گلایه‌های برجامی ظریف از اروپا
وزیرخارجه: اروپا فقط موضع‌گیری می‌کند نه اقدام عملی
عكس:AFP
دور اول تحریم‌های آمریکا ۱۵ مرداد و سه ماه پس از خروج ترامپ از برجام آغاز شده است و بسته پیشنهادی اروپا برای ایران هنوز در وضعیت ابهام قرار دارد. ۱۳ آبان‌ماه نیز تحریم‌های آمریکا در حوزه نفت و انرژی و مبادلات بانک مرکزی ایران اعمال خواهد شد. در همین ارتباط محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه اروپایی‌ها «نکات جدیدی» را مطرح کرده و اقداماتی را در حوزه نفتی و بانکی انجام داده‌اند، اما این اقدامات کافی نیست، گفت: «از نگاه ما این اقدامات بیش از آنکه عملیاتی باشند، اعلام موضع است.» ظریف گفت: «هر چند اروپایی‌ها حرکت رو به جلو داشته‌اند، اما اعتقاد ما این است که آنها هنوز برای هزینه کردن آماده نشده‌اند.» دونالد ترامپ، ۱۸ اردیبهشت ماه آمریکا را از توافق هسته‌ای (برجام) خارج کرد و ۱۵ مرداد دور اول تحریم‌ها علیه ایران را از سر گرفت. این اقدام آمریکا با مخالفت سایر امضا‌کنندگان توافق هسته‌ای از جمله آلمان، بریتانیا و فرانسه مواجه شده است. اروپایی‌ها برای حفظ این توافق تلاش می‌کنند و اتحادیه اروپا گفته است شرکت‌های اروپایی را برای ادامه کار در ایران تشویق خواهد کرد. در این ارتباط ظریف خواهان اقدامات اجرایی اروپا شده و گفته است اروپایی‌ها «تاکنون در ظاهر و در گفتار» اراده سیاسی خود را نشان داده‌اند. وزیر خارجه ایران پیش‌تر نیز در گفت‌وگو با یورونیوز گفت اقدامات اروپا نباید تنها در حد بیانیه و حرف باشد، بلکه اکنون لازم است اقدام عملی انجام دهد.
ظریف در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران همچنین گفت که جمهوری اسلامی زمانی می‌تواند به اروپایی‌ها پاسخ دهد که موضع‌گیری آنها با «اقدامات اجرایی» همراه شود. محمدجواد ظریف، در تشریح آخرین اقدامات اتحادیه اروپا برای حفظ برجام و مقابله با تحریم‌های آمریکا، گفت: «از زمان اظهارات رئیس‌جمهور درباره بسته اولیه‌ای که اروپایی‌ها به ایران ارائه دادند و پس از آن صحبت‌هایی که من در وین و در جلسه کمیسیون مشترک وزرا داشتم، تاکنون اروپایی‌ها نکات جدیدی را مطرح و اقداماتی را در دو حوزه مهم نفتی و بانکی انجام داده‌اند.»
اقدامات ناکافی اروپا
محمدجواد ظریف در ادامه گفت‌وگوی خود با باشگاه خبرنگاران با تاکید بر اینکه «اروپایی‌ها تاکنون در ظاهر و در گفتار اراده سیاسی خود را نشان داده‌اند»، گفت: «اراده سیاسی اروپا زمانی قابلیت پاسخگویی از جانب ایران را پیدا می‌کند که با اقدامات اجرایی همراه شود؛ اروپایی‌ها می‌گویند برجام برای آنها دستاوردی امنیتی است؛ طبیعی است که هر کشوری باید برای امنیت خودش سرمایه‌گذاری و هزینه کند و این هزینه کردن را ما باید در همین ماه‌های آینده ببینیم.» ظریف همچنین با اشاره به «ضرب‌الاجل» ایران برای «دریافت مکانیزم‌های عملیاتی از اروپا»، افزود: «این‌گونه نبوده که ما ۱۵ مرداد را به‌عنوان یک ضرب‌الاجل تعیین کرده و الان یک ضرب‌الاجل دیگر به آنها داده باشیم؛ آنها کارها را تا حدی جلو برده‌اند اما آن اندازه کافی نبوده و از این رو ما اروپایی‌ها را از اقداماتی که مورد انتظارمان است مطلع کرده‌ایم.»
اروپا متعهد به جبران
همزمان با اظهارات ظریف درباره اقدامات اروپا، «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نیز گفت که اروپایی‌ها متعهد شده و اطمینان داده‌اند خروج برخی شرکت‌های خصوصی خود را از ایران با شرکت‌های کوچک و متوسط و راهکارهای پیش‌بینی شده، جبران کنند. جهانگیری در حاشیه بازدید از «ایرنا» در پاسخ به پرسشی درباره آخرین وضعیت بسته پیشنهادی اروپا برای حفظ برجام و تحقق خواسته‌های ایران تاکید کرد: «از نظر سیاسی تاکنون، آنها (کشورهای باقیمانده در برجام) در این فضا خوب عمل کرده‌اند و دوستان ما در وزارت امورخارجه و دستگاه‌های مختلف، از عملکرد سیاسی اروپا، چین و روسیه رضایت دارند، در زمینه مسائل اقتصادی نیز به آنچه تاکنون عمل می‌شد، عمل کرده‌اند.» او تاکید کرد: «در بخش اقتصادی فعلا در اروپا، هم در زمینه خرید نفت و هم در زمینه برخی مبادلات تجاری، محدودیتی به وجود نیامده است. البته برخی از شرکت‌های خصوصی مخصوصا اروپایی‌ها از ایران رفته‌اند که اثرشان تا این لحظه خیلی تعیین‌کننده نبوده به جز برخی پروژه‌ها و طرح‌هایی که قرارداد داشتیم و محدود شده است.» جهانگیری تصریح کرد: «اروپایی‌ها در جلسات به وزارت امورخارجه گفته و اطمینان داده‌اند، همه اینها را با شرکت‌های کوچک و متوسط و راهکارهایی که پیش‌بینی شده است، سعی می‌کنند در مقطع زمانی قبل از اینکه آمریکا بخواهد تحریم‌های اصلی خودش را عملیاتی کند که در آبان ماه، نفت و نظام بانکی ما با تحریم از سوی آمریکایی‌ها مواجه می‌شود، جبران کنند و وزارت امورخارجه در حال پیگیری است.»
FATF، اروپا و ایران
اما بررسی عملکرد اروپا تاکنون نشان می‌دهد این اتحادیه نه تنها در عمل کار جدی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا انجام نداده، بلکه پذیرش و انجام برنامه اقدام FATF را به نوعی پیش‌شرط همکاری خود با ایران قرار داده است. در این راستا «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جلسه پارلمان اروپا به تاریخ ۲۷ خرداد در رابطه با سهم ایران در چالش‌های بانکی گفت: «ایران هم باید سهم خود را انجام دهد. تهران باید استانداردهای خود در مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم را بهبود بخشد و اصلاحات بانکی را توسعه دهد. اینها گام‌های اساسی برای جذب بیشتر بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی است.» بدرفتاری‌های اروپا در مسیر مقابله با تحریم‌های آمریکا مدتی بعد جنبه عملی به خود گرفت؛ در ۱۸ تیرماه آلمان انتقال ۳۰۰ میلیون یورو از منابع ایران در بانک ایرانی-اروپایی تجارت را تحت فشار آمریکا به تعویق انداخت و در این رابطه سخنگوی وزارت اقتصاد آلمان عنوان کرد که این تراکنش برای موارد پولشویی یا حمایت مالی از تروریسم تحت بررسی واحد اطلاعات مالی اداره گمرک آلمان و سازمان نظارت بر بازار آلمان (Bafin) قرار دارد. علاوه بر آلمان، سفیر انگلیس در ایران نیز در مورد اینکه آیا پذیرش مفاد FATF در قانون ایران به‌عنوان یکی از موانع و پیش‌شرط‌های این بسته از نظر اروپایی‌ها عنوان شده است، گفت: «این مقوله جزو موانع بسته پیشنهادی نیست، بلکه چیزی است که جلوی موفقیت ایران در اقتصاد جهانی را گرفته است. در نتیجه اگر ایران به سایر کشورهای جهان در مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و قوانین بانکداری جهانی نپیوندد، مشکل بزرگی بر سر روابط بانکی ایران و سایر نقاط جهان وجود خواهد داشت.»
ارسال نظر