موگرینی آخرین موضع رسمی اتحادیه اروپا درباره توافق هسته‌ای را اعلام کرد
پای برجام ایستاده‌ایم
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا: انتظار نمی‌رود وزرای اروپایی در نشست پیش رو علیه ایران تحریمی وضع کنند
عکس: AFP
پیش از برگزاری این نشست، فدریکا موگرینی، مسوول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی در جمع خبرنگاران بر «حیاتی بودن» حفظ توافق هسته‌ای با ایران تاکید کرد. موگرینی گفت که این اتحادیه در همکاری با ایالاتمتحده، تلاش می‌کند همه طرف‌ها به‌طور کامل به اجرای همه‌جانبه برجام متعهد باشند. مسوول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا افزود: «وزرای خارجه اتحادیه اروپا بار دیگر بر تعهد قاطع و صریح خود به اجرای کامل توافق هسته‌ای با ایران تاکید خواهند کرد.»
براساس اخبار و گزارش‌ها از جمله مباحثی که در نشست روز گذشته وزرای اروپایی مورد بحث قرار گرفته تحریم‌های پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان علیه ایران بوده است. تحریم‌های پیشنهادی این سه قدرت جهانی دخیل در توافق هسته‌ای، بر برنامه موشکی ایران و نیز نقش جمهوری اسلامی در جنگ سوریه تمرکز دارد و بریتانیا، فرانسه و آلمان امیدوارند که وضع چنین تحریم‌هایی ایالاتمتحده را ترغیب کند که از توافق هسته‌ای خارج نشود. در این رابطه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما هم اکنون تحریم‌هایی غیرهسته‌ای علیه ایران داریم و انتظار نمی‌رود وزرای اروپایی در نشست خود تحریم‌هایی تازه علیه ایران وضع کنند.» به گفته این مقام اروپایی، دستاوردهای آخرین نشست کمیسیون مشترک ناظر بر اجرای برجام «مثبت» بوده و علاوه بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ۱۰ بار پایبندی ایران را به تعهداتش تایید کرده، همه طرف‌ها با پایبندی کامل ایران به تعهداتش در این زمینه موافق هستند. او اضافه کرد که کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا همواره به روشنی بیان کرده‌اند که بقای برجام، حیاتی است و این موضوع از منافع راهبردی اتحادیه اروپا است که ما به آن پایبند می‌مانیم. موگرینی همچنین گفت: «حفظ اعتبار آژانس انرژی اتمی، به ویژه در شرایطی که احتمالا برای مذاکره با کره‌شمالی آماده می‌شویم، حیاتی است و بنابراین، کارهایی در دست انجام است و معتقدیم ضروری است در این زمینه متحد باشیم.»
سخنگوی فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز گذشته با انتشار پیامی در صفحه توییتر خود ضمن اعلام برگزاری جلسه هماهنگی میان موگرینی و ژان ایو لودریان، بوریس جانسون و هایکو ماس وزیران امور خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان در حاشیه نشست شورای روابط خارجی اروپا در لوکزامبورگ نوشت: «شرکت‌کنندگان در این جلسه درباره ادامه حمایت از اجرای توافق هسته‌ای با ایران (برجام) گفت‌وگو کردند.»
پیشرفت مذاکرات بروکسل و واشنگتن
از دیگر سو، خبرگزاری آسوشیتدپرس، با اشاره به تلاش‌های اروپا برای جلب رضایت رئیس‌جمهور آمریکا به‌منظور حفظ برجام گزارش داد که آینده توافق هسته‌ای تاریخی با ایران منوط به موفقیت آخرین رایزنی‌های اروپایی‌ها با رئیس‌جمهور ترامپ است. همزمان، دیپلماتهای آمریکایی از پیشرفت موردی مذاکرات «اصلاح» برجام با دیپلماتهای اروپایی خبر می‌دهند. رهبران آلمان، فرانسه و بریتانیا برای متقاعد کردن رئیس‌جمهور آمریکا به حفظ برجام راهی واشنگتن خواهند شد.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هفته آینده در دو سفر جداگانه برای دیدار با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا راهی واشنگتن خواهند شد. زمان سفر مکرون ۲۴ آوریل، چهارم اردیبهشت و زمان سفر مرکل ۲۷ آوریل، هفتم اردیبهشت اعلام شده است. گفته می‌شود که ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا نیز به‌زودی سفر غیرمنتظره‌ای به واشنگتن خواهد داشت. خبرگزاری آسوشیتدپرس این سفرها را آخرین تلاش‌های دیپلماتیک رهبران اروپایی برای نجات برجام در دقیقه ۹۰ خوانده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز دوشنبه (۱۶ آوریل/ ۲۷ فروردین) به نقل از دو دیپلمات آمریکایی نوشته است مذاکرات نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان برای «اصلاح» برجام پیشرفت‌هایی داشته است. دیپلماتهای اروپایی از هفته گذشته مشغول مذاکره با وزارت خارجه آمریکا هستند تا راهی برای برطرف کردن «ایرادهای برجام» پیدا کنند. این ایرادها از سوی دونالد ترامپ مطرح شده است. رئیس‌جمهور آمریکا به‌طور مشخص ۴ خواست دارد: «محدود کردن برنامه موشکی ایران و مقابله با رفتار بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه که ارتباطی با برجام ندارند و دسترسی کامل بازرسان بین‌المللی به تمام سایت‌های هسته‌ای و نظامی ایران و همچنین تغییر بندی در برجام به نام «مقررات غروب خورشید» که به ایران اجازه می‌دهد پس از چند سال غنی‌سازی اورانیوم را بدون محدودیت از سر گیرد. دیپلماتهای اروپایی و آمریکایی هفته گذشته در چهارمین دیدار خود برای گفت‌وگو در مورد این «خواست‌ها» به پیشرفت‌هایی دست پیدا کرده‌اند. دیپلماتهای آمریکایی و دو مشاور خارج از مجموعه کارمندان دولت آمریکا به آسوشیتدپرس گفته‌اند که طرف‌های مذاکره‌کننده در مورد برنامه موشکی و بازرسی از تاسیسات ایران به توافق «نزدیک» شده‌اند. اما هنوز در مورد تغییر سقف زمانی محدودیت غنی‌سازی اورانیوم در ایران اختلاف‌نظر وجود دارد. یک مقام آمریکایی در این باره گفت: «توافقی که بر سرآن بحث شده، این است که اگر ایران کاری انجام دهد که مدت زمان مورد نیاز برای تولید یک سلاح هسته‌ای به کمتر از یک زمان معین برسد، تحریم‌ها به‌طور خودکار علیه ایران اعمال شوند. توافق کنونی به گونه‌ای است که زمان موسوم به گریز هسته‌ای ایران یک سال باشد. اما براساس بندهای غروب که اولین آنها در سال ۲۰۲۴ منقضی می‌شود، چنین محدودیتی برداشته می شود.» به گزارش آسوشیتدپرس، اروپایی‌ها اعلام کرده‌اند که خواهان بازگشایی موضوع توافق برای مذاکره مجدد نیستند و تمایلی به وضع مجدد خودکار تحریم‌ها برای فعالیت‌های مجاز ندارند. اما به گفته این مقامات و مشاوران آمریکایی، آنها پذیرفته‌اند که کاهش زمان گریز هسته‌ای ایران به کمتر از یک سال، باید دست‌کم دلیلی برای بررسی تحریم‌های جدید علیه این کشور باشد. به گفته آنها اینکه این مدت زمان چگونه باید مورد بررسی قرار گیرد، هنوز مورد بحث است.
نزدیک شدن به ضرب‌الاجل ترامپ
این درحالی است که کمتر از یک ماه به ضرب‌الاجل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به کشورهای اروپایی حاضر در مذاکرات هسته‌ای ایران (بریتانیا، فرانسه و آلمان) برای اعمال تغییرات موردنظر آمریکا در برجام و «اصلاح نقایص آن» باقی مانده است. دونالد ترامپ هشدار داده که اگر توافقی درباره این تغییرات تا تاریخ ۱۲ ماه مه صورت نگیرد، آمریکا از توافق هسته‌ای پنج به علاوه یک با ایران خارج خواهد شد. پیش‌تر گزارش شده بود که سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهادهایی را برای تحریم اشخاص یا نهادهای ایرانی به دلیل نقش آنها در برنامه موشکی یا جنگ داخلی سوریه مطرح کرده‌اند. این سه کشور اروپایی برای تامین نظر آمریکا و سختگیری بیشتر علیه ایران پیشنهاد تحریم‌های جدید را دادند و گفتند که این تحریم‌ها ناقض برجام نخواهند بود؛ چون شامل موارد هسته‌ای نیست و قرار نیست که تحریم‌های رفع‌شده در برجام دوباره برقرار شود. اما این پیشنهاد با تردید تعدادی از اعضای دیگر اتحادیه اروپا از جمله ایتالیا، اسپانیا و اتریش روبه‌رو شد که می‌گفتند وضع چنین تحریم‌هایی نه نظر آمریکا را تامین می‌کند و نه به سود روابط با ایران است. حدود یک هفته پیش اتحادیه اروپا تحریم‌هایی را که ابتدا شش سال پیش در ارتباط با بحث حقوق بشر ایران وضع کرده بود برای یک سال دیگر تمدید کرد. برای وضع تحریم‌های جدید موافقت تمام اعضای اتحادیه اروپا ضروری است.
ابهام در تصمیم آمریکا
از سوی دیگر بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران درباره سخنان وزیر خزانه‌داری آمریکا درباره احتمال عدم خروج آمریکا از برجام گفت: «من از گمانه‌زنی پرهیز می‌کنم. اظهارات متفاوتی از اروپا و آمریکا وجود دارد. ما سخنان متفاوت و متضاد و غریبی را درباره ایران و برجام دریافت می‌کنیم که درباره آنها اظهارنظر نمی‌کنیم، باید صبر کرد؛ زیرا فکر می‌کنم با توجه به شخصیت رئیس‌جمهور آمریکا که در بزنگاه‌ها مواضع متفاوت و متضادی را اتخاذ می‌کند، تصمیم قاطعی هنوز در آمریکا گرفته نشده است.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، سخنگوی وزارت خارجه درباره تحریم‌ها علیه ۸۲ فرد و نهاد ایرانی در شورای اروپا و مذاکرات حقوق بشری با اروپا گفت: «این موضوع جدیدی نیست. مذاکرات با اروپا از گذشته پیرامون مسائل مختلف وجود داشته و ما پیرامون برخی مسائل دارای تفاوت دیدگاه بسیاری هستیم که بخشی از آن به تفاوت ارزش‌ها باز می‌گردد؛ به‌خصوص در حوزه مسائل حقوق بشر.»
رایزنی ایران و اروپا
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره مذاکرات ایران با اروپا نیز گفت: «رایزنی‌های ما درباره برجام درحال انجام است و این یک بحث قابل‌توجه است برای اروپا و ایران. آنها در مذاکرات خود با ایران همواره بر برجام و پایبندی بر آن تاکید داشته‌اند. با توجه به جایگاه و موقعیت ایران و ظرفیت‌هایش در منطقه و نقش آن در ثبات و امنیت منطقه‌ای بر مواضع خود پافشاری می‌کند و امیدوارم بتوانیم در یک مسیر ادامه دهیم به‌رغم همه کارشکنی‌هایی که آمریکا دارد.»
توافق هسته‌ای جای بازبینی ندارد
همچنین قاسمی درباره اظهارات موگرینی مبنی بر تعهد اروپا به ایران و جلسه با وی گفت: «ما با کشورهای اروپایی با توجه به برجام در تماس هستیم و مورد علاقه دو طرف است. این تماس‌ها تا ۲۲ اردیبهشت ماه ادامه خواهد یافت. اروپا پایبند است و ایران هم تغییری در مواضع خود ندارد و اولین کشوری نخواهد بود که از برجام خارج شود و با هوشیاری تمام موارد را رصد خواهد کرد و اجاره نخواهد داد دیگران با هزینه ایران خللی در آن ایجاد کنند. برجام هیچ جای بازبینی ندارد و همین است که با پشتوانه ۲۲۳۱ اجرایی شده است.» سخنگوی وزارت خارجه درباره برجام بدون آمریکا نیز گفت: «در هیات نظارت بر برجام طرح‌های مختلف بررسی شده و احتمالات مختلفی بوده که یکی از آنها برجام بدون آمریکاست. بیان زودهنگام این موضوع کار درستی نیست و با توجه به شرایط جدید این اقدامات در زمان خود اعلام خواهد شد.»
ارسال نظر