آخرین تلاش‌ها برای حفظ و اجرای برجام
پس از تعیین ضرب‌الاجل از سوی ایران برای طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای، وزیرخارجه آلمان در مهلت باقی مانده از این ضرب‌الاجل، این هفته راهی تهران شد تا ضمن گفت‌وگو درباره راه‌های حفظ برجام، از تلاش برای اجرایی شدن اینس‌تکس میان ایران و سه کشور اروپایی و بلکه فراتر خبر دهد. او البته تاکید کرد که در این رابطه معجزه نمی‌تواند بکند. این سفر همزمان با اعلام نارضایتی ایران از اقدامات دیرهنگام اروپایی‌ها صورت گرفت. هایکو ماس، وزیر امورخارجه آلمان که ایران را به‌عنوان چهارمین مقصد سفر خود پس از حضور در اردن، امارات و عراق در برنامه قرار داده بود، در دیدار با وزیر امورخارجه و رئیس‌جمهور کشورمان بر حفظ برجام تاکید و به تبیین آخرین اقدامات اروپا پیرامون سازوکار مالی تجارت با ایران پرداخت. این در شرایطی است که از زمان خروج آمریکا از برجام، طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای هنوز نتوانسته‌اند برای به جریان انداختن سازوکار مالی اتحادیه اروپا با ایران به منظور بی‌اثر کردن تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان قدم‌های موثری بردارند. هایکو ماس همچنین گفت: «آلمان و اتحادیه اروپا سعی می‌کنند عدم حضور آمریکا در برجام را جبران کنند و باعث حفظ برجام شوند ولی ما این مساله را که چون یک طرف تعهداتش را کاهش داده است طرف دیگر هم تعهداتش را کاهش دهد نمی‌پذیریم.» اشاره او به ضرب‌الاجل تعیین شده از سوی ایران برای اقدامات گام‌به‌گام درخصوص برجام بود. حضور هایکو ماس در تهران بار دیگر موضوع برجام را در فضای مجازی به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل کرد و هشتگ #برجام، #هایکو_ماس و #ظریف دوباره فعال شد. مخالفان داخلی توافق برجام حضور ماس در تهران را به مثابه احیای قلبی ریوی به مرده‌ای دانستند که از قبر درآورده شده تا با شوک به زندگی برگردد. یکی از کاربران در این باره نوشت: «خلاصه پیام ماس به تهران: ما مسوول این شرایط نیستیم، یعنی ربطی به ما ندارد، یعنی ما سیب زمینی هستیم و بدون آمریکایی‌ها هیچیم.» یکی از کاربران هم با توجه به گفته ماس مبنی بر ماندن ایران در برجام نوشت: «وقتی با آمریکایی‌ها در تحریم ایران همکاری می‌کنید نمی‌توانید از ایران بخواهید در برجام بماند.» درهمین حال در متن تلاش‌های دیپلماتیک برای نجات برجام، سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا در واکنش به سفر ماس به تهران گفت که هیچ اختلافی میان ما و متحدان‌مان بر سر هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای وجود ندارد. او مدعی شد: «تنها راه‌حل برای رفع بحران رسیدن به «توافقی جدید و بهتر» با ایران است.» به ادعای او، «ایران یا باید رفتارش را تغییر دهد یا شاهد فروپاشی اقتصاد خود باشد.» از سوی دیگر سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران که برای نخستین‌بار در ۴۰سال اخیر صورت گرفت، موردتوجه بسیاری از محافل سیاسی و خبری واقع شد. چراکه پیش از اعلام سفر آبه به تهران، دو تن از مقامات ایران و آمریکا - محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا- به توکیو سفر کردند و از همین‌رو گمانه‌زنی‌ها درباره بازگرداندن ایران و آمریکا بر سر میز مذاکره یکی از اهداف سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران عنوان شد. به‌خصوص آنکه دونالد ترامپ در توکیو صریحا از کمک ژاپن به تسهیل گفت‌وگو‌ها با ایران استقبال و بر «رابطه بسیار خوب» میان تهران و توکیو تاکید کرد. ترامپ در توکیو گفت که فقط از ایران می‌خواهد بمب اتم نداشته باشد و در این صورت با ایران با رهبران فعلی‌اش نیز کنار می‌آید. در چنین شرایطی آبه در آستانه سفر به ایران با دونالد ترامپ تلفنی گفت‌وگو کرد و برخی انتظارات از سفر سه روزه او به ایران افزایش یافت. در همین حال دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که نتانیاهو در آستانه سفر شینزو آبه به تهران تلفنی با او درباره ایران گفت‌وگو کرده است. فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره این سفر نوشت: «هر چند این سفر مهم می‌تواند نقطه عطفی در جهت غلبه دیپلماسی بر فضای غیرمنطقی و هیجانی حاکم بر روابط فی‌مابین باشد اما در صورت بی‌نتیجه ماندن و ناکامی آن، جمهوری اسلامی ایران به هیچ‌وجه از ادامه عملی کردن ضرب‌الاجل خود کوتاه نخواهد آمد.» کاربری در این باره نوشت: «ایران در برجام نهایت کوتاه آمدن خودش را نشان داد و آمریکا و اروپا هم به وعده‌های خودشان عمل نکردند و از ایران توانستند خوب امتیاز بگیرند. اگر هم ژاپن و آلمان با وعده جلوگیری از جنگ بیایند، وعده پوچ می‌دهند. چون آمریکا از این موضع عقب نشسته و می‌دانند که آمریکا توانایی شروع جنگی تازه را ندارد.»
شینزو آبه در حالی دیروز به ایران آمد که پیش از سفرش نسبت به تنش‌های احتمالی در خاورمیانه هشدار داد و گفت با مقامات ایران به صراحت گفت‌وگو خواهد کرد. در همین حال رویترز به نقل از یک مقام بلندپایه ایرانی نوشت که ایران از ژاپن می‌خواهد که آمریکا به‌عنوان حسن نیت، یا تحریم‌های ناعادلانه نفتی را رفع کند یا معافیت‌ها را تمدید یا اینکه آنها را تعلیق کند. تلاش‌های دیپلماتیک برای حفظ برجام در شرایطی ادامه دارد که هلگا اشمید، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به زودی راهی ایران خواهد شد و عراقچی معاون وزیر خارجه هم در آینده‌ای نزدیک به سوئیس سفر خواهد کرد.
ارسال نظر