درددل‌های دیپلماتیک ظریف

همزمان با تلاش‌های آمریکا برای به حداکثر رساندن فشارها علیه تهران و تشکیل گروه اقدام ایران، محمدجواد ظریف، وزیرخارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه «ما در توافق هسته‌ای تجدیدنظر نمی‌کنیم» تاکید کرد که باور دارم یک نوع بیماری در آمریکا وجود دارد و آن اعتیاد به تحریم‌ها است. ظریف روز یکشنبه در مصاحبه‌ای اختصاصی با شبکه سی‌ان‌ان با بیان اینکه احساس می‌کردیم آمریکا حداقل این مساله را یاد گرفته است که تحریم‌ها تنها موجب فشار اقتصادی بر ایران می‌شود و هیچ‌گونه دستاورد و نتیجه سیاسی مورد انتظار واشنگتن را به‌همراه ندارد، افزود: «من تصور می‌کردم آمریکایی‌ها این درس را گرفته‌اند ولی متاسفانه اشتباه می‌کردم.» به گفته ظریف، «آمریکا همچنان نفهمیده است که تحریم‌ها در تغییر جو سیاسی ایران بی‌تاثیرند.» به گزارش «ایسنا» وزیرخارجه درخصوص اعتیاد واشنگتن به تحریم گفت: «حتی در زمان دولت اوباما، دولت آمریکا بیشتر بر حفظ تحریم‌های رفع نکرده تاکید داشت تا بر اجرای تعهداتش بر تحریم‌هایی که رفع شده بود.» ظریف در عین حال در این مصاحبه تاکید کرد که توافق هسته‌ای حتی با خروج دولت ترامپ نیز می‌تواند حفظ شود. رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه «آمریکا برای اقدامات حال حاضرش از همان تفکرات دهه ۵۰ استفاده می‌کند»، اعلام کرد:‌ «گمان می‌کنم که دولت آمریکا همچنان بر این باور است که درحال کار با دولتی است که بعد از کودتای سال ۱۹۵۳ در ایران منصوب کرد. آنها باید از خواب ناز بیدار شوند.»

رد احتمال مذاکره با آمریکا

در ادامه‌ این گفت‌و‌گو، ‌ظریف احتمال مذاکره با آمریکا را رد و بر حفظ توافق هسته‌ای ابراز امیدواری کرد. او با بیان اینکه «فشار متحدان اروپایی می‌تواند ترامپ را به تغییر عقیده وادارد»، خاطرنشان کرد که آمریکا برای امضاکنندگان اروپایی توافق زورگویی می‌کند. وزیر امورخارجه توضیح داد: «ما در توافق هسته‌ای تجدیدنظر نمی‌کنیم. ما از آمریکا می‌خواهیم که به توافق هسته‌ای عمل کند. امروز نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در برابر آن تحریم‌ها ایستاده‌اند. آمریکا دیگران را تحت فشار می‌گذارد. من به استفاده از واژه «زورگویی» علاقه‌ای ندارم اما آنها دقیقا همین کار را می‌کنند.»او در پاسخ به این سوال که آیا حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران می‌تواند از ملاقات تک‌نفره با دونالد ترامپ نفعی ببرد، با بیان اینکه «آنها ابتدا باید به توافق هسته‌ای پیشین احترام بگذارند» تاکید کرد: «در این زمان که پیشرفت عظیم قبلی‌مان به راحتی دور انداخته شد، دیدار روسای جمهور نفعی نخواهد داشت. ما با توافق قبلی‌مان محک زدیم که آیا می‌توان به آمریکا اعتماد کرد یا نه.» ظریف در پاسخ به این سوال که آیا توافق با مردی که کتاب «هنر معامله» را نوشته است، ممکن است، بیان کرد: «به رئیس‌جمهور ترامپ بستگی دارد که آیا می‌خواهد کاری کند که ما باور کنیم او شریکی قابل اعتماد است یا نه. حال اگر ما با او وقت بگذرانیم و توافق دیگری را امضا کنیم، این توافق چه مدت ماندگار خواهد ماند؟ تا زمان پایان ریاست‌جمهوری او؟ تا زمان خروج او از محل امضای قرارداد؟»

ظریف در ادامه با اشاره به اینکه دهه‌ها فشار با اینکه تاثیراتی (منفی) داشته‌اند اما مردم ایران را نسبت به فشار مقاوم کرده‌اند؛ افزود: «تحریم‌های آمریکا همیشه آسیب می‌زنند. اگرچه این تحریم‌ها به مردمی آسیب می‌زنند که می‌خواهند دارو تهیه کنند. به مردمی که می‌خواهند غذا بخرند. آمریکا تکذیب می‌کند پولی را هدف قرار داده که صرف سلامتی و کشاورزی می‌شود و می‌گوید که قیمت مواد غذایی به علت سوءمدیریت و فساد داخلی افزایش یافته است.»

بدترین سناریو

در ادامه وزیرخارجه ایران تاکید کرد: «مشکلات اقتصادی اخیر در ایران به‌خاطر برخی اقدامات مقدماتی است که اتخاذ شده است. تحولات اقتصادی که اکنون در ایران مشاهده می‌کنید، به‌خاطر تدابیری است که باید با هدف آمادگی برای آن روزها اتخاذ می‌شد، بنابراین ما برای بدترین سناریو آماده هستیم.» ظریف درباره دیپلماسی با غرب هم گفت: «ما وقت بسیاری صرف کردیم. این تصمیم سیاسی برای من، رئیس‌جمهور روحانی و دولت ایران اصلا آسان نبوده است. شاید ساعت‌ها مذاکره با وزیر امورخارجه آمریکا برای برخی از وزرای امورخارجه دیگر مایه اعتبار محسوب شود اما قطعا در ایران این‌گونه نیست. دیپلمات‌ها برای همین کارها وجود دارند. برخی از شرح وظایف ‌ما این است که برای مصلحت کشور انتقاد را به جان بخریم. این وظیفه ماست.»

تشکیل «گروه اقدام ایران» یادآور کودتای ۲۸ مرداد است

از سوی دیگر سخنگوی وزارت امورخارجه ایران روز گذشته در نشست خبری خود با اصحاب رسانه درخصوص اظهارات مقام معظم رهبری در زمینه مذاکرات و تیم مذاکره‌کننده گفت: «من سعی می‌کنم در زمینه فرمایشات مقام معظم رهبری ورود نکنم. تیم مذاکره‌کننده رهنمودها را انجام دادند. مرجع نظارتی هم بر مذاکرات اشراف داشته است. فرمایشات ایشان دقیق و متین است.»  بهرام قاسمی درخصوص تشکیل گروه اقدام ایران و اینکه آیا وزارت خارجه می‌خواهد گروه اقدام آمریکا تشکیل دهد، گفت: «این رفتار و اقدامات یا تبلیغات در ادامه سیاست‌های خصمانه دیرپای آمریکاست و جدید نیست و وجود داشته است. این بیشتر بازی و جنگ روانی است که تیم جنگ‌طلب هیات حاکمه آمریکا انجام می‌دهد، به‌ویژه در زمانی که ما مصادف هستیم با کودتای ۲۸مرداد و این اقدام یادآور آن کودتاست.»

از اروپا گلایه‌مند، اما خوش‌بین هستیم

سخنگوی وزارت‌خارجه درباره بسته اروپایی برای برجام با اشاره به اینکه پیشرفت‌هایی حاصل شده است، افزود: اما متاسفانه به دلیل تعطیلات ماه آگوست و وضعیت اروپا با کندی‌هایی مواجه بوده‌ایم و از روند کار رضایت کامل نداریم و مصرانه خواستار این هستیم که این کشورها با جدیت بیشتر و سرعت عمل لازم تلاش خود را ادامه دهند.» او درخصوص اظهارات ظریف مبنی بر اینکه اروپا آماده پرداخت هزینه نیست، نیز گفت: «انتظار ایران این بود که با سرعت بیشتری این کشورها پیشنهادهای عملی خودشان را به ایران ارائه کنند که ما بتوانیم در یک فرآیند تصمیم‌گیری در سطح عالی اخذ تصمیم کنیم. به دلایل مختلف، از جمله تعطیلات در اروپا و پیچیدگی موضوعات، کار تقریبا دشواری است و ما امیدوار هستیم. البته گلایه‌مند نیز هستیم، ولی خوش‌بینی ما باقی است. تاکید می کنیم که این کشورها با سرعت، دقت و شرایط بهتر در قبال ایران اقدام کنند. ما امیدواری خود را از دست نداده‌ایم.‎»