گرجستان؛ قطب خودروهای تصادفی

تقریبا هر خودرویی که دلتان بخواهد، اینجا پیدا می‌شود؛ مرسدس، پورشه، جگوار، تویوتا و اخیرا تسلا. از هر نوعی هست. قفقاز اتو ایمپورت می‌گوید که «تیم متخصصان» این شرکت در آمریکا خودروها را شخصا جمع‌آوری می‌کنند و سپس آنها را با کشتی‌های کانتینری به بندری در سواحل دریای سیاه گرجستان در فاصله ۱۰هزارکیلومتری منتقل می‌کنند. پس از آن مکانیک‌های گرجی این خودروهای آسیب‌دیده را تعمیر می‌کنند. بر اساس آمارهای رسمی، سال گذشته گرجستان ۳.۱میلیارد دلار خودرو وارد کرد و سپس خودروهایی به ارزش ۲.۱میلیارد دلار، عمدتا به جمهوری‌های سابق شوروی در قفقاز و آسیای مرکزی صادر کرد. خودروها در واقع بعد از سنگ معدن مس، دومین صادرات ارزشمند گرجستان هستند. در سراسر این بازار بزرگ خودرو در روستاوی، مشتریان کنجکاو در جست‌وجوی معامله هستند. هر خودرو یک کارت پشت شیشه جلوی خود دارد که قیمت، حجم موتور و تاریخ تولید را نشان می‌دهد.

گرجستان در گذشته خودروهای دست‌دوم آمریکایی و اروپایی را به روسیه، همسایه شمالی خود که با آن مرز مشترک دارد، صادر می‌کرد، اما پس از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، این صادرات به‌طور رسمی متوقف شد. در سپتامبر ۲۰۲۳، اداره مالیات گرجستان اعلام کرد که مطابق با آخرین تحریم‌های غرب علیه روسیه، در حال محدود کردن صادرات مجدد و ترانزیت خودروهای وارداتی از آمریکا یا اروپا به روسیه و بلاروس است.  تحقیقی که اخیرا رسانه گرجی «ایفاکتی» انجام داده، حاکی از حفره‌های قانونی زیادی است که ارتشی از دلالان خودرو در هر دو سوی مرز روسیه و گرجستان از آنها بهره‌برداری می‌کنند. دیوید گولاشویلی می‌گوید که شرکت او دیگر هیچ دادوستدی با روسیه ندارد.  از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، صادرات خودروهای دست‌دوم به کشورهای عضو اتحادیه گمرکی تحت رهبری روسیه، یعنی قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان، به‌شدت افزایش یافته است. این یعنی خودرویی که در هر یک از این کشورها ثبت شده باشد، می‌تواند با تعرفه‌های بسیار پایین به روسیه فرستاده شود. آمارهای سازمان ملی آمار گرجستان نشان می‌دهد که خودروها واقعا به روسیه می‌رسند. در سال ۲۰۲۲ گرجستان ۷۳۵۲ خودروی دست‌دوم به قزاقستان صادر کرده بود؛ اما در سال ۲۰۲۳ این عدد به ۳۹۸۹۶ رسید که افزایش پنج‌برابری را نشان می‌دهد. در‌حالی‌که این زدوبندهای ژئوپلیتیکی همچنان ادامه دارد، دلیل موفقیت صنعت خودروهای دست‌دوم گرجستان به جغرافیای آن برمی‌گردد. این کشور از طریق بنادر خود در دریای سیاه به اروپا و از طریق باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان در همسایگی‌اش، به آسیای مرکزی دسترسی دارد. یکی دیگر از عوامل کلیدی، هزینه مقرون‌به‌صرفه نیروی کار برای تعمیر خودروهای آسیب دیده است.گولاشویلی می‌گوید: «بازسازی خودروهایی که در آمریکا آسیب دیده‌اند در اکثر موارد در آن کشور از نظر اقتصادی منطقی نیست.» در حالی‌که بیشتر خودروهای وارداتی به گرجستان بنزینی و دیزلی هستند، گولاشویلی می‌گوید که تقاضا برای خودروهای برقی، به‌ویژه خودروهای هیبریدی، به‌سرعت در حال افزایش است.   در‌حال‌حاضر حدود ۳۰درصد از خودروهایی که وارد می‌کنیم، هیبریدی  هستند.