زمزمه‌های مقامات آمریکایی درخصوص توافق ثانویه
ظریف: خروج از برجام یکی از گزینه‌های ایران است
تیلرسون: ماندن در برجام به نفع آمریکاست
همچنین علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در سخنانی هشدار داد که اگر برجام به هم بخورد، ایران اجرای پروتکل الحاقی را متوقف می‌کند؛ زیرا اکنون به‌طور داوطلبانه در حال اجرای آن است و هنوز به تصویب مجلس نرسیده است. ازسوی دیگر پس از آنکه رئیس‌جمهور آمریکا جمعه شب با اعلام عدم‌پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، پرونده برجام را به کنگره فرستاد و گفت تلاش می‌کند تا برخی مفاد برجام ازجمله تاریخ انقضای محدودیت‌های هسته‌ای را اصلاح کند، از یکسو رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا از احتمال تلاش برای ارائه یک «توافق ثانویه» به جای توافق هسته‌ای فعلی با ایران خبر داد و از سوی دیگر ژنرال مک‌مستر، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا نیز گفت که ترامپ برای ایرانی‌ها روشن کرده است که این توافق باید ترمیم شود. همزمان نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز در سخنانی تاکید کرد که آمریکا در توافق باقی مانده تا ببینند چطور می‌توانند آن را بهتر کنند.
اقدام متقابل
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در برنامه نگاه یک سیما، به سخنرانی اخیر ترامپ درباره ایران واکنش نشان داد و گفت که او ادبیات غیرمناسبی را به‌کار برد و نشان داد که آمریکا حرفی برای گفتن ندارد. او همچنین درباره عدم‌تایید پایبندی ایران به برجام توسط واشنگتن گفت: «آمریکا در هیچ شأنیتی نیست که بخواهد پایبندی ایران را تایید کند.» ظریف در این گفت‌وگوی خبری در پاسخ به این پرسش که راهبرد ایران در مقابل رفتار آمریکا که برخلاف گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پایبندی ایران به برجام را اعلام نکرد، چیست، گفت: «مقررات داخلی آمریکا برای ما اعتباری ندارد و موظف است در قالب برجام که یک قطعنامه شورای امنیت است عمل کند. خانم موگرینی هم گفت برجام قابل پایان یافتن توسط هیچ یک از اعضا نیست.» او ادامه داد: «آنچه برای ما مهم است اینکه ایالات‌متحده متعهد است مواردی از تحریم‌ها را که اسقاط کرده تمدید کند و اگر از اینها تخلف کند ایران اقدام متقابل خواهد داشت و این تصمیم براساس تصمیم هیات نظارت بر برجام خواهد بود. با وجود همه بدعهدی‌های آمریکا به لطف خدا و استقامت مردم خوب کشور توانستیم از بسیاری از امکانات که بعد از برجام ایجاد شده از جمله باز شدن امکان فروش نفت و تعاملات بانکی و... استفاده کنیم. البته آمریکایی‌ها موارد نقض داشتند اما این موارد به حدی نبود که از نظر هیات نظارت بر منافع ایران از برجام تاثیر زیادی بگذارد و نیاز پیدا کند که ایران درباره حضورش در برجام تصمیم‌گیری کند.» وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اتهامات واهی ترامپ علیه ایران گفت: «در برجام ذکر شده که تنها مرجع رسیدگی و تعیین پایبندی ایران به تعهداتش در برجام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.»
به گزارش «ایسنا» ظریف با اشاره به روند مذاکرات هسته‌ای تاکید کرد: «مذاکرات هسته‌ای و برجام دو نکته را نشان می‌دهد. در برجام همه مقررات مربوطه دیده شده است و این نشان‌دهنده این واقعیت است که ما در جریان مذاکرات به آمریکایی‌ها اعتماد نداشتیم در حقیقت برجام براساس بی‌اعتمادی تدوین شده است، نه اعتماد. برجام یک سند محکم است که تمام موضوعات در آن دیده شده است.» وی ادامه داد: «اگر شما به حرف‌های دوران مبارزاتی آقای ترامپ و نامه معروفی که تعدادی از سناتورهای آمریکایی در مورد برجام نوشتند توجه کنید، آنها بر این نکته تاکید کردند که برجام را پاره می‌کنیم یا با یک چرخش قلم برجام از بین می‌رود، ولی شما می‌بینید که در ۹ ماه گذشته اتفاقی نیفتاده است و این نشان‌دهنده استحکام برجام است.» ظریف با بیان اینکه نکاتی در سند برجام وجود دارد که مورد علاقه ایران نیست و نکاتی نیز مورد علاقه آمریکایی‌ها نیست، افزود: «ولی این سند، سند محکمی است که تاکنون نتوانسته‌اند از آن عدول کنند.»
اظهارات منفی علیه برجام
این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان اینکه هم صحبت‌های جمعه شب ترامپ در مورد برجام و هم صحبت‌هایش در مجمع عمومی سازمان ملل با بندهای ۲۶، ۲۸ و ۲۹ برجام ناسازگار است، افزود: «طبق آنچه در برجام آمده است مقامات دولت آمریکا نباید اظهارات منفی علیه برجام داشته باشند و ما این موضوع را قبلا به خانم موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده‌ایم.» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران افزود: «در برجام به انواع نقض‌ها اشاره شده از جمله نقض تخطی، نقض کوتاهی و نقض فاحش و برای هر یک از آنها در چارچوب کمیسیون مشترک برجام و همچنین سیاست‌های ایران اقداماتی تعریف شده است.»
ظریف با تاکید بر این که دوستان ما در داخل باید توجه کنند که ما از ابتدا براساس بدبینی برجام را مذاکره کردیم و بر همین اساس سازوکار خروج‌مان از برجام در خود برجام آمده است، افزود: «اگر تحریم‌ها را مجددا احیا کنند و نتوانیم در حوزه نفت، گاز و کشتیرانی و بازگرداندن اموال‌مان استفاده کنیم، این حق را داریم که درباره ادامه حضورمان در برجام تصمیم بگیریم. از طرفی با حفظ تحقیق و توسعه شرایطی را فراهم کردیم که اگر روزی به این نتیجه برسیم که به‌دلیل خطای راهبردی طرف مقابل که ماندن در برجام به منفعت کشور نیست آن وقت شرایط ما از نظر هسته‌ای به‌گونه‌ای است که بهتر از قبل و پیشرفته‌تر از آن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود را ادامه می‌دهیم.»
نامه درباره صحبت‌های ترامپ
ظریف در مورد خبری که جمعه شب مبنی‌بر نامه ظریف به موگرینی منتشر شد نیز گفت: «این نامه اسفندماه سال گذشته نوشته شده بود، اما این تنها نامه ما نبوده است و از تابستان سال گذشته تا دو هفته قبل ۹ نامه در مورد مواردی که آمریکا در اجرای تعهدات برجامی خود کوتاهی یا تاخیر داشته است، نوشته‌ایم.» او با بیان اینکه «ظرف فردا و پس‌فردا نامه‌ای را در مورد صحبت‌های اخیر ترامپ خواهیم نوشت»، گفت: «البته جمعه شب، ایران بیانیه‌ای را در مورد صحبت‌های ترامپ منتشر کرد و این بیانیه در شورای امنیت ثبت شد. ظریف همچنین گفت: «در این نامه به موارد نقض ماده ۲۶، ۲۸ و ۲۹ برجام اشاره خواهد شد و این نامه به ثبت کمیسیون مشترک برجام نیز خواهد رسید و این نامه‌ها نشان می‌دهد که برخلاف ادعاهای ترامپ، این ایران بوده که تاکنون موارد متعددی از کوتاهی آمریکایی‌ها در اجرای تعهداتشان را ثبت کرده است.»
منافع اروپا در برجام
وزیر امور خارجه ایران درخصوص اینکه اروپا تا کجا در برابر آمریکا و زیاده‌خواهی‌های ترامپ مقاومت می‌کند نیز توضیح داد: «فعلا آنها زیاده‌خواهی‌های آمریکا را نپذیرفتند و باید برای خود تصمیم بگیرند که منافعشان در کجاست. برای اروپایی‌ها، دیپلماسی مهم‌تر از آن چیزی است که برای آمریکا وجود دارد، ضمن آنکه آنها به منطقه ما نزدیک‌ترند و دغدغه امنیتی دارند که در این منطقه آشوب جدید ایجاد نشود؛ بنابراین اروپایی‌ها علاوه‌بر منافع اقتصادی‌شان در روابط با ایران که منافع متقابلی هم هست و امر بدی هم نیست، منافع سیاسی و امنیتی و حیثیتی در تداوم برجام دارند.»
هیچ قراری برای مذاکره بر سر مسائل دفاعی نداریم
او در رابطه با اینکه در برجام درخصوص سایر موضوعات همچون مسائل دفاعی و موشکی بحث نشد، گفت: «در سایر موضوعات ما بحث نکردیم و اجازه ندادیم وارد این مسائل شویم چون نمی‌خواستیم موضوع را آنقدر پیچیده کنیم که قابل حل نباشد ضمن اینکه معتقدیم دفاع ما در حیطه صلاحیت و اختیار ماست و به همین دلیل موضوع موشکی و مسائل منطقه‌ای در برجام جایی ندارد.» ظریف در ادامه با بیان اینکه «اگر روزی قرار باشد در این باره بحث کنیم، نه مذاکره، حرف برای گفتن زیاد داریم»، تاکید کرد: « این حرف‌ها را زدم تا غربی‌ها بدانند اگر یک روزی در این حوزه‌ها که برای خودشان اعلامیه صادر می‌کنند قرار باشد صحبتی شود حتما مثل بحث هسته‌ای که از پاسخ به نظرات و استدلال‌های ایران ناتوان بودند مثل بحث غنی‌سازی که ادعای غنی‌سازی صفر را داشتند اما امروز این حق را به رسمیت شناختند، در این بحث دفاعی هم حرفی برای گفتن ندارند در عین حال که ما هیچ قراری برای مذاکره بر سر مسائل دفاعی نداریم.»
توقف پروتکل الحاقی
ازسوی دیگر علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در سخنانی با رد مطالبه ناحق و غیرقانونی ترامپ درخصوص بازرسی از مراکز نظامی ایران هشدار داد که اگر برجام به هم بخورد، اجرای پروتکل الحاقی را متوقف می‌کنیم؛ زیرا اکنون به‌طور داوطلبانه در حال اجرای آن هستیم و هنوز به تصویب مجلس نرسیده است.
معاون رئیس‌جمهوری تاکید کرد: «ما به موارد بازرسی مندرج در برجام نیز متعهدیم و در این چارچوب به تعهداتمان عمل می‌کنیم؛ اما خارج از این چارچوب قطعا به هر خواسته دیگری عمل نخواهیم کرد و از آن تمکین نمی‌کنیم همچنان که تاکنون این‌گونه عمل کرده‌ایم.» رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره بسته شدن پرونده بازرسی از مراکز نظامی کشورمان پس از بازدید آمانو از سایت پارچین گفت: «از ابتدا سه بار از این سایت نظامی بازدید شده است دو بار در اوایل و یکبار هم همین اواخر که پرونده بسته شد و آخرش دیدند که تمام ادعاها و اتهامات مطرح نابجا بود.» صالحی در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما درباره تدابیر این سازمان در صورت لغو برجام تاکید کرد: «یقین داشته باشید علاوه‌بر اینکه پل‌های پشت سرمان را خراب نکردیم پل‌های متعددی را هم ساخته‌ایم.»
ازسرگیری غنی‌سازی ۲۰ درصد طی ۴ روز
رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از این مصاحبه با ابراز اطمینان از آمادگی کامل این سازمان برای مواجهه با اقدامات خصمانه آمریکا به‌ویژه در صورت لغو برجام تاکید کرد: «همه تمهیدات برای برگشت‌پذیری هسته‌ای اندیشیده شده است.» او هشدار داد: «اگر روزی مسوولان نظام به عللی ببینند که برجام دیگر منفعتی برای کشورمان ندارد و برای از سرگیری غنی‌سازی ۲۰ درصد در فردو تصمیم بگیرند، چهار روزه می‌توانیم غنی‌سازی ۲۰ درصد را آغاز کنیم؛ خودشان می‌فهمند یعنی چه.» رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به صحبت‌های حسن روحانی مبنی‌بر اینکه خیلی از فعالیت‌ها و محدودیت‌ها را می‌توانیم در بازه زمانی ساعتی بازگردانیم افزود: «ازسرگیری برخی فعالیت‌های دیگر چند ماه و برخی فعالیت‌ها تا حداکثر یک سال و دو سه ماه طول می‌کشد.» او اضافه کرد:«هرگاه هیات نظارت بر برجام دستور بدهد مطابق با آن عمل خواهد شد؛ اما امیدوارم طرف مقابل سر عقل بیاید؛ ما علاقه‌مندیم که برجام کماکان پابرجا باشد.»
توافق جدید
با گذشت کمتر از ۴۸ ساعت از سخنان ترامپ درباره برجام و ارائه گزارش به کنگره، رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان» مدعی شد: «ما حقیقتا به توافقی نیاز داریم که گستره بیشتری از تهدیدات از جانب ایران را شامل شود.» به گزارش خبرگزاری فارس، تیلرسون تاکید کرد که اصلاح ایرادات برجام ممکن است از طریق یک توافق ثانویه صورت گیرد، نه با تغییر در مفاد برجام. این در شرایطی است که مقامات ایران بارها اعلام کرده‌اند که توافق دیگری درخصوص برنامه هسته‌ای صورت نخواهد گرفت.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه ضمن اعلام موافقت خود با اظهارات اخیر «جیمز متیس» وزیر دفاع این کشور تاکید کرد که باقی ماندن در برجام در جهت تامین منافع امنیت ملی آمریکا است و رئیس‌جمهوری آمریکا نیز همین عقیده را دارد. تیلرسون در ادامه گفته است که رئیس‌جمهوری آمریکا نمی‌خواهد کنگره تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کند که باعث لغو برجام شود.
تیلرسون در ادامه تاکید کرد: «آنچه رئیس‌جمهور آمریکا به‌دنبال آن است، یک راهبرد جامع‌تر در قبال ایران است. توافق هسته‌ای فعلی نقاط ضعفی دارد؛ بنابراین ما معتقدیم که یا باید این نقاط ضعف برطرف شود و یا یک توافق جدید برقرار شود. سیاست دولت آمریکا نیز کاملا هماهنگ با این مساله است.» تیلرسون ادامه داد که آمریکا به‌دنبال آن است که ببیند آیا می‌تواند نقاط ضعفی را که در توافق هسته‌ای ایران وجود دارد، برطرف کند و همچنان به این توافق پایبند بماند و با دوستان و متحدان خود و با دیگر امضاکنندگان این توافق همکاری داشته باشد. وزیر خارجه آمریکا همچنین با اشاره به اینکه آمریکا خواستار اجرای کامل توافق به همین صورتی است که در حال حاضر وجود دارد، افزود: «ما خواستار پایبندی کامل ایران به توافق هستیم و بعدا فرآیند رسیدگی به نقاط ضعف آن را آغاز خواهیم کرد.»
بررسی چگونگی بهتر شدن برجام
ازسوی دیگر نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل که از جمله مخالفان سرسخت برجام به شمار می‌رود، در مصاحبه‌ای در حمایت از راهبرد جدید رئیس‌جمهور کشورش گفت که برجام آن چیزهایی را که قرار بود متوقف کند، متوقف نکرده است. به گزارش خبرگزاری فارس، نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل در مصاحبه با برنامه «Meet the Press» شبکه «ان بی‌سی» درخصوص برجام گفت: «جامعه بین‌الملل طوری رفتار می‌کنند که گویی برجام آنقدر بزرگ است که نمی‌تواند شکست بخورد.» وی ادامه داد: «ما باید اطمینان حاصل کنیم که همیشه این توافقات را بررسی می‌کنیم تا ببینیم که آیا به بهترین شکل در راستای منافع ما است.» سفیر آمریکا در سازمان ملل افزود: «رئیس‌جمهور می‌خواهد با کنگره برای رسیدن به چیز مناسب‌تری همکاری کند.» هیلی مدعی شد: «آنچه ما در حال حاضر درباره ایران می‌گوییم این است که اجازه ندهید ایران، کره‌شمالی بعدی باشد.» هیلی با اشاره به اینکه آمریکا فعلا در توافق باقی مانده، گفت: «ما در این توافق هستیم تا ببینیم که چطور می‌توانیم آن را بهتر کنیم.»
باید ایرادات برجام را رفع کرد
همزمان ژنرال هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا با بیان اینکه اروپا از نظارت سختگیرانه بر برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کند، مدعی شد که نمی‌توان با یقین گفت که ایران به برجام پایبند بوده است. به گزارش خبرگزاری فارس، مک‌مستر روز یکشنبه سازوکارهای نظارتی پیش‌بینی‌شده در توافق هسته‌ای با ایران را ضعیف توصیف کرد. وی که با شبکه «فاکس‌نیوز» گفت‌وگو می‌کرد، گفت: «این توافقی ضعیف است که به‌صورتی ضعیف تحت نظارت قرار دارد.» مک‌مستر در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: «رئیس‌جمهور برای ایرانی‌ها روشن کرده است که این توافق باید ترمیم شود.» به گزارش «ایسنا»، مک‌مستر با اشاره به اینکه، رئیس‌جمهور ترامپ به ایرانی‌ها اعتماد ندارد که به متن توافق هسته‌ای پایبند باشد، تاکید کرد:« اکنون زمان اجرای سخت‌تر آن از طریق یک توافق موازی است و ایرانی‌ها باید بازبینی را بپذیرند.»
ارسال نظر