زمینگیر شدن شرکتهای ریلی مسافری در نتیجه انتشار ویروس کرونا
وی درباره سایر مشکلات شرکتهای ریلی مسافری گفت: براساس آییننامه ابلاغی شرکت راهآهن در سال ۹۴ واگنهایی با سن بالای ۳۰سال برای ادامه سیر در شبکه ریلی ملزم به انجام تعمیرات سطح یک هستند و پس از انجام این تعمیرات به مدت ۱۵ سال دیگر قابلیت سیر خواهند داشت. هزینه بازسازی درحالحاضر بالغ بر ۵/ ۱ میلیارد تومان به ازای هر واگن است. با توجه به اینکه واگنهای شرکت مهتاب سیرجم بهطور میانگین ۲۹ سال سن دارند، تعداد ۸۷ دستگاه از واگنها را باید بازسازی سطح یک برای حفظ شرکت کنیم. وی افزود: براساس توانمندیهای شرکت و با اخذ مجوزهای لازم تعداد ۱۰ دستگاه واگن را بازسازی کردیم و برای بازسازی بقیه واگنها نیاز به کمک دولت و شرکت راهآهن داریم. هر چند دولت اعلام کرده که از محل تبصره ۱۸ بودجه سالجاری قرار است با عاملیت چند بانک مبلغی را به شرکتها برای کمک به بازسازی واگنها تسهیلات ارزانقیمت اختصاص دهد اما متاسفانه بهرغم تلاشهای بسیار شرکت راهآهن تاکنون هیچ شرکتی موفق نشده از محل تبصره ۱۸ تسهیلات بگیرد. زیرا اکثر شرکتهای مسافری مشمول ماده ۱۴۱قانون تجارت هستند و بانکها در پرداخت تسهیلات با این مشکل مواجه هستند.
غفاری در این رابطه گفت: به علت اینکه در ۱۰ سال گذشته تعداد واگنهای اضافه شده به ناوگان ریلی مسافری بسیار کم بوده در نتیجه سن ناوگان مسافری کشور بالا است و شرکتهای زیادی درخواست استفاده از محل تبصره ۱۸ را برای بازسازی واگنها دارند و شرکت راهآهن چارهای جز ورود به این مشکل ندارد و باید این مشکل را با بانکها حل کند؛ راهآهن در زمینه تبصره ۱۸ هم باید آییننامه موجود را تلطیف کند و هم در معرفی شرکتها به بانکها برای ارائه تسهیلات انعطاف بیشتری داشته باشد. وی درباره ظرفیت قانونی دیگر کمک به حوزه مسافری گفت: موضوع بعدی اجرای ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید صرفهجویی از محل حاملهای انرژی و اختصاص یارانه به شرکتهای ریلی است که مشکلات خاص خود را دارد. عمدتا این موضوع در حوزه باری اجرا میشود ولی در حوزه مسافری این موضوع کمرنگ است. از طرفی برای توجیهپذیری این طرح مدارک و مستندات زیادی از شرکتها میخواهند. راهآهن باید این موضوع را بهصورت جدی از سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت پیگیری کند. راهآهن در حوزه تبصره ۱۸ و ماده ۱۲ اقدامات بسیار خوبی انجام داده، ولی نیاز است با توجه به مشکلات حوزه مسافری عملیاتیتر شود. مدیرعامل شرکت مهتاب سیر جم درباره سایر مشکلات که دارای ظرفیت قانونی کمک به حوزه مسافری است گفت: حوزه حملونقل ریلی مسافری از دریافت مالیات ارزش افزوده معاف هستند. شرکتهای مسافری از مصرفکننده نهایی خدمات که همان مسافر است ارزش افزوده دریافت نمیکنند ولی در خرید قطعات و استفاده از خدمات پیمانکاران ناچار به پرداخت ارزش افزوده هستیم که در بند ب ماده ۵۲ قانون برنامه ششم توسعه اشاره میشود که شرکتهایی که ارزش افزوده دریافت نمیکنند در پرداخت با نرخ صفر محاسبه میشود. نرخ صفر به این معنا است که این شرکتها باید ارزش افزوده را برای خرید خدمات و محصولات خودشان پرداخت کنند و در پایان سال به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند و دولت ملزم به بازگرداندن این مبلغ به شرکتهای مسافری است که این موضوع در حوزه شرکتهای باری از سال گذشته اجراییشده ولی متاسفانه هنوز در حوزه مسافری عملیاتی نشده است. همچنین این موضوع مصوب مجلس بوده و دولت هم به سازمان امور مالیاتی ابلاغ کرده ولی سازمان امور مالیاتی آن را اجرا نمیکند. وی در ادامه گفت: مشکل بعدی که دارای ظرفیت قانونی برای کمک به حوزه مسافری است اجرایی کردن ماده ۴۱ قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران (مربوط به خانواده محترم شهدا و جانبازان و ایثارگران) مصوب سال ۹۱ است. براساس این قانون، پرداخت ۵۰ درصد بلیت خانوادههای ایثارگران و شهدا به عهده بنیاد شهید است در صورتی که متاسفانه این مابهالتفاوت را شرکتهای مسافری پرداخت میکنند. این موضوع را باید شرکت راهآهن پیگیری و مکاتبه کند زیرا باعث ضرر و زیان شرکتهای مسافری شده است.
غفاری گفت: در سال ۹۲ شرکت مهتاب سیر تعداد ۲۵ دستگاه واگن اتوبوسی خود را با مجوز شرکت راهآهن به واگنهای سه تخته تبدیل کرد که این اتفاق برای اولین بار در کشور میافتاد. بعد از اینکه تعدادی از این واگنها در مسیر قرار گرفت و آماده بهرهبرداری شد، در سال ۹۴ شرکت راهآهن با تشکیل یک کمیته و صدور یک آییننامه دستور خروج واگنهای با سن بالای ۵۵ سال را از سیر و حرکت در شبکه داد که این آییننامه خلاف بند ۴ قانون دسترسی آزاد به شبکه حملونقل ریلی است. متاسفانه این ۲۵ دستگاه واگن اتوبوسی را که هزینه بازسازی برای آنها پرداخت کرده بودیم و از طرفی هزینه اقساط این واگنها نیز هنوز به اتمام نرسیده از رده خارج کرد. این موضوع چند ضربه به شرکت وارد کرد یکی اینکه هنوز درحال بازپرداخت اقساط خرید این واگنها هستیم و ثانیا هزینه بازسازی برای آنها پرداخت کرده بودیم و برند شرکت مهتابسیر را با توجه به اینکه اولین شرکت دارای واگن سه تخته بود از بین برد و همچنین این موضوع منجر به بیکاری پرسنل مهماندار و خدماتی این واگنها شد. مدیرعامل شرکت مهتاب سیر درباره تاریخچه فعالیت این شرکت گفت: شرکت مهتاب سیر جم در مزایدهای که در سال ۱۳۸۸ توسط شرکت رجاء که وابسته به راهآهن بود برگزار شد، برنده شد که در آن مزایده مسنترین واگنهای مسافری به این شرکت واگذار شد. از طرف دیگر مسیرهایی که به این شرکت بابت تردد واگذار شد بسیار پر استهلاک بود که شامل مسیرهای تهران-خرمشهر، مشهد-خرمشهر، تهران-اندیمشک و تهران-اهواز است. این مسیرها با توجه به شیب و فرازهای مسیر (قوسهای زیاد و تونلها در مسیر لرستان) استهلاک بسیار بالایی دارد. از طرف دیگر براساس نوع قراداد ما با رجاء که به راهآهن منتقل شد، درصد بالایی از فروش بلیت را به سهم پشتیبانی و دیزل اختصاص دادهاند که یکی از بالاترین میزانها در بین شرکتهای مسافری است. این موضوعات زیان شرکت و عدم توجیه اقتصادی فعالیت شرکت را دوچندان کرد. وی افزود: در مسیر تهران- مشهد ۲۳ درصد از مبلغ بلیت را بابت سهم تامین دیزل و ۱۱ درصد بابت سهم تامین پشتیبانی به راهآهن و ۵ درصد را بابت فروش بلیت به آژانسهای مسافرتی پرداخت میکنیم. عملا درحدود ۴۰ درصد از فروش بلیت به شرکت راهآهن پرداخت میشود و شرکت تنها با ۶۰ درصد فروش بلیت امور خود را میگذراند. موضوعات ذکر شده نشاندهنده این است که شرکت مهتاب سیرجم دارای مشکلات عدیده است که امید است با مساعدتهای راهآهن و دولت بتوانیم برآنها غلبه کنیم.