قیمت آزاد موجب حفظ سودآوری نساجی با وجود نزول متغیرهای مالی شد

مثلث خطر منسوجات

دنیای اقتصاد-عباس بیات : متغیرهای مالی شرکت‌های منسوجات بازار سرمایه در دوره‏‏‌های اخیر با نزول همراه شد. در سال ۱۴۰۲ مقادیر تولید و فروش منسوجات به‏‏‌ترتیب با افت ۴۶ و ۵۳درصدی همراه بود که این نزول بیشترین میزان کاهش تناژ تاریخی صنعت منسوجات بوده است. در بخش درآمدی نیز فروش ۱۴۰۲ این صنعت با افت شتاب ۲۲درصدی نسبت به متوسط سالانه همراه شد و به ۲هزار و ۸۱۵میلیارد تومان رسید. نزول متغیرهای مالی در بازه فصلی نیز ادامه داشته است.

مجموع مقدار تولید و فروش صنعت منسوجات طی شش‌ماه نخست امسال در قیاس با مدت مشابه سال قبل به‌‌‌ترتیب 24 و 8درصد کاهش را تجربه کرده است. تجمیع درآمدی شرکت‌های منسوجات طی مدت یادشده یک‌هزار و 262میلیارد تومان بوده که در قیاس با شش‌ماه آغازین سال 1402 تنها یک‌درصد افزایش یافته است. استهلاک، مواداولیه وارداتی و قاچاق، سه عامل کلیدی در رکود تولیدات این صنعت هستند. این موضوع موجب شده است تا شرکت‌های منسوجات نتوانند متغیرهای مالی خود را در سطح بالا حفظ کنند و در نتیجه با افت تناژ تولید، فروش و درآمدی همراه شوند. با همه این تفاسیر به‌رغم نزول مقادیر تولید، فروش و شتاب درآمدی این صنعت، حاشیه سود شرکت‌های نساجی در حد بالا باقی مانده است که علت اصلی این موضوع به نبود ‌قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت بازمی‌گردد. قیمت محصولات نساجی توسط هیات‌مدیره تعیین می‌شود که این موضوع موجب می‌شود ریسک عدم‌پایداری حاشیه سود به حداقل برسد. متوسط حاشیه سود 1402 و بهار امسال شرکت‌های نساجی به‌‌‌ترتیب 25 و 21درصد به ثبت رسیده است که در هر دو بازه نسبت به متوسط تاریخی عملکرد بهتری محسوب می‌شود.

سه محرک نزولی تولیدات

ارزیابی روند تولیدات شرکت‌های نساجی بازار سرمایه نشان می‌دهد که به‌رغم روند افزایشی تولیدات این صنعت در بازه سالانه، طی سال 1402 تولیدات منسوجات کاهشی بوده است. متوسط تناژ تولیدی این صنعت طی 13سال اخیر 53هزار و 219تن بوده و هر سال 10درصد به مقدار تولیدات شرکت‌های نساجی افزوده شده است. با وجود این، طی سال 1402 مجموع تولیدات این صنعت 51هزار و 176تن به ثبت رسید که در قیاس با سال ماقبل 46درصد کاهش را تجربه کرده که بیشترین میزان کاهش مقادیر تولیدی این صنعت در یک‌دهه اخیر بوده است. در مقیاس فصلی نیز روند نزولی مقداری تولید تداوم داشته است. بر این اساس طی تابستان امسال مجموع تولید این صنعت 10هزار و 39تن به ثبت رسید که در قیاس با تابستان 1402 به میزان 14درصد کاهش یافته است. تجمیع شش‌ماهه تولیدات منسوجات در سال 1403 به میزان 19هزار و 766تن بوده که این میزان تولید در قیاس با مدت مشابه سال گذشته کاهش 24درصدی را تجربه کرده است. چند دلیل اصلی موجب رکود تولیدات منسوجات بوده است که از جمله این موارد می‌‌‌توان به استهلاک بالای خطوط تولیدی این صنعت اشاره کرد. از آنجا که قدمت شرکت‌های منسوجات بسیار بالاست، استهلاک امری اجتناب‌ناپذیر در این صنعت است. در کنار این موضوع، بحث قاچاق از دیربازر بزرگ‌ترین تهدید برای شرکت‌های منسوجات بوده است. قاچاق موجب فلج‌شدن شرکت‌های تولیدی می‌شود. از طرفی مواداولیه شرکت‌های منسوجات، هم از طریق واردات و هم از داخل تهیه می‌شود. گران شدن ارز موجب فزونی هزینه تامین مواداولیه منسوجات و در نتیجه موجب کاهش تولیدات این صنعت می‌شود. طی شش‌ماه نخست امسال بیشترین میزان رشد مقادیر تولید به شرکت «نطرین» تعلق دارد. این شرکت توانست با ثبت تولید بیش از 2هزار و 640تن انواع نخ طی نیمه نخست امسال، تولیدات خود را 49درصد در قیاس با مدت مشابه افزایش دهد.

رکود تناژی فروش

در کنار ارزیابی تولیدات، نگاهی به مقادیر فروش شرکت‌های نساجی می‌‌‌تواند دیدگاه بهتری راجع به وضعیت بنیادین صنعت منسوجات ارائه کند. در 13سال اخیر به‌طور متوسط 32هزار و 371تن انواع نخ توسط شرکت‌های منسوجات بازار سرمایه تولید شده و هر سال به‌طور میانگین 19درصد به این مقدار افزوده شده است. با وجود این، همان‌طور که تولید منسوجات در سال گذشته کاهش چشمگیری را تجربه کرد، مقادیر فروش این صنعت نیز با افت بالایی همراه شده است. بر این اساس، در سال 1402  مجموع تناژ فروش شرکت‌های نساجی بازار سرمایه به 33هزار و 750تن رسید که در قیاس با سال ماقبل افت 53درصدی را تجربه کرده است. در مقیاس فصلی نیز کاهش فروش ادامه داشته است. در تابستان امسال مجموع فروش منسوجات بازار سرمایه 7هزار و 160تن به ثبت رسید که این میزان فروش در مقایسه با تابستان 1402 حدود 3درصد کاهش یافته است. در بازه شش‌ماه نخست امسال تمجیع مقداری فروش شرکت‌های نساجی بازار سرمایه 14هزار و 839تن بوده که این میزان فروش در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 8درصد کاهش را تجربه کرده است. در نیمه نخست امسال شرکت «نطرین» با رشد 38درصدی مقدار فروش خود بار دیگر توانست جایگاه اول را به‌لحاظ رشد تناژی محصولات به دست آورد. به‌رغم نزول تناژ فروش عمده شرکت‌های این صنعت، «نطرین» تنها شرکتی بوده که در شش‌ماه اول امسال تولید و فروش خود را افزایش داده است.

«نمرینو» سردمدار جهش نرخ

نرخ‌ تولیدات شرکت‌های نساجی از طرف هیات‌مدیره شرکت تعیین می‌شود. نبود قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت موجب شده است تا شرکت‌های نساجی بتوانند با رشد هزینه‌‌‌ها نرخ فروش محصولات خود را افزایش دهند و از این محل زیانی را متحمل نشوند. در شش‌ماه نخست امسال به‌طور متوسط 21درصد به نرخ فروش محصول اصلی این صنعت در قیاس با مدت مشابه سال گذشته افزوده شده است. در این مقیاس بیشترین رشد نرخ فروش به شرکت «نمرینو» تعلق دارد. این شرکت در شش‌ماه ابتدایی امسال نرخ فروش محصول اصلی خود یعنی فاستونی را با 42درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل به فروش رسانده است. در شهریورماه امسال میانگین رشد نرخ فروش محصول اصلی این صنعت در قیاس با متوسط 1403، 6درصد بوده است. در این مقیاس نیز شرکت «نمرینو» با ثبت رشد 14درصدی فاستونی خود در قیاس با متوسط سال‌جاری توانسته است سردمدار رشد نرخ فروش شرکت‌های نساجی شود. در مقیاس نقطه به نقطه 18درصد به نرخ فروش محصول اصلی شرکت‌های نساجی در قیاس با شهریور 1402 افزوده شده است. در این مقیاس نیز شرکت «نمرینو» عملکرد بسیار خوبی داشته و موفق شده است فاستونی خود را 40درصد بیشتر نسبت به شهریور 1402 به فروش برساند و با این اوصاف سردمدار رشد نرخ فروش شرکت‌های نساجی شود.

«نطرین» سردمدار جهش درآمدی

همان‌طور که مشاهده شد، عمده شرکت‌های نساجی بازار سرمایه، سال خوبی را پشت سر نگذاشتند. مقادیر تولید و فروش این صنعت نزول چشمگیری را در سال گذشته تجربه کرد که در دوران تاریخی این صنعت بی‌سابقه بوده است. به‌دنبال نزول مقادیر تولید و فروش، درآمد شرکت‌های منسوجات نیز تحت‌تاثیر قرار گرفته و با افت شتاب رشد درآمدی همراه شده است. طی 13سال اخیر به‌طور متوسط هر سال 47درصد به فروش شرکت‌های منسوجات افزوده شده است. با این حال طی سال 1402 فروش این صنعت 2هزار و 815میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با سال ماقبل افزایش 25درصدی را تجربه کرد. این مهم از افت شتاب 22درصدی رشد درآمد این صنعت نسبت به متوسط سالانه حکایت دارد. در بازه فصلی طی تابستان امسال میزان فروش منسوجات بازار سرمایه 657میلیارد تومان بوده که در قیاس با تابستان سال قبل تنها 6درصد رشد داشته است. در بازه 6ماه امسال تجمیع فروش شرکت‌های منسوجات یک‌هزار و 262میلیارد تومان بوده که در مقایسه با شش‌ماه آغازین سال 1402 تنها یک‌درصد رشد داشته است. در بازه 6ماهه، شرکت «نطرین» همان‌طور که در بخش رشد مقادیر تولید و فروش عملکرد بسیار بهتری را نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود تجربه کرد، در بحث رشد درآمدی نیز یکه‌تاز بوده است. مجموع درآمد ثبت‌شده این شرکت طی شش‌ماه آغازین امسال 330میلیارد تومان بوده که این میزان فروش در مقایسه با مدت مشابه 61درصد جهش یافته است.

حاشیه سود

همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد، نرخ‌گذاری در شرکت‌های منسوجات از طریق هیات‌مدیره تعیین می‌شود و این موضوع باعث شده است تا ریسک عدم‌پایداری حاشیه سود این صنعت به حداقل برسد. در مقیاس سالانه متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص شرکت‌های نساجی به‌‌‌ترتیب 19، 15 و 10درصد بوده است. روند حاشیه سود سالانه شرکت‌های نساجی افزایشی بوده و در سال 1402 متوسط حاشیه سود این صنعت 25درصد به ثبت رسیده که در قیاس با متوسط سالانه 10درصد افزایش یافته است. در مقیاس فصلی از بهار 99 تا بهار 1403 سه حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت 24، 19 و 19درصد به ثبت رسیده است. طی بهار امسال میانگین سه‌حاشیه سود این صنعت 21درصد بوده که همچون متوسط فصلی است. از میان پنج‌تولیدکننده بورسی صنعت نساجی، شرکت «نمرینو» سودآورترین شرکت منسوجات بازار سرمایه در سال 1402 بوده است. در سال گذشته متوسط سه‌حاشیه سود این شرکت 37درصد به ثبت رسیده که در قیاس با سایر شرکت‌های این گروه عملکرد درخشانی داشته است. با این حال در مقیاس فصلی طی بهار امسال «نمرینو» سودآوری خوبی را تجربه نکرده است. شرکت‌های «نخریس» و «نطرین» در بهار امسال به‌‌‌ترتیب با ثبت متوسط حاشیه سود 23 و 22درصدی بیشترین میزان سودآوری را در میان شرکت‌های منسوجات تجربه کرده‌اند.