آرزوی ترامپ از نگاه عراقچی

معاون سیاسی وزیر امور خارجه در برنامه «جهان‌آرا» به پرسش‌ها درباره برجام پاسخ داد. سیدعباس عراقچی ابتدا اظهار امیدواری کرد این گفت‌وگو همراه با تقوا باشد ولی بارها در حین برنامه، ناگزیر شد به مجری تذکر دهد بحث را به شوخی و مباحث ژورنالیستی نکشاند و شلوغش نکند. عراقچی در این گفت‌وگو از آرزوی برجامی ترامپ روایت کرد و گفت رئیس‌جمهوری آمریکا به‌دنبال این است که هزینه خروج از برجام را به گردن ایران بیندازد. او همچنین افزود: «اینکه تحریم‌های نفتی را نمی‌توانند برگردانند به‌خاطر برجام است و در این تردیدی نداریم. برجام مانع ترامپ است. ترامپ می‌خواهد قدرت ایران را بگیرد و برای همین است که می‌گوید برجام از بین برود.» رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که آیا ترامپ می‌خواهد ما در برجام بمانیم یا خیر، گفت: «ترامپ آرزوی خروج ما از برجام را دارد، یعنی بهترین سناریو برای آمریکا این است که برجام به هزینه ایران پاره شود.» او تاکید کرد: «در مورد ترامپ به همان دلیل که عرض کردم، اینها معتقدند ایران قدرتمند شده است، می‌خواهند ایران را محدود کنند اما برجام نمی‌گذارد، می‌خواهند از منابع نفتی محرومش کنند، برجام نمی‌گذارد.»

ایران از برجام سود می‌برد

معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: ایران هم اکنون از نظر خودمان و هم از نظر جامعه بین‌الملل از برجام و منافع برجام سود می‌برد؛ هم نفت می‌فروشد، هم سرمایه‌گذاری جذب کرده است. او تاکید کرد: امروز خطر سرمایه‌گذاری در ایران یک درجه کاهش یافته و شرایط بین‌المللی به شدت برای ایران مساعد شده است. در ادامه مجری پرسید که چگونه باید ترامپ را کنترل کنیم که عراقچی پاسخ داد: ما هستیم که منافع خودمان را از برجام تشخیص می‌دهیم، اگر تحریم‌ها علیه ما برداشته نشده باشد جایی شکایت نمی‌کنیم بلکه خودمان تصمیم نهایی را می‌گیریم. عراقچی گفت: هم تحریم‌های آیسا و هم کاتسا در عمل هنوز هیچ تفاوتی ایجاد نکرده، ما دعوای حقوقی‌مان را با آمریکا داریم، شکایت هم می‌کنیم، مدعی هم هستیم، ولی وقتی هم آیسا و هم کاتسا هنوز یک دلار از فروش نفت ما کم نکرده، هنوز بیمه‌های ما را دست نزده، همه منافعی که می‌بریم، حالا من نمی‌خواهم مدام تکرار کنم، طبیعی است که نمی‌آییم به خاطر چیزی که در عمل هیچ آثاری ندارد فقط اعتراض حقوقی کنیم.

ماجرای نامه سناتورها به رهبران ایران

عراقچی در ادامه این گفت‌وگو به ماجرای نامه بی‌سابقه ۴۷ سناتور آمریکایی اشاره کرد و گفت: در اسفند ۹۳ موقعی که چهار تا پنج ماه به پایان مذاکرات مانده بود و تقریبا چشم‌اندازهایی که ما به توافق می‌رسیم مشخص شده بود، ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه آمریکا نامه‌ای به رهبران ایران نوشتند، که به رئیس‌جمهور ما اعتماد نکنید، رئیس‌جمهوری بعدی می‌تواند برجام را – به تعبیر آنها- با گردش یک قلم از بین ببرد، یعنی با یک امضا. او گفت: راست هم می‌گویند، رئیس‌جمهور ترامپ با گردش یک قلم و یک امضا می‌تواند برجام را از بین ببرد، می‌توانست امضا کند که همه ویورها (تمدید تعلیق تحریم‌ها) باطل شود و با یک دستور اجرایی جدید همه تحریم‌ها برگردد و ترامپ واقعا این اختیار را دارد.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: «مگر می‌شود یک رئیس‌جمهوری یک سال و خرده‌ای تمام حیثیت خود را بگذارد و بگوید برجام ننگین است و من آن را پاره می‌کنم و من آن را درست می‌کنم و اصلاح می‌کنم و بعد نتواند بکند. البته ممکن است که در آینده این کار را بکند اما حداقل تا الان نتوانسته این کار را انجام دهد.» عراقچی در پاسخ به این سوال که ترامپ در آخرین اظهارات خود گفت که (محدودیت‌ها) باید ابدی شود و به‌طور مدام باشد، گفت: «بله. ایراداتی که آنها به برجام می‌گیرند این است که چرا به موضوع موشکی اشاره نشده است، چرا دسترسی نظامی در آن نیست و چرا دوره آن فقط ۱۰ سال است.»

او تاکید کرد: ترامپ اگر می‌خواست برجام را پاره کند باید به‌عنوان یک عضو دائم شورای امنیت قطعنامه شورای امنیت را پاره می‌کرد و بعد همه اروپا و همه جامعه بین‌الملل پشت سر برجام ایستاده بودند و ایران هم هیچ بهانه‌ای دست آنها نداده بود. گزارش‌های آژانس پی در پی تایید می‌کرد که ایران به تعهدات خود عمل کرده است. بنابراین فهمید که پاره کردن برجام هزینه دارد. رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: اولین کاری که کرد چه بود؟ تلاش کرد ایران را به موضعی بیندازد که ایران خود از برجام خارج شود. در سه تا چهارماه اول فشار روانی سنگینی با همین قوانین کاتسا و گذاشتن اسامی مختلف در لیست بر ما وارد کرد که خوشبختانه این هوشمندی در کشور وجود داشت که اگر ترامپ می‌خواهد برجام را پاره کند، پاره کند ولی به هزینه خودش نه به هزینه جمهوری اسلامی؛ لذا ناامید شد و سراغ اروپایی‌ها رفت. او ادامه داد: «اروپایی‌ها هم مقاومت کردند و ترامپ در ماه اکتبر برجام را ارجاع داد به کنگره و کنگره دوماه وقت داشت که تحریم‌ها را برگرداند که کنگره هم ناتوان ماند.» معاون وزیر امور خارجه ابراز کرد: الان(ترامپ) دوباره سراغ اروپایی‌ها آمده و به آنها ضرب‌الاجل داده است. بیانیه ۱۲ ژانویه ترامپ را ببینید، می‌گوید این آخرین شانس است و متحدان اروپایی من یا با من هستند یا با ایران؟

مواضع خوب اروپا

او در پاسخ به این سوال که به نظر شما اروپایی‌ها چه‌کار خواهند کرد، گفت: اروپایی‌ها تا الان مواضع‌شان، مواضع خوبی نسبت به برجام بوده است. البته اینکه در آینده چه تصمیمی می‌گیرند حتما نمی‌شود پیش‌بینی کرد. مجری گفت آن مواضعی که ترزا می ‌و گابریل در راستای مواضع ترامپ گرفتند این بود که نگرانی‌های ترامپ باید برطرف شود. عراقچی جواب داد: باید تفاوت قائل شویم. غربی‌ها از اول انقلاب با ما در چهارموضوع اختلاف داشتند. بحث حقوق بشر، تروریسم که منظور بحث حزب‌الله و رژیم صهیونیستی بود، بحث موشکی و در این ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر هم بحث هسته‌ای. او با بیان اینکه ما با برجام بحث هسته‌ای را حل کردیم، گفت: اختلافات ما در سه موضوع دیگر باقی است. اروپایی‌ها نسبت به برنامه موشکی ما نگرانی دارند. به‌خصوص اگر برد موشک‌های ما به سمت قاره پیما برود اروپا هم مسلما نگرانی خواهد داشت.

تصمیم درباره مصلحت کشور به عهده ما نیست

او در پاسخ به این سوال که آیا شما برای مکمل برجام گفت‌وگو نخواهید کرد؟ گفت: «اصلا گفت‌وگو نخواهیم داشت. گفت‌وگو نخواهیم کرد و این برای آینده است. گفت‌وگو نکردیم و الان هم گفت‌وگو نخواهیم کرد. اینکه نظام در هر مقطعی برای مصلحت خود چه تصمیمی می‌گیرد آن اصلا با من نیست.» معاون سیاسی وزیر امور خارجه تصریح کرد: موضع ما الان کاملا روشن و منطقی است. ما به هیچ‌وجه برای برجام مذاکره مجدد نخواهیم کرد برای مکمل برجام و اضافه بر آن اصلا مذاکره‌ای نخواهیم کرد و برجام هم به هیچ موضوع دیگری ارتباطی ندارد چه در بحث موشکی و چه در بحث منطقه‌ای.

عراقچی گفت: اروپایی‌ها تا الان این تفکیک را رعایت کردند که بله برجام به هیچ موضوع دیگری ربطی ندارد و برجام باید رعایت و اجرا شود ولی نگرانی‌هایی با ایران داریم که باید در جای دیگری با ایران ممکن است صحبت کنیم که تا الان ما صحبت نکردیم. امیدوارم که اروپا در این موضع خود بماند اما آنها هستند که باید تصمیم بگیرند که برجام را می‌خواهند. عراقچی در پاسخ به این سوال که اروپایی‌ها چقدر مهم هستند که در مواجهه با ترامپ روی آنها حساب کنیم، گفت: «هیچ کس تردید ندارد که اروپا و آمریکا متحدان راهبردی یکدیگر هستند. یک جناح و یک بلوک هستند و روابط راهبردی بسیار جدی دارند. در عین حال اختلافاتی هم با هم دارند که این را هم کسی نمی‌تواند انکار کند. در مورد ناتو و پیمان آب و هوایی پاریس و پیمان تجارت اختلاف دارند. در مورد قدس شریف هم اختلافشان را نشان دادند و در مورد برجام هم اختلاف دارند.»

چشم‌انداز پس از ۱۲۰ روز

مجری در ادامه سوال کرد که پایان این ۱۲۰ روز چه خواهد شد واین خط و نشانی که دوباره آقای ترامپ کشید و گفت که این بار آخر است که من این را امضا می‌کنم مگر اینکه تغییراتی در آن ایجاد شود را چطور می‌بینید، عراقچی جواب داد: «ترامپ دفعه قبل هم گفته بود بار آخر است. یعنی در ماه اکتبر هم که آمد و موضوع را به کنگره حواله داد و گفت که کنگره و متحدان ما دوماه فرصت دارند که تحریم‌ها را بگردانند یا برجام را اصلاح کنند و اگر این کار را نکنند من خودم تصمیم می‌گیرم و برجام خاتمه پیدا خواهد کرد.» رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که اگر ترامپ این کار را کرد ما چه کار خواهیم کرد؟ گفت: «ما سیاستمان کاملا روشن است و رهبر معظم انقلاب هم اعلام کردند در صورتی که آمریکا از برجام خارج شود طبیعی است که برجامی در کار دیگر نخواهد بود و ما طبق منافع خودمان رفتار خواهیم کرد.» او با تاکید براینکه برای همه سناریوها آمادگی داریم، گفت: «اینکه چه حالت‌هایی پیش بیاید بعد از خروج آمریکا همه پیش‌بینی شده است. چند سناریو طراحی شده و برای هر کدام شیوه عمل تعریف شده و در کمیسیون نظارت بحث شده است.»

هزینه آمریکا برای خروج از برجام

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا برای خروج از برجام هزینه‌ای پرداخت خواهد کرد، گفت: هزینه‌هایی که ما پرداخت کردیم هزینه‌های کلیدی و حیاتی نیست. همه اینها برگشت‌پذیر است. اگر آقای ترامپ یا هرکس دیگر می‌دانست که اگر از برجام خارج شود هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند تا حالا این کار را کرده بود. او در پاسخ به این سوال که این هزینه چیست؟ اظهار کرد: هزینه‌های آن خیلی روشن است. برای اروپایی‌ها این روشن است برای آمریکایی‌ها هم روشن خواهد شد. می‌دانند که برجام نقش مهمی در امنیت منطقه غرب آسیا دارد. منطقه غرب آسیا با این همه بحران و درگیری و جنگ داخلی روبه‌رو است مسلما اگر یک بحران جدید به پیچیدگی بحران هسته‌ای به آن اضافه شود حتما منطقه امن‌تری نخواهد بود.