«واشنگتن‌پست» تحلیل کرد؛
سناریوهای ایران و آمریکا
تهران و واشنگتن در دوراهی انتخاب
روزنامه واشنگتن‌پست ۱۱ ژانویه (۲۲ دی) در تحلیلی به بررسی سناریوهای سیاست خارجی ایران در سال ۲۰۲۵ پرداخت و نوشت: «ایران سال جدید میلادی را در حالی آغاز کرد که شرایط نسبت به سال گذشته بسیار تغییر کرده است. در یک سال اخیر اسرائیل بسیاری از رهبران محور مقاومت را ترور کرد و درنهایت نیز چند هفته مانده به پایان سال ۲۰۲۴ نظام بشار اسد از متحدان اصلی ایران در منطقه سقوط کرد.»
در ادامه این مطلب به وضعیت اقتصادی ایران پرداخته شده و آمده است که به دنبال تحریم‌های شدید غرب به‌ویژه ایالات متحده آمریکا علیه ایران، اقتصاد ایران وضعیت نامساعدی را تجربه می‌کند. لذا وضعیت فعلی ایران و روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا تا چند روز دیگر، تهران و واشنگتن را در دوراهی انتخاب قرار می‌دهد و طرفین باید بین مذاکره و رویارویی یکی را انتخاب کنند. تصمیم هر یک از طرفین در این لحظه مهم، واکنش طرف مقابل را شکل خواهد داد. بهترین مسیر برای منطقه و جهان مذاکره است. جایگزین آن، یعنی درگیری همه‌جانبه، فاجعه‌بار خواهد بود.
برای ایران، مذاکره مستلزم تعدیل برخی سیاست‌هایش است. برای شروع، ایران باید نقش‌آفرینی منطقه‌ای خود را تغییر دهد و گفت‌وگوها را برای توقف توسعه برنامه هسته‌ای خود تجدید کند. همچنین مذاکره‌کنندگانی که می‌خواهند برای ترمیم اقتصاد ایران و رهایی از تحریم‌های ایالات متحده تلاش کنند، باید دست بازتری داشته باشند. ضمن اینکه روابط روسیه و ایران هم ممکن است تحت‌تاثیر گفت‌وگوهای احتمالی ایران و آمریکا قرار بگیرد و احتمالا یکی از خواسته‌های واشنگتن کاهش همکاری‌های نظامی تهران و مسکو است.
طی بیش از یک سال گذشته و بعد از هفت اکتبر ۲۰۲۳ تا به امروز منطقه دستخوش تحولات بسیاری بود. اسرائیل بعد از هفت اکتبر تهاجمات بی‌رحمانه‌ای علیه حماس و حزب‌الله لبنان آغاز کرد. طی این حملات رهبران حماس و حزب‌الله ترور شدند. لذا ایران اصلی‌ترین متحدان منطقه‌ای «محور مقاومت» را در شرایط مطلوبی نمی‌بیند.البته یمنی‌ها همچنان موشک‌هایی به سمت اسرائیل شلیک می‌کنند و در مقابل اسرائیلی‌ها بنادر و تاسیسات نفتی یمن و فرودگاه بین‌المللی صنعا را مورد حمله قرار داده‌اند.
ماه گذشته نیز یک ائتلاف شورشی به رهبری هیئت تحریرالشام در سوریه و با پشتیبانی ترکیه توانست در کمتر از ۱۰ روز سقوط بشار اسد در دمشق را رقم بزند. اسد از جمله متحدان اصلی ایران در محور مقاومت محسوب می‌شد و با سقوط وی، ایران نیز از سوریه خارج شد.
در‌عین‌حال، اقتصاد ایران سال‌هاست که از تحریم‌های ایالات متحده متاثر است. تورم در سال گذشته به طور متوسط حدود ۳۰درصد بوده که این بر وضعیت گرانی و متاثر شدن قشر وسیعی از مردم بسیار تاثیرگذار بوده است. در چنین شرایطی دور از انتظار نیست که ایران وارد مذاکره با ایالات متحده آمریکا شود. در این ماه، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، نیز اعلام کرد که کشورش آماده گفت‌وگوهای مجدد است. براساس گزارش واشنگتن پست، اما راه جایگزین، یعنی رویارویی، می‌تواند شامل تلاش ایران برای تولید سلاح هسته‌ای در اسرع وقت باشد. همچنین آنها می‌توانند به مسکو و پکن نزدیک‌تر شوند. ایران اخیرا به عضویت در گروه بریکس درآمد که در ابتدا شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی بود که هدف آن به چالش کشیدن سلطه مالی جهانی ایالات متحده است.
در این بین دونالد ترامپ نیز در مورد نحوه برخورد با ایران با یک انتخاب روبه‌روست. او می‌تواند از لحظه روی کار آمدن در ۲۰ ژانویه رویارویی را انتخاب کند. این می‌تواند به این معنی باشد که ایالات متحده آنچه دستیاران رئیس‌جمهور منتخب آن را کمپین فشار حداکثری می‌نامند، از‌جمله تحریم‌های گسترده‌تر و اجرای شدیدتر تحریم‌های موجود، را تشدید کند. همچنین ترامپ می‌تواند تحریم‌های ثانویه علیه سایر کشورها و شرکت‌هایی را که با ایران تجارت می‌کنند افزایش دهد.
ترامپ حتی ممکن است دستور حمله نظامی مستقیم به تاسیسات هسته‌ای ایران را صادر کند یا به احتمال زیاد، حمله اسرائیل به این تاسیسات را تایید کند. اما رویکرد تقابلی با ایران خطراتی را به همراه دارد. حمله نظامی توسط ایالات متحده و اسرائیل به ایران ممکن است پیامدهای ناخواسته‌ای داشته باشد. همچنان‌که مداخلات نظامی چند سال اخیر در خاورمیانه این موضوع را تایید می‌کند.بنابراین بهترین انتخاب برای ترامپ بازگشت به مذاکره است. او در اولین مبارزات انتخاباتی خود برای ریاست‌جمهوری، توافق هسته‌ای ایران را که در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما به‌سختی مورد مذاکره قرار گرفته بود، تحقیر کرد. ترامپ زمانی که رئیس‌جمهور شد، از توافق خارج شد. وعده او برای مذاکره درباره چیزی بهتر هرگز محقق نشد. اکنون آقای ترامپ فرصت جدیدی دارد. بیایید امیدوار باشیم که او و همتایانش در ایران از این لحظه - قبل از سپری شدن - نهایت استفاده را ببرند.
