تصمیم دیروز هیات دولت در حالی گرفته شد که نخستین بار، ولی‌الله سیف از این طرح خبر داده بود. او بهمن‌ماه ۱۳۹۵، از طرح جایگزینی یورو به جای دلار به‌عنوان مبنای گزارشگری  صحبت کرده بود. چندی پیش نیز رئیس کل بانک مرکزی در مجلس گفت که رهبر انقلاب از این پیشنهاد استقبال کرده است. مجموعه سیاست‌گذاری کشور معتقدند که در شکل واقعی، عمده مبادلات با کشورهای حوزه یورو و آسیایی و با ارز غیر دلار انجام می‌پذیرد. در واقع در ایران به‌دلیل تحریم‌های دلاری موجود، عملیات واقعی اقتصاد در بستر سایر ارزهای معتبر دنیا انجام می‌شود؛ درحالی‌که مبنای گزارشگری اقتصادی بر پایه دلار بوده است. تحلیلگران اقتصادی معتقدند که وابستگی ارزی به دلار، اقتصاد ایران را در برابر تحریم دلاری آمریکا آسیب‌پذیرتر می‌کند. برخی تحلیلگران این رویکرد را یک پیش‌واکنش به تصمیم ترامپ در ۲۲ اردیبهشت می‌دانند؛ چراکه اکنون اقتصاد ایران چه در مرحله گزارش‌دهی و چه در عمل، وابستگی کمی به دلار دارد.

علاوه‌بر اینها، برای شرکت‌ها و دستگاه‌ها عملیات گزارشگری  نیز تسهیل خواهد شد و ارزی که در عملیات ارزی نقشی نداشته، از گزارش‌ها حذف می‌شود. شاید این کار بتواند بازار را در برابر نوسانات سنتی دلار بیمه کند. به‌عنوان مثال، در حال حاضر بخش قابل توجهی از نفت کشور به اروپا یا کشورهای شرق آسیا صادر می‌شود که ارز عملیاتی آن غیر از دلار است، اما میزان گزارش‌ها از صادرات نفت ایران همواره بر اساس دلار بوده است. در سال‌های گذشته به‌دلیل وجود تحریم‌های اولیه و در ادامه تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای، دیگر دلار به‌عنوان ارز اصلی در تجارت خارجی محسوب نمی‌شده است. همچنین اگر در برهه‌هایی در جریان معاملات از دلار استفاده می‌شد، در مراحل پرداخت، دلار به ارزهای دیگر تبدیل می‌شد؛ در‌حالی‌که در مبادلات بین‌المللی ایران از سایر ارزها استفاده می‌شود، اما برای ثبت حساب‌ها از دلار استفاده می‌شود. در واقع اقتصاد ایران دچار یک دوگانگی ارزی در بخش عملیات و گزارشگری بود که با تصمیم اخیر انتظار می‌رود که این دوگانگی برطرف شود. در دیگر نقاط دنیا نیز مبنای گزارشگری اقتصادی، ارزی است که در کشور رواج بیشتری دارد و مبادلات خارجی نیز با آن صورت می‌گیرد. به زبان دیگر، ارزی می‌تواند وقایع را واقع‌بینانه‌تر گزارش کند که نقش بسزایی در تبادلات تجاری کشور داشته باشد. در حال حاضر یورو بیشتر دارای این صفات است.

اخبار مرتبط