«دنیای‌اقتصاد» تاریخچه بیماری‌های مرگبار بشری را بررسی کرد
از طاعون تا کرونا
میزان هراس از این ویروس به حدی است که وزارت خارجه آمریکا در روز ۳۰ ژانویه دستور بالاترین سطح نظارت بر سلامت مسافران ورودی را صادر کرد و به شهروندان خود نیز هشدار داد به هیچ نقطه‌ای از کشور چین سفر نکنند. این وزارتخانه هشدار خود را با نقل قول از سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده بود که در آن آمده بود شیوع این ویروس موجب ایجاد وضعیت اورژانسی در حوزه سلامت عمومی و نگرانی در سطح بین‌المللی است.
تا تاریخ ۳۱ ژانویه چندین واکسن، درمان و روش تشخیصی برای ویروس کرونا در حال بررسی بود؛ اما تولید یک واکسن یا درمان موثر احتمالا چندین ماه دیگر طول خواهد کشید.
مقامات چین کمک‌های سازمان بهداشت جهانی در مقابله با این بحران را پذیرفتند. در ابتدا مقامات قرنطینه ۵۰ میلیون نفر از افرادی را که در نزدیکی مرکز شیوع ویروس زندگی می‌کردند، به اجرا گذاشتند و به این ترتیب بزرگ‌ترین قرنطینه در تاریخ زندگی بشر رقم خورد. خبرگزاری سی‌ان‌ان اما در جدیدترین آمار خود اعلام کرده است که نزدیک به نیمی از جمعیت چین، بالغ‌بر بیش از ۷۸۰ میلیون نفر، تحت تدابیر مختلف محدودکننده سفر قرار گرفته‌اند. محدودیت‌های سفر با درجات مختلف هنوز در استان‌ها و شهرهای کشور چین از جمله هوبی، لیائونینگ، پکن و شانگهای اعمال می‌شود. سیستم سنجش تصویری سلامت نیز قرار است مورد استفاده قرار گیرد. به این شکل که ماموران به درب منازل بروند تا موارد جدید ابتلا به بیماری را بیابند. هر کسی که علائم بالقوه بیماری را داشته باشد، «باید فورا به شورای شهر یا روستا گزارش شود.» این موضوع را دولت در بیانیه‌ای که برای اعمال محدودیت‌های جدید منتشر کرده بود، اعلام کرد. در بخش اقتصاد نیز شهر هوبی اعلام کرده است که «شرکت‌ها نباید تولید را از سر گیرند مگر اینکه مقامات محلی مسوول مبارزه با انتشار ویروس، آن را مجاز اعلام کنند.»
تاکنون در مجموع بیش از ۷۱ هزار مورد ابتلا به ویروس کرونا در سطح جهان گزارش شده که بخش اعظم آن در سرزمین اصلی چین است. بیشترین شیوع پس از چین در کشورهای سنگاپور و ژاپن است. در ژاپن، کشتی مسافرتی دیاموند پرینسس دو هفته است که لنگر انداخته تا مقامات بهداشت و سلامت از هزاران نفر مسافر و خدمه آن آزمایش به‌عمل آورند. تاکنون بیش از ۴۵۶ مورد ابتلا به این ویروس در عرشه کشتی کشف شده است اما مقامات ژاپنی تنها آمار ۹۹ مورد را تایید کرده‌اند. انتظار می‌رود تا پایان بررسی‌ها آمار مبتلایان در همین کشتی بسیار بیشتر از این‌ها اعلام شود.
از سوی دیگر مقامات تایوانی در روز یکشنبه اعلام کردند که مردی ۶۰ ساله نخستین فردی است که بر اثر ابتلا به این ویروس در این کشور جان باخته است و تاکنون آمار مبتلایان به این ویروس در تایوان به ۲۰ نفر رسیده است. هر چند بخش اعظم تلفات این ویروس در چین گزارش شده، اما این ویروس در کشورهایی همچون هنگ‌کنگ، فیلیپین، ژاپن و فرانسه نیز تلفات داشته است. موارد ابتلا به این ویروس تاکنون در بیش از ۲۰ کشور جهان گزارش شده است و به این ترتیب تقریبا همه قاره‌ها درگیر آن هستند. گرچه تحقیقات بسیار بیشتری برای شناخت کامل این ویروس نیاز است، اما مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که نظارت متمرکز خود را بر موارد ابتلا و استراتژی‌های مقابله با آن معطوف داشته‌اند تا پیشرفت احتمالی ویروس در آمریکا را کنترل کنند. نکته اینجاست که در صورتی که پیشرفت انتشار ویروس کند شود، محققان فرصت بیشتری خواهند داشت تا بر تولید و تست یک واکسن و داروی ضد ویروس کار کنند. در حال حاضر، هیچ درمانی علیه این ویروس وجود ندارد و تحقیقات جدید نشان می‌دهد که سالخوردگان و افراد بیمار بیش از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند و جزو گروه‌های آسیب‌پذیر در برابر این بیماری هستند.
گرچه شیوع ویروس کرونا تا جایی که به حافظه‌ها خطور می‌کند جدی‌ترین وضعیت اضطراری را در حوزه بهداشت عمومی بین‌المللی ایجاد کرده است، اما به‌نظر نمی‌رسد که تلفات آن به نابودی و تلفات جانی برخی از بیماری‌های مهلک فراگیری که بشر در طول تاریخ با آنها مواجه شده است برسد.
موسسه رتبه‌سنجی مودیز، یکی از سه موسسه معتبر رتبه‌سنجی جهان در اشاره به اثرات شیوع ویروس کرونا، به هراس ایجاد شده از آن و کاهش خوش‌بینی‌ها آن هم درست در زمانی که اقتصاد جهان نشانه‌هایی از ثبات را نشان می‌داد، اشاره کرده و پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی جهان را کاهش داده است. مودیز نوشت که ویروس کرونا ریسک‌های جدیدی را به چشم‌انداز ثبات رشد جهان در سال جاری که ناشی از توافق تجاری چین و آمریکا بود، وارد کرده است. بر این اساس، اقتصادهای گروه ۲۰ در مجموع طی سال ۲۰۲۰ با نرخ سالانه تنها ۴/ ۲ درصد رشد خواهند کرد.
تعریف سازمان بهداشت جهانی از ویروس کرونا
سازمان بهداشت جهانی در پایگاه اطلاع‌رسانی خود درباره این ویروس چنین نوشته است:
ویروس کرونا یک خانواده بزرگ از ویروس‌هاست که طیف وسیعی از بیماری‌ها را سبب می‌شود: از سرماخوردگی عادی گرفته تا بیماری‌های جدی‌تری همچون مرس (سندروم تنفسی خاورمیانه) و سارس (سندروم تنفسی حاد و شدید). ویروس جدید کرونا نوع جدیدی از ویروس است که تا پیش از این موارد ابتلای بشر به آن گزارش نشده بود. ویروس کرونا از آن نوع ویروس‌هایی است که بین انسان و حیوان قابل‌انتقال است. بررسی‌های دقیق سازمان بهداشت جهانی حکایت از آن دارد که سارس از نوعی گربه به انسان منتقل شد و مرس از نوعی شتر. چند نوع شناخته شده از ویروس کرونا در حیواناتی مشاهده شده است که تا کنون انسان را مبتلا نکرده‌اند. علائم معمول بیماری شامل نشانه‌های تنفسی، تب، سرفه، تنگی نفس و مشکل در تنفس است. در موارد شدیدتر، عفونت می‌تواند منجر به ذات‌الریه، سندروم شدید و حاد تنفسی، از کار افتادن کلیه و حتی مرگ شود.توصیه‌های استاندارد برای پیشگیری از گسترش ابتلا شامل شست‌وشوی مداوم دست، پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه و سرفه، و پخت کامل گوشت و تخم‌مرغ است. از تماس نزدیک با افرادی که علائم بیماری‌های تنفسی همچون سرفه و عطسه دارند اجتناب کنید.
تغییر نام
تا روز ۱۱ فوریه همه این بیماری را به نام بیماری کرونا می‌شناختند اما در این تاریخ، دبیر کل سازمان بهداشت جهانی از نام جدید آن رونمایی کرد. او اعلام کرد: «ما برای این بیماری نام جدیدی داریم: کووید- ۱۹.» او تاکید کرد که به دنبال نامی بودند که «نه به یک منطقه جغرافیایی اشاره کند نه به هیچ حیوان، فرد یا گروهی از مردم. به‌راحتی قابل‌تلفظ باشد و با بیماری مرتبط باشد.» او افزود که «داشتن یک نام» برای ما مهم است چون باید از استفاده از دیگر نام‌هایی که ممکن است درست نباشند یا تحقیرآمیز باشند جلوگیری شود.» شاید به این دلیل که مردم منتظر نامی برای ویروس بودند، به اشتباه ویروس را هم به این نام می‌خوانند اما این نام، برای بیماری انتخاب شده است و نه ویروس آن. در مطالعه‌ای که گروه تحقیقات کروناویروس انجام داده است نام جدید ویروس را نیز این‌گونه خوانده است: سارس کووید ۲. علت این نام‌گذاری این است که این ویروس به‌دلیل شباهت‌ها، خواهر سارس‌کووید تلقی می‌شود.
نگاهی به تاریخ
به‌نظر می‌رسد بیش از آنکه ویروس کرونا جان مردم را گرفته باشد، امید را از آنان گرفته است. تاریخ بشر اما بیماری‌هایی مهلک‌تر از این را به خود دیده است. از زمان فرعون‌ها تا امروز شیوع بیماری‌هایی همچون طاعون، وبا، آنفلوآنزا و آبله اثرات عظیمی بر تمدن‌ها برجای گذاشته است تا جایی که سیر تحول تاریخ دگرگون شده، فروپاشی امپراتوری‌ها تسریع شده، تلفات زیادی بر ارتش‌ها وارد آمده و فرهنگ‌ها دچار تخریب شده است.نگاهی به بیست مورد از بدترین بیماری‌هایی که از اعصار گذشته تاکنون دامن بشر را گرفته‌اند می‌تواند در مواجهه با ویروس کرونا روشنگر باشد.
آنفلوآنزای هنگ‌کنگی
آمار تلفات: یک میلیون نفر
بیماری/ علت: ویروس آنفلوآنزای H۳N۲
منطقه شیوع: آسیا، استرالیا، اروپا، آمریکا
مدت شیوع: ۱۹۶۸ تا ۱۹۶۹
آنفلوآنزای هنگ‌کنگی بر اثر ویروس H۳N۲ ایجاد شد که در سال ۱۹۶۸ از هنگ‌کنگ به قاره‌های دور هم رسید. هنوز هم این ویروس وجود دارد. شدت عملکرد ویروس بسته به منطقه متفاوت بوده است. افراد کمی را در ژاپن مبتلا کرد اما در آمریکا بیشتر شیوع یافت. آسیب‌پذیرترین گروه‌ها، کودکان و سالخوردگان با نرخ بالاتری جان سپردند. واکسنی که برای این ویروس ساخته شد، فقط پس از آن در دسترس قرار گرفت که این بیماری شدت گرفته بود. آنفلوآنزا یک بیماری واگیردار تنفسی است که بر اثر ویروس آنفلوآنزا ایجاد می‌شود.
سومین وبای فراگیر
آمار تلفات یک میلیون نفر
بیماری/ علت: وبا
منطقه شیوع: شیوع از هندوستان گسترش به‌سمت آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و آفریقا
مدت شیوع: ۱۸۵۲ تا ۱۸۶۰
در ابتدا انگلستان مرکز این ویروس شناخته شد اما اصل آن از هندوستان نشات گرفته بود و به بسیاری از قاره‌ها منتشر شد. در آن زمان پزشکی به‌نام جان اسنو، یکی از ابداع کنندگان علم اپیدمولوژی مدرن، تحقیقی را انجام داد که در نهایت به این نتیجه منجر شد که منشأ وبا آب است. او همچنین شیوع شدید وبا در یکی از خیابان‌های لندن را پیگیری کرد و دریافت که منشأ آن آلودگی در یک پمپ آب است. وبا یک بیماری گوارشی است که بر اثر عفونت روده ناشی از یک باکتری ایجاد و باعث می‌شود که بدن آب خود را از دست بدهد و اگر درمان نشود منجر به مرگ خواهد شد.
آنفلوآنزای روسی
آمار تلفات: یک میلیون نفر
بیماری/ علت: آنفلوآنزا بر اثر ویروس H۲N۲
منطقه شیوع: ترکستان، کانادا، گرین لند
مدت شیوع: ۱۸۸۹ تا ۱۸۹۰
شیوع بیماری آنفلوآنزای روسی در قرن ۱۹ بسیار شایان توجه است چون نخستین بیماری همه‌گیر عمده‌ای بود که پس از احداث خطوط راه‌آهن اروپا مشاهده شد. در سال ۱۸۸۹ بیش از ۱۲۵ هزار مایل خطوط راه‌آهن وجود داشتند که شهرهای اروپایی را به یکدیگر پیوند می‌‌دادند و این خود باعث شیوع آسان‌تر بیماری می‌شد.
سل
آمار تلفات: ۳/ ۱ میلیون نفر
بیماری/ علت: سل
منطقه شیوع: سرتاسر جهان
مدت شیوع: کل سال ۲۰۱۲
سل یک بیماری باکتریایی مسری است که در سال ۲۰۱۲ بالغ‌بر ۳/ ۱ میلیون نفر در سرتاسر جهان را به کام مرگ کشاند. برخی آمار نشان داد که این باکتری در بدن یک‌سوم از جمعیت کل جهان نفوذ کرده است. در آمریکا اما موفقیت بیشتری در زمینه کنترل این بیماری حاصل شد و اکنون تنها ۲/ ۳ درصد از جمعیت آمریکا به سل مبتلا هستند. بر اساس اعلام موسسه ملی سلامت آمریکا، آمار مبتلایان به این بیماری در آمریکا تنها ۱۱ هزار مورد در سال است.
ششمین وبای همه‌گیر
آمار تلفات: ۵/ ۱ میلیون نفر
بیماری/ علت: وبا
منطقه شیوع: خاورمیانه، آفریقای شمالی، اروپای شرقی و روسیه
مدت شیوع: از سال ۱۸۹۹ تا ۱۹۲۳
ششمین بیماری وبای همه‌گیر در پایان قرن ۱۹ در استان بنگال هندوستان مشاهده شد و جان بالغ‌بر ۸۰۰ هزار نفر را در هندوستان گرفت و پس از آن به خاورمیانه، آفریقای شمالی، روسیه و بخش‌هایی از اروپا نفوذ کرد.
آنفلوآنزای آسیایی
آمار تلفات: ۲ میلیون نفر
بیماری/ علت: آنفلوآنزای H۲N۲
منطقه شیوع: چین، سنگاپور، هنگ کنگ، آمریکا
مدت شیوع: سال‌های ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸
ویروس آسیایی H۲N۲ یک نوع پیچیده از ویروس‌هایی بود که از ترکیب آنفلوآنزای پرندگان و آنفلوآنزای انسانی حاصل شده بود. این بیماری همه‌گیر در دو موج ظاهر شد و دومین موج آن بیشترین شدت را در انگلستان و آمریکا داشت. به مدد ساخت سریع واکسن آن و در دسترس بودن آنتی بیوتیک‌هایی که علائم ثانویه آن را برطرف می‌کرد، گسترش این ویروس محدود شد.
آبله
آمار تلفات: ۲ تا ۵/ ۳ میلیون نفر (۳۳ درصد تا ۶۰ درصد از جمعیت ژاپن)
بیماری/ علت: آبله
منطقه شیوع: ژاپن
مدت شیوع: سال ۷۳۵ تا ۷۳۷
بیماری همه‌گیر آبله در ژاپن در قرن هشتم میلادی نخستین مورد از این نوع بیماری بود که در این کشور گزارش می‌شد اما شدیدترین نوع آن بود. از آنجا که اغلب قربانیان کودکان بودند، کتاب‌های پزشکی ژاپن دستورالعمل‌هایی را برای آموزش مردم برای محافظت کودکانشان از آبله ارائه کردند. رهایی از آبله با مراسمی عجین شد که رشد و نمو آن کودکان در آنها جشن گرفته می‌شد. آبله یک بیماری واگیردار است که بر اثر ویروس آبله ایجاد می‌شود. افراد مبتلا تب می‌کنند و علائم قرمز پوستی دارند.
کوکولیزتلی
آمار تلفات: ۲ تا ۵/ ۲ میلیون نفر
بیماری/ علت: تب خونی/ آبله
منطقه شیوع: مکزیک
مدت شیوع: سال ۱۵۷۶
کوکولیزتلی کلمه‌ای است که مردم بومی منطقه برای «بلا» آن را به‌کار می‌برند. این بیماری یکی از رویدادهای عظیمی است که در شکل گیری مکزیک امروز موثر بود. بیماری مسری کوکولیزتلی تب خونی بومی است که از خرگوش‌ها منتقل شد. خشکسالی شدید و شرایط سخت کاری که از سوی اسپانیایی‌های تازه از راه رسیده تحمیل شد، بر وخامت این بیماری افزود.
طاعون در سرزمین پارس
آمار تلفات: ۲ میلیون نفر
بیماری/ علت: طاعون
منطقه شیوع: سرزمین پارس، هندوستان، بحرین
مدت شیوع: سال ۱۷۷۲ تا ۱۷۷۳
برای نخستین بار در منطقه خلیج فارس، اقداماتی برای قرنطینه شکل گرفت تا بیماری طاعون کنترل شود. اجرای قرنطینه اما برای شهر بصره دیر هنگام بود چون در سال ۱۷۷۳ جان بالغ‌بر ۲۵۰ هزار نفر را گرفت. طاعون همچنین به هندوستان و بحرین نیز سرایت کرد. طاعون یک بیماری مهلک مسری است که از طریق کک از حیوانات مختلف به انسان منتقل می‌شود. سه نوع طاعون وجود دارد: لنفاوی، ریوی و خونی.
تیفوس
آمار تلفات: ۳ میلیون نفر
بیماری/ علت: تیفوس
منطقه شیوع: روسیه، اروپای شرقی
مدت شیوع: سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۲
تیفوس یک بیماری است که بر اثر باکتری منتشره توسط کک و شپش منتقل می‌شود. این بیماری روند جنگ جهانی اول را دستخوش تغییر کرد. این بیماری چنان در جبهه شرقی گسترش یافت که در کنار برخی از فجایع نظامی موجب انحلال ارتش روسیه شد. پس از آنکه بولشویک‌ها به قدرت رسیدند و با آلمان یک پیمان صلح امضا کردند، امپراتوری آلمان نیروهای نظامی را از شرق به غرب منتقل کرد و جنگ را به جبهه غربی گسترش داد.
طاعون آنتونین
تعداد تلفات: ۵ میلیون نفر
بیماری/ علت: ناشناخته- آبله یا سرخک
منطقه شیوع: آسیای صغیر، مصر، یونان و ایتالیا
مدت شیوع: کل سال ۱۶۵ بعد از میلاد مسیح
این بیماری تلفات زیادی را بر ارتش روم وارد ساخت و امپراتور مارکوس آرلیوس را مجبور کرد که از نیروهای ژرمن تحت‌کنترل فرماندهان آلمانی برای حفظ امپراتوری استفاده کند. این نخستین گام در روند رومی‌زدایی از سپاه این امپراتوری بود.
آبله در مکزیک
تعداد تلفات: ۵ تا ۸ میلیون نفر
بیماری/ علت: آبله
منطقه شیوع: مکزیک
مدت شیوع: سال ۱۵۱۹ تا ۱۵۲۰
غلبه اسپانیایی‌ها بر سرزمین‌هایی که امروز مکزیک خوانده می‌شوند، با معرفی بیماری آبله به مردم بومی آن منطقه تسریع شد. این شیوع یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای جمعیت‌زدایی در تاریخ زندگی بشر بود.
طاعون مدرن
تعداد تلفات: ۱۰ میلیون نفر
بیماری/ علت: طاعون لنفاوی
منطقه شیوع: هندوستان، چین و بخش‌های دیگری از جهان
مدت شیوع: سال‌های ۱۸۹۴ تا ۱۹۰۳
در سال ۱۸۹۷ که این بیماری همه‌گیر در هندوستان شیوع یافته بود، پائول لوئیس سیموند و ماسانوری اوگاتا، به‌طور جداگانه نقش کک را در انتقال طاعون کشف کردند. دو سال پیش از آن، الکساندر یرسین، آلبرت کالمت و آمندی بورل نخستین شکل ایمن‌سازی در برابر طاعون را ارائه کرده بودند.
کوکولیزتلی
تعداد تلفات: ۱۲ تا ۱۵ میلیون نفر
بیماری/ علت: تب خونی/ آبله
منطقه شیوع: مکزیک
مدت شیوع: سال ۱۵۴۵ تا ۱۵۴۸
این بیماری همه‌گیر از سال ۱۵۴۵ تا ۱۵۴۸ بالغ‌بر ۱۵ میلیون نفر یا تا ۸۰ درصد بومیان مکزیک را کشت. در تشریح این فاجعه، رودولفو آکونا-سوتو، یک پروفسور اپیدمیولوژی از دانشگاه ملی مکزیک می‌گوید: «به معنای مطلق و نسبی، بیماری همه‌گیر سال ۱۵۴۵ یکی از بدترین فجایع جمعیتی تاریخ بشر بوده است که حتی به فاجعه مرگ سیاه نیز نزدیک شد.»
سومین طاعون همه‌گیر
تعداد تلفات: ۱۲ تا ۱۵ میلیون نفر
بیماری/ علت: طاعون لنفاوی
منطقه شیوع: کل جهان
مدت شیوع: سال ۱۸۵۵ تا دهه ۱۹۵۰
منشا این بیماری همه‌گیر استان یون‌نان چین بود. سرانجام اما به هنگ‌کنگ و گوآنگژو منتقل شد. هر دوی این شهرها مهد کشتیرانی بودند و تا پایان قرن ۱۹، بیماری در سرتاسر جهان منتشر شد. در این زمان بود که علم پیشرفت قابل‌توجهی در تشخیص نقش مهم کک‌ها در شیوع این بیماری داشت.
شیوع آبله در میان بومیان آمریکا
تعداد تلفات: ۲۰ میلیون نفر(برآورد)
بیماری/ علت: آبله
منطقه شیوع: آمریکای شمالی
مدت شیوع: اوایل قرن ۱۷ میلادی
شروع افت جمعیت بومیان آمریکای شمالی با رسیدن اروپایی‌ها به این منطقه در اوایل قرن ۱۷ میلادی بود. مشخص نیست وقتی که اروپایی‌ها به نیمکره غربی رسیدند چه تعداد از افراد بومی در آمریکا بودند اما تردیدی نیست این بیماری که آنها آن را با خود آوردند، منجر به افت شدید و تاریخی جمعیت بومیان شد.
آنفلوآنزای اسپانیایی
تعداد تلفات: ۲۰ میلیون نفر
بیماری/ علت: آنفلوآنزای H۱N۱
منطقه شیوع: اروپا، آمریکا
مدت شیوع: سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۱۹
آنفلوآنزای اسپانیایی یکی از فاجعه‌بارترین رویدادهای تاریخ بشر محسوب می‌شود. این رویداد باعث شد که سیاست‌های دولتی در زمینه واکسیناسیون سالانه و راهکارهای مربوط به آن بتواند با گسترش بیماری مقابله کند. نتیجه مرگ جمعیت زیادی از مردان بر اثر این آنفلوآنزا و جنگ جهانی اول، فرصتی را به‌دست داد تا زنان نقش‌های مدیریتی را بر عهده گیرند و در نهایت به تصویب اصلاحیه قرن ۱۹ قانون اساسی آمریکا انجامید که بر اساس آن زنان در آمریکا به حق رای دست یافتند.
بیماری همه‌گیر اچآیوی/ ایدز
تعداد تلفات: ۳۹ میلیون نفر
بیماری / علت: اچآیوی/ ایدز
منطقه شیوع: سراسر جهان
مدت شیوع: ۱۹۶۰ تاکنون
از آنجا که بیماری همه‌گیر اچآیوی/ ایدز در غرب ابتدا محافل دگرباشان را مبتلا کرد، لکه ننگ و تبعیض با این بیماری همراه شد. این ویروس به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند و آن را چنان ضعیف می‌کند که بدن دیگر نمی‌تواند با عفونت‌ها و بیماری‌ها مبارزه کند. پس از سال‌ها تقاضا برای بهبود مراقبت‌های بهداشت و سلامت و تحقیقات، پیشرفت‌های علمی‌ای همچون دستیابی به داروی بیماری ایدز به افرادی که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند، کمک کرده است تا عمر طولانی‌تری داشته باشند. طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵، ابتلای سالانه به اچآیوی در آمریکا تا ۸ درصد و در سطح جهان تا ۱۸ درصد کاهش یافته است. با وجود این اما این بیماری هنوز در آفریقا بسیار شایع است و این قاره ۷۰ درصد از موارد ابتلا به اچآیوی را در خود جای داده است.
مرگ سیاه
تعداد تلفات: ۵۰ تا ۲۰۰ میلیون نفر
بیماری/ علت: طاعون لنفاوی
منطقه شیوع: اروپا
مدت شیوع: از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۰
مرگ سیاه یکی از تکان‌دهنده‌ترین رویدادهای تاریخ اروپا بود. این بیماری باعث کاهش نیروی کار و کاهش زمین‌های قابل‌کشت شد. تعداد اندک کارگرانی که جان سالم به در بردند، از افزایش شدید دستمزدهایشان برخوردار شدند. این موضوع همچنین باعث روان‌تر شدن جریان اقتصاد شد و برخی از تاریخ‌شناسان بر این باورند که این بیماری موجب تسریع در پایان دادن به نظام فئودالی شد. یکی دیگر از تبعات بد طاعون سیاه افزایش گرایش‌های آنتی سمیتیستی(ضد سامی- یهودیت) بود که بعد از طاعون سیاه شدت گرفت چون یهودیان به‌خاطر این بیماری سرزنش شدند.
طاعون جاستینی
تعداد تلفات: ۱۰۰ میلیون نفر
بیماری/ علت: طاعون لنفاوی
منطقه شیوع: چین، آفریقای شمالی، کشورهای مدیترانه‌ای
مدت شیوع: ۵۴۱ تا ۵۴۲ پس از میلاد مسیح
طاعون جاستینی در واقع عامل نابودی امپراتوری روم شرقی در قرن ششم بود. این بیماری همه‌گیر، موجب کاهش اندازه ارتش روم شرقی و افت ظرفیت آن در مقابله با دشمنان شد. کاهش جمعیت نه تنها به ارتش آسیب زد، بلکه موجب شد ساختارهای اقتصادی و اجرایی این امپراتوری هم فروپاشی خود را آغاز کنند.
