوستن ایران به معاهده بین‌المللی FATF دانسته است نوعی دخالت در امور داخلی ایران است و وزارت‌خارجه باید عکس‌العمل مناسب نشان دهد. مطهری تاکید کرد: این دو موضوع را نباید به هم پیوند داد البته این ساز و کار از نظر استقلال اروپا در مقابل آمریکا و از نظر تلاش برای شکست سلطه دلار برای اروپا نیز نافع است.حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در گفت‌وگو با خانه ملت، با تاکید بر اینکه کشور براساس منافع ملی و مصلحت در مورد دو لایحه باقیمانده تصمیم خواهد گرفت، گفت: از سوی دیگر اروپایی‌ها در ارتباط دادن این ساز و کار به FATF اشتباه استراتژیک کردند؛ زیرا ما از چهار لایحه، دو لایحه را که مربوط به قوانین داخلی بود تصویب کردیم و دو لایحه دیگر به‌دلیل برخی دخالت‌ها باقی مانده است.
همچنین علاء‌الدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با «ایرنا» گفت: مشروط کردن اینستکس به پذیرش FATF پذیرفتنی نیست و آنها باید اقدامات خود را انجام دهند، همان‌گونه که در ساختار قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران به روال قانونی جلو می‌رود. ازسوی دیگر محمدجواد جمالی‌نوبندگانی عضو هیات‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با خانه ملت گفت: منوط کردن اجرای INSTEX به FATF از سوی وزرای خارجه اروپایی نیز یک نوع گروکشی بود. وی افزود: اروپایی‌ها صرفا در موضع اعلام سیاسی و تایید شفاهی برجام باقی مانده‌اند و از آن فراتر نرفته‌اند و تا مدتی نیز انتقاداتی را علیه آمریکایی‌ها مطرح می‌کردند، اما اکنون به‌نظر می‌رسد هماهنگی‌هایی بین آمریکا و اروپایی‌ها ایجاد شده است. همچنین یعقوب شیویاری، نماینده مردم میانه در مجلس در نطق میان دستور جلسه علنی دیروز مجلس گفت: اروپاییان به تازگی این ساز و کار را ثبت کرده‌اند و شواهد نشان می‌دهد که آغاز به کار عملی را مشروط به تصویب نهایی CFT و پالرمو می‌دانند. با این حال این ساز و کار اینستکس نه‌تنها سبک‌کننده فشارهای تحریم‌ها نخواهد بود؛ بلکه به ابزار فشار جدیدی برای ایران به‌منظور اخذ امتیازات بیشتر بدل می‌شود.
پاسخ بعیدی‌نژاد به منتقدان
اما انتقادها تنها به این بخش از بیانیه سه کشور اروپایی خلاصه نمی‌شود. برخی از منتقدان، محدودیت کانال مالی و شمول کنونی تجارت دارو و مواد غذایی را مورد نقد قرار داده‌اند. اشاره منتقدان به آن بخش از بیانیه سه کشور اروپایی است که در آن آمده است: «INSTEX از تجارت مشروع اروپا با ایران حمایت می‌کند؛ این تجارت در ابتدا بر بخش‌های بسیار ضروری برای مردم ایران مثل دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای کشاورزی - غذایی تمرکز دارد. هدف بلندمدت INSTEX این است که به روی عاملان اقتصادی کشورهای ثالث که خواهان تجارت با ایران هستند باز باشد و سه کشور اروپایی به تلاش برای رسیدن به این هدف ادامه می‌دهند.» در همین راستا محمدجواد جمالی‌نوبندگانی عضو هیات‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس اظهار کرد: انتظار ما این است که اروپایی‌ها از ایران نفت بخرند و پول نفت را وارد کشور کنیم و براساس نیازمان از دیگر کشورها واردات داشته باشیم. نمی‌خواهیم به شکلی توافق شود که همان حالت اعلام نشده نفت در مقابل غذا و دارو باشد که این شرایط خطرناک است. انتقادهایی ازاین دست موجب شد تا روز گذشته حمید بعیدی‌نژاد سفیر ایران در لندن اعلام کند که اینستکس در صورت اجرایی شدن اولین کانالی است که ایران از طریق آن خریدهای چندین میلیارد دلاری برای محصولات دامی و تجهیزات پزشکی را انجام می‌دهد.
ارسال نظر