تورم نقطه‌به‌نقطه در کف 22 ماهه

در مقیاس ۱۲ ماهه نیز شاخص قیمت در فروردین سال‌جاری نسبت به فروردین سال قبل معادل ۹/ ۷ درصد افزایش یافته است. تورم نقطه‌به‌نقطه در حالی در فروردین به زیر ۸ درصد رسیده که در ۲۱ ماه قبل از آن همواره بالای ۸ درصد بوده است. رشد شاخص قیمت در دوازده ماه منتهی به فروردین‌ماه سال‌جاری نسبت به شاخص قیمت در ۱۲ ماه منتهی به فروردین سال ۱۳۹۶، معادل ۲/ ۹ درصد بوده است. این در حالی است که میانگین تورم سالانه در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۱۳۹۶، حدود ۱۰ درصد بوده است؛ بنابراین در هر سه مقیاس ماهانه، نقطه‌به‌نقطه و سالانه، تورم در فروردین نسبت به ماه قبل از آن کاهش یافته است. این در حالی است که نرخ ارز در فصل زمستان وارد یک روند صعودی پرنوسان شده بود به این معنی که سناریوی گسست اثر مستقیم نوسانات ارز روی شاخص قیمت مصرف‌کننده حداقل در کوتاه‌مدت تقویت شده است.

تورم ماهانه

بر مبنای گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی، شاخص قیمت در فروردین‌ سال‌جاری معادل ۸/ ۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که شاخص قیمت در اسفندماه سال گذشته حدود ۱/ ۱ درصد افزایش یافته بود. به این معنی که رشد شاخص قیمت در فروردین سال‌جاری نسبت به ماه قبل از آن کمی متوقف شده است. علت اصلی را می‌توان به اثرات فصلی نسبت داد. در اسفندماه معمولا، تقاضای جامعه برای کالاها و خدمات به‌ویژه تقاضا برای کالا‌های خوراکی و پوشاک، افزایش می‌یابد. این در حالی است که در فروردین‌ماه عمدتا تقاضا برای خدمات کاهش می‌یابد. بررسی گزارش‌های سال‌های اخیر این تفاوت را گواهی می‌کند. در‌حالی‌که در اسفندماه سال ۱۳۹۵ شاخص قیمت ۱/ ۲ درصد رشد داشت، در فروردین‌ماه ۱۳۹۶ با رشدی حدود ۱/ ۱ درصدی مواجه شد. در فروردین سال ۱۳۹۴ نیز تورم در حالی ۳/ ۰ درصد بود که در ماه قبل از آن شاخص قیمت حدود ۷/ ۰ درصد رشد داشته است. میانگین تورم ماهانه در ۱۲ ماه منتهی به اسفند سال گذشته حدود ۷/ ۰ درصد بوده است. به این معنی که در فروردین‌ماه سال‌جاری تورم بیش از میانگین نرخ رشد‌ در ۱۲ ماه قبل از خود افزایش یافته است. البته این موضوع در فروردین‌ سال گذشته نیز اتفاق افتاده بود. تورم در فروردین‌ماه سال گذشته در حالی حدود ۱/ ۱ درصد بود که در ۱۲ ماه قبل از آن میانگین تورم ماهانه حدود ۹/ ۰ درصد بود.

تورم نقطه‌به‌نقطه

بر مبنای گزارش بانک مرکزی، شاخص قیمت در فروردین سال‌جاری نسبت به فروردین سال قبل از آن، حدود ۹/ ۷ درصد بوده است. به این معنی که شاخص قیمت در این بازه ۱۲ ماهه حدود ۸ درصد افزایش یافته است. بررسی گزارش‌های مشابه در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه در ماه‌های سال، یک روند سینوسی را تجربه می‌کند. به این معنی که روند‌های پیاپی افزایشی و کاهشی را تجربه می‌کند. از آنجا که تورم نقطه‌به‌نقطه، شاخص قیمت را با شاخص قیمت در ۱۲ ماه مقایسه می‌کند، حافظه روند شاخص قیمت در ۱۲ ماه قبل را دارد. به همین دلیل انتظار می‌رود در سال‌هایی که تورم کم نوسان است، افزایش شاخص قیمت در یک ماه، منجر به کاهش رشد شاخص قیمت در ماه‌های بعد شود. تورم نقطه‌به‌نقطه در فروردین  سال ۱۳۹۴ حدود ۱۶ درصد بوده که با تجربه یک روند نزولی، در اسفندماه همین سال به ۴/ ۸ درصد کاهش یافت. تورم نقطه‌به‌نقطه در فروردین ۱۳۹۵ حدود ۳/ ۷ درصد بوده که در ماه‌های بعد از آن با تجربه یک روند تقریبا صعودی در اسفند۱۳۹۵ به حدود ۱۲ درصد افزایش یافت. در اولین ماه سال ۱۳۹۶ نیز تورم نقطه‌به‌نقطه حدود ۷/ ۱۲ درصد بوده که با تجربه یک روند کاهنده در اسفندماه سال گذشته به حدود ۳/ ۸ درصد رسید. تورم نقطه‌به‌نقطه در فروردین سال‌جاری حدود ۸/ ۰ درصد بوده که انتظار می‌رود یک روند تقریبا صعودی را تا آخر سال تجربه کند.

تورم ۲۴ ماهه

بر اساس گزارش بانک مرکزی، میانگین شاخص قیمت در ۱۲ ماه منتهی به فروردین سال‌جاری نسبت به میانگین شاخص قیمت در ۱۲ ماه منتهی به فروردین سال ۱۳۹۶ حدود ۲/ ۹ درصد افزایش یافته است. این شاخص که حافظه ۲۴ ماهه دارد کمتر تحت‌الشعاع اثرات فصلی و جزئی قرار می‌گیرد. میانگین تورم سالانه در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۱۳۹۴ حدود ۹ درصد بوده است. بررسی گزارش‌های منتشر شده در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که به واسطه حافظه بلند مدت تورم سالانه، این متغیر کمتر تحت تاثیر روند‌های ماهانه قرار می‌گیرد. در فروردین ۱۳۹۴ تورم سالانه معادل ۵/ ۱۵ درصد بود. تورم سالانه در ماه‌های بعد یک روند نزولی با سرعت کم را تجربه کرد و در فروردین سال ۱۳۹۵ به حدود ۱۱ درصد کاهش یافت. این روند کاهنده در ماه‌های بعد سال ۱۳۹۵ ادامه داشت و در نهایت در فروردین سال ۱۳۹۶ به ۵/ ۹ درصد رسید. در سال گذشته روند کاهنده تورم سالانه متوقف شد. به‌طوری که در اسفندماه به حدود ۶/ ۹ درصد رسید. اگر چه سال‌جاری تورم سالانه را با ۲/ ۹ درصد شروع کرد، اما انتظار می‌رود در ماه‌های آتی روند فزاینده‌ای را در پیش بگیرد.

توزیع تورم گروه‌ها

تورم ماهانه در فروردین سال‌جاری در حالی حدود ۸/ ۰ درصد بوده که در بین گروه‌های مختلف کالاها و خدمات، توزیع تورم یکسان نبوده است. در بین گروه‌ها، دو گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» با ثبت تورم ۷/ ۱ درصد و «تفریح و امور فرهنگی» با ثبت رشد ۸/ ۲ درصد بیشترین اثر فزاینده در رشد شاخص قیمت ماهانه فروردین داشته‌اند. در طرف مقابل، سه گروه «تحصیل» با تجربه رشد صفر درصدی، «بهداشت و درمان» و «مسکن، آب، برق و گاز» با تجربه رشد ۴/ ۰ درصدی بیشترین اثر کاهنده در تورم ماهانه فروردین‌ماه را داشته‌اند. توزیع تورم گروه‌های کالایی اثرات فصلی را به خوبی روایت می‌کند. به‌طوری که در اولین ماه سال، گروه خدمات، به استثنای زیرگروه «تفریح و امور فرهنگی» کمترین رشد و گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در بین خوراکی‌ها رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته‌اند. رشد شاخص قیمت در فروردین‌ در حالی به‌طور نسبی متوقف شده که نرخ ارز از ماه‌ها قبل روند پرنوسان صعودی را در پیش گرفته بود. میانگین نرخ ارز در دی‌ماه سال گذشته حدود ۴۳۰۰ تومان بوده است. پس از تجربه یک روند فزاینده نرخ دلار در فروردین‌ماه به‌طور میانگین حدود ۵۴۰۰ تومان گزارش شده است. به این معنی که در ۴ ماه منتهی به فروردین سال‌جاری، نرخ دلار حدود ۲۵ درصد رشد داشته است. بررسی روند شاخص قیمت نشان می‌دهد در همین بازه زمانی شاخص قیمت تنها کمتر از ۳ درصد افزایش یافته است. این میزان رشد در بازه ۴ ماهه منتهی به فروردین، در مقایسه با بازه‌های ۴ ماهه قبلی، تفاوت آنچنانی نکرده است؛ بنابراین از این حیث که شاخص قیمت همزمان با التهابات ارزی، آرامش خود را حفظ کرده، سناریوی عدم تبعیت مستقیم تورم از نرخ دلار حداقل در کوتاه‌مدت تقویت می‌شود. یا اگر هم غیر از این است، افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر، در جریان خرید‌های سبد کالای خانوار نمونه قرار نگرفته است.

 

رصد دلا‌ر در تورم و تجارت