مهمترین نکات اقتصادی گفتگوی امشب رییس‌جمهور با مردم؛
ناترازی‌های انرژی نیاز به درمان فوری دارد
به گزارش خبرنگار گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد، مسعود پزشکیان رئیس جمهور در گفت وگوی تلویزیونی امشب خود با مردم گفت: برای حل مسائل و اجرای چشم‌انداز و قوانین، قانون برنامه را به وزرا ارجاع دادیم و از آنها خواستیم برنامه عملیاتی تدوین و مسوولیت‌ها را مشخص کنند.
مهمترین بخش‌های اقتصادی سخنان رییس جمهور به شرح زیر است:
۱- بودجه ۱۴۰۴
به دلیل محدودیت زمانی، بودجه را با کار شبانه‌روزی در زمان مناسب به مجلس ارائه کردیم و تمامی ارقام و جزئیات آن شفاف شد؛ این در حالی است که برخلاف برخی ادعاها، بودجه انبساطی نبود و تمامی موارد پراکنده در آن تجمیع شد.
خوشبختانه کلیات بودجه تصویب شد و اکنون نمایندگان در حال بررسی جزئیات هستند.
۲. چالش‌های ناترازی انرژی
ما با ناترازی‌های جدی در حوزه‌های گاز، برق، انرژی، آب و محیط زیست مواجه هستیم که می‌توانند به بحران تبدیل شوند. نمونه آن قطعی دو ساعته برق در تابستان گذشته بود که پیش از آغاز مسوولیت ما رخ داد.
۳- افزایش قیمت بنزین و نگرانی‌ها
با وجود تأکید رئیس‌جمهور و وزرا بر عدم افزایش قیمت بنزین، زمزمه‌هایی در خصوص این افزایش وجود دارد که نگرانی‌هایی در خصوص تورم و بی‌ثباتی اقتصادی ایجاد کرده است. افزایش قیمت سوخت می‌تواند به رشد تورم دامن بزند.
موضع مجلس: مجلس اعلام کرده است که در بودجه ۱۴۰۴ اجازه افزایش قیمت بنزین را نخواهد داد و هیچ ارزی برای واردات بنزین در این سال اختصاص نخواهد یافت.
پاسخ رئیس‌جمهور: رئیس‌جمهور به طور صریح اعلام کرده که با مردم شفاف صحبت خواهد کرد و ناترازی‌های جدی در بخش انرژی وجود دارد که نیاز به حل فوری دارد.
۴- چهار میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه می‌کنیم
در حال حاضر، ما قادر به پرداخت حقوق بازنشستگان، کارگران یا پرسنل نیستیم، در حالی که چهار میلیارد دلار برای واردات بنزین با قیمت گران هزینه می‌کنیم.
به این ترتیب، بنزین را با قیمت‌های بالا، مانند ۱۵۰۰ یا ۳۰۰۰ تومان، به فروش می‌رسانیم. هیچ کارشناس و مشاوری در ایران یا حتی در دنیا این روند را تایید نمی‌کند و باید برای این وضعیت راه حلی پیدا کنیم.
برای این منظور، باید دوباره به همان برنامه‌های قبلی که به معیشت مردم و زندگی روزمره آنها توجه داشته‌اند، بازگردیم. هرگونه مداخله‌ای باید به گونه‌ای باشد که از فشار تورمی بر مردم جلوگیری کند و تاثیرات منفی آن را کاهش دهد.
برای مثال، باید راهی پیدا کنیم که افزایش قیمت بنزین منجر به تورم نشود و مشکلات اقتصادی به حداقل برسد.
۵- مداخلات نباید منجر به ایجاد تورم شوند
به عنوان مثال، در حال حاضر، اگر فرض کنیم که ما قصد داریم ۲ میلیارد دلار به دانشگاه‌ها اختصاص دهیم، باید این سوال را مطرح کنیم که آیا این مقدار مناسب است؟ در حالی که کشورهایی مانند امارات در حال سرمایه‌گذاری ۶ میلیارد دلاری برای توسعه هوش مصنوعی هستند.
آیا با اختصاص ۲ میلیارد دلار برای تمامی دانشگاه‌ها می‌توانیم در رقابت‌های علمی و فناوری، آینده جوانان خود را تأمین کنیم و از عقب‌ماندگی در این عرصه‌ها جلوگیری کنیم؟
۶- برای تغییر روند اقتصادی کشور، باید به پنج حوزه اصلی توجه کنیم
۱- رشد اقتصادی و تولید: بهبود رشد اقتصادی و تشویق تولید و سرمایه‌گذاری در کشور یکی از اولویت‌های اصلی است. بدون این موارد، امکان ایجاد توسعه پایدار وجود ندارد.
۲- ناترازی‌ها و ثبات اقتصادی: ناترازی‌های اقتصادی، به ویژه در بخش‌هایی مانند انرژی، باید درمان شوند. اگر ناترازی‌ها حل نشوند، کشور در آینده با مشکلات جدی اقتصادی روبرو خواهد شد که به کاهش کارآیی سیستم اقتصادی و افزایش مشکلات اجتماعی منجر می‌شود.
۳- معیشت مردم و امنیت غذایی: یکی از ضروریات مهم، تأمین امنیت غذایی و معیشت مردم است. این بخش باید به گونه‌ای مدیریت شود که با کاهش فشار تورمی، امنیت غذایی و شرایط زندگی مناسب برای مردم فراهم شود.
۴- درمان ناترازی‌ها:همچنان که ذکر شد، ناترازی‌ها باید به طور جدی درمان شوند. در غیر این صورت، کشور دچار بحران‌های اقتصادی و اجتماعی خواهد شد.
۵- برنامه‌های اولویت‌دار برای صنایع و پیشران‌ها: برای به حرکت درآوردن اقتصاد و تولید، باید بر روی صنایع پیشران که می‌توانند رشد اقتصادی را تسریع کنند، تمرکز کنیم. این برنامه‌ها باید با اولویت و در راستای نیازهای واقعی کشور طراحی شوند.
در نهایت، یکی از بزرگترین چالش‌ها، مدیریت ناترازی‌ها به ویژه در بخش‌هایی مثل انرژی است که در حال حاضر به شدت به وضعیت اقتصادی کشور آسیب می‌زنند.
اگر این مسائل حل نشود، فشار اقتصادی به مردم افزایش پیدا خواهد کرد. به همین دلیل، در کنار تمامی برنامه‌های اقتصادی، باید به اثرات اجتماعی و معیشتی نیز توجه ویژه‌ای شود تا از بروز تورم‌های افسارگسیخته جلوگیری کنیم.
۷- تورم به معنای برداشت از جیب اقشار محروم و کارمندان است
وقتی برای بنزین پول می‌دهیم، عملاً دلار پرداخت می‌کنیم و در این روند صادراتی انجام می‌دهیم که در نهایت باعث کسری می‌شود. این کسری خود به تورم می‌انجامد و این تورم ضربه‌ای به اقشار پایین جامعه می‌زند؛ همان اقشاری که نباید تحت فشار قرار گیرند.
تورم به معنای برداشت از جیب اقشار محروم و کارمندان است. وقتی چنین اقدامی انجام می‌دهیم، فشار را به این افراد وارد می‌کنیم. اما مساله این جاست که چطور باید عمل کنیم. اکنون روش‌هایی برای حل این مشکلات پیشنهاد می‌شود.
در صدا و سیما با مردم صحبت می‌کنیم و واقعیت‌ها را بیان می‌کنیم. دیروز در مجلس جلسه غیرعلنی برگزار شد که در آن، با ارائه آمار و ارقام، واقعیت‌ها را مطرح کردیم؛ چراکه با عدد و رقم نمی‌توان دروغ گفت.
این اعداد و واقعیت‌ها باید درک شوند. چرا کارخانه‌ها نمی‌توانند برق خود را تأمین کنند؟ چرا نمی‌توانیم با وجود منابع غنی گاز، آن را به درستی استفاده کنیم؟ چه اتفاقی افتاده است که در شرایط کنونی قرار داریم؟ مگر غیر از این است که تنها با ایجاد پروژه‌های مـُسکنی موقتاً وضعیت را آرام کرده‌ایم، اما مشکلات را حل نکرده‌ایم؟ اگر کارخانه‌ها نتوانند کار کنند، درآمد مالیاتی به دست نمی‌آید.
در این صورت، برای جبران کسری مالی، مجبور به چاپ پول و وارد کردن آن به بازار می‌شویم که نتیجه‌اش ایجاد تورم خواهد بود.
۸. سرانه هر نفر از یارانه انرژی ۹۰ میلیون تومان
اگر می‌خواهیم بحث مسکن را حل کنیم، باید بپذیریم که کارشناسان تصمیم بگیرند و پس از آن از آنها حمایت کنیم. 130 تا 150 میلیارد دلار که برای یارانه‌های سوخت، گاز، برق و سایر موارد اختصاص می‌دهیم، اگر به ریال تبدیل شود، سرانه هر نفر 90 میلیون تومان خواهد بود. با این حال، این یارانه‌ها به گونه‌ای توزیع می‌شود که هیچ‌کس احساس نمی‌کند.
۹.گرانی‌های آغاز دولت چهاردهم از پیش برنامه‌ریزی شده بود
گرانی‌هایی که با آغاز به کار دولت چهاردهم رخ داد، به نظر می‌رسد از پیش برنامه‌ریزی شده بود. افزایش قیمت لبنیات، ۳۰ درصد گران شدن خودروهای داخلی و مجوز برای افزایش قیمت نان، همگی به طور همزمان اتفاق افتادند.
سوال اینجاست که تا چه حد توانستیم از این شرایط درآمد کسب کنیم؟ در حالی که تا پایان سال، ۱۲ میلیارد تومان از منابع دیگری جابه جا کرده‌ایم و این رقم باید در آینده پرداخت شود. این منابع از پول به اصطلاح شرکت‌ها پیش‌خور شده و از بانک‌ها قرض گرفته شده‌اند.
با وجود این، ۱۲ میلیارد تومان فقط بخشی از موضوع است؛ حتی مجوزی برای استفاده از ۱۵ میلیارد تومان دیگر هم گرفته‌ایم که همچنان مُسکنی برای حل مشکل است.
وضعیت فعلی، با این پیش‌بینی‌ها، شرایط دشواری را به همراه دارد و ممکن است در سال آینده با چالش‌های بیشتری روبه رو شویم، مگر اینکه اتفاقات جدیدی رخ دهد. امیدواریم که بتوانیم این مشکلات را مدیریت کرده و در نهایت حل کنیم.
۱۰- گاز دولتی را نباید به استخرهای روباز بدهیم
ما می‌توانیم مشکلات را درمان کنیم و به این هدف دست خواهیم یافت. در همین راستا، با مردم گفت وگو خواهیم کرد و تلاش خواهیم کرد که عدالت در جامعه برقرار شود.
نباید کسی که از نظر منزل و امکانات بیشتر برخوردار است، از یارانه‌های سوخت، برق، گاز و نفت به میزان بیشتری استفاده کند، در حالی که فردی که در روستا زندگی می‌کند یا یک کارمند معمولی است، تنها بخش اندکی از این امکانات را دریافت می‌کند.
طبق داده‌ها، مناطق ۱ و ۲ تهران به اندازه سایر مناطق سوخت و گاز مصرف می‌کنند، که این نشان‌دهنده بی‌عدالتی است. اگر قرار است یارانه‌ها به همه داده شود، باید از ابتدا مشخص کنیم که چرا برخی افراد بیشتر از دیگران استفاده می‌کنند.
به عنوان مثال، چرا باید گاز دولتی برای استخرهای روباز اختصاص داده شود در حالی که نتوانیم سوخت مورد نیاز مردم را تامین کنیم؟ این مشکلات باید با مردم در میان گذاشته شود، تا همه متوجه شوند که در حال حاضر چه محدودیت‌هایی داریم و چرا باید اصلاحات انجام شود. ما به مردم خواهیم گفت که باید وضعیت درآمدی و مصرفی جامعه عادلانه‌تر شود.
در حالی که نمی‌خواهیم به کسی بگوییم که نباید از امکانات استفاده کند، باید این امکانات به شکلی منصفانه توزیع شود. باید به کسانی که درآمد کافی دارند، بگوییم که باید سهم خود را پرداخت کنند، چرا که در هیچ کشوری این‌طور نیست که خدمات عمومی به صورت بی‌پایان و بدون در نظر گرفتن شرایط مالی به همه داده شود.
اگر بتوانیم این موضوعات را مدیریت کنیم، می‌توانیم بسیاری از مشکلات مردم را حل کنیم.
۱۱- قدرت خرید مردم ۲۰ میلیون تومان کاهش یافته است
تا امروز که با شما صحبت می‌کنم، قدرت خرید مردم از سال ۹۰ تاکنون کاهش زیادی داشته است. در سال ۹۰ سرانه قدرت خرید حدود ۷۰ میلیون تومان بود، اما اکنون این مقدار به ۵۰ میلیون تومان رسیده است، یعنی قدرت خرید مردم حدود ۲۰ میلیون تومان کاهش یافته است.
۱۲- مصوبات خوبی در گفت و گو با رئیس جمهور چین حاصل شد
در این مدت، با رئیس‌جمهور چین نیز گفت و گوهایی داشته‌ایم و مصوبات خوبی حاصل شده است. اکنون در حال تلاش هستیم تا این مصوبات را به مرحله اجرایی برسانیم. علاوه بر این، معاون رئیس‌جمهور چین و یک گروه کارشناسی از این کشور برای هفته آینده دوباره به ایران خواهند آمد.
۱۳- گفت و گوها با اروپا ادامه خواهد یافت
وزرای خارجه و نمایندگان وزرای خارجه کشورهای اروپایی گفت‌وگوهایی داشته‌اند و قرار است دوباره این گفت‌وگوها ادامه یابد. البته آنها روی دیگر سکه خود را نشان داده‌اند و در حال افزایش تحریم‌ها علیه ما هستند؛ هواپیماها و کشتی‌های ما را تحریم کرده‌اند و در حال تبعیت از سیاست‌های آمریکا هستند.
با وجود این اوضاع، ما به دنبال این هستیم که به آنها ثابت کنیم که ما به دنبال جنگ و ناآرامی نیستیم، بلکه به دنبال صلح و امنیت هستیم. این شیطنت‌ها و اقدامات که انجام می‌دهند، برای این است که نگذارند ما در کشور خود مشکلاتمان را با قدرت حل کنیم و می‌خواهند آنقدر مشکلات برای ما ایجاد کنند که مردم را نسبت به حکومت بدبین کنند تا اهداف خود را دنبال کنند.
همچنین، آنچه در حال حاضر در کشورهای اسلامی اتفاق می‌افتد، بخشی از نقشه آنهاست که می‌خواهند مسلمانان را به جان هم بیندازند تا بتوانند ذخایر ما را بردارند. ما باید هوشیار باشیم و با یکدیگر نجنگیم. باید پیمان دوستی و برادری را حفظ کنیم و در کنار هم مشکلات را حل کنیم.
۱۴- مقام معظم رهبری هیچگاه مستقیما از فیلترینگ صحبت نکردند
با توجه به جلسه‌ای که با مقام معظم رهبری داشتیم، ایشان تاکید داشتند که باید حاکمیت بر سیستم حفظ شود و امنیت آن تامین گردد، اما به هیچ وجه مستقیما از فیلترینگ صحبت نکردند.
در حال حاضر، مشکلی که وجود دارد این است که برخی اقدامات به صورت فیلتر کردن اجرا شده است، که باعث نارضایتی گسترده‌ای شده است. ساختاری که ایجاد شده، تا حدی باعث شده هدف اصلی، یعنی وفاق، گم شود. ما در حال تلاش برای پیش بردن مسائل با وفاق و همدلی هستیم تا در نهایت به نتایج مطلوب برسیم.
مقام معظم رهبری هم در جلسه‌ای که حضور داشتیم، بر این موضوع تاکید کردند که باید مسئله فضای مجازی را به گونه‌ای حل کنیم که به نفع مردم باشد.
اکنون منتظریم گروه‌های مرتبط کارهای خود را انجام دهند و در سران نیز هماهنگی لازم انجام می‌شود تا گزینه‌ای که به توافق رسیده‌ایم، به مرحله اقدام برسد.
