ترکیب جادویی فوتبال و سیاست

محمدرضا صیاد می‌خواهیم بدانیم فرهنگ سیاسی ایرانیان معاصر چه تاثیری بر دو حوزه‌ سیاست و فوتبال در ایران بالاخص در دوره‌ پس از انقلاب داشته است. برای سهولت در امر تحقیق و حصول نتیجه‌ علمی برای پاسخگویی به سوال مذکور، ابتدا به بررسی جایگاه ورزش در نظریات سیاسی گوناگون که هر کدام با فرهنگ سیاسی خاصی نیز همخوانی دارند، پرداخته و پس از آن ضمن بررسی جداگانه چیستی فرهنگ سیاسی، سیاست و فوتبال، شاخص‌های فرهنگ سیاسی را که بر سیاست و فوتبال ایرانی تاثیرگذار بوده است، بررسی کرده‌ایم.

در کتاب حاضر بیان می‌شود که ارزش‌های فرهنگی، هنجارها و نمادها از یک سو به ساختارهای سیاسی - اجتماعی شکل می‌دهند و از سوی دیگر در رفتار افراد تاثیر می‌گذارند. سنت‌ها، آداب مذهبی، تجویزهای ایدئولوژیکی و قوانین اساسی شاکله اصلی هنجارهای فرهنگی را ترسیم می‌کنند. این قواعد، حقوق و تکالیف ساختارهای سیاسی - اجتماعی را هم در قلمرو نهادهای حکومتی و هم گروه‌های اجتماعی، نهضت‌ها و احزاب سیاسی که خواهان دخالت بیشتر در سیاست‌گذاری هستند، مشخص می‌کنند. کنش‌های فردی و واکنش‌های افراد نسبت به اوضاع و احوال محیط، متاثر از گرایش‌های ذهنی است که ریشه در فرهنگ هر جامعه دارد. این تعبیر کنش‌ها صرفا نتیجه محیط بیرونی نیستند، بلکه بازتاب تعامل میان درون و بیرون در یک میدان تجربه و فرآیند یادگیری هستند. باید توجه کرد که دخل و تصرف در عوامل و شاخص‌های فرهنگی یک جامعه در کوتاه‌مدت ممکن نیست و هرگونه تغییر در این زمینه نیاز به برنامه‌ریزی ظریف، دقیق و سنجیده در بلندمدت دارد. در پایان کتاب نتیجه گرفته می‌شود که این مساله که سیاست فوتبالی، به فوتبال سیاسی بینجامد یا نه، بر عهده گذر زمان خواهد بود اما پرسشی که در این میان مطرح است، طبق معمول، نحوه برخورد ما، جامعه، دولت و حکومتمان با این ابزار نوظهور در عالم سیاست است.