نخست وزیری امینی درپی اعتصاب معلمان

دکتر علی امینی فرزند محسن امینی (فرزند میرزا علی خان امین‌الدوله) و فخرالدوله دختر مظفرالدین شاه در سال ۱۲۸۴ در تهران دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه رشدیه و دوران متوسطه را در دارالفنون به پایان رسانید. در سال ۱۳۰۴ برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد. در سال ۱۳۱۰ پس از پایان تحصیلات در رشته حقوق و دکترا در رشته اقتصاد به ایران بازگشت و در سال ۱۳۱۲ با دختر وثوق‌الدوله ازدواج کرد.

علی امینی پس از ورود به ایران وارد خدمت دولتی شد و مشاغل بسیاری را عهده‌دار بود، از جمله عضو علی البدل محکمه بدایت، خدمت در اداره کل تهیه قوانین، معاونت اداره کل انحصار تریاک، معاونت و ریاست اداره کل گمرک، مدیر کلی وزارت دارایی در مهر ماه ۱۳۱۸، معاونت دوم وزارت دارایی در سال ۱۳۲۰، معاون نخست وزیر در کابینه قوام، ریاست هیات اقتصادی ایران و آمریکا، دبیر کلی شورای اقتصاد، نماینده تهران در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، تصدی وزارت اقتصاد ملی در کابینه منصور و مصدق در سال‌های ۱۳۲۹ و ۱۳۳۰، تصدی وزارت دارایی پس از کودتای ۱۳۳۲ در کابینه سپهبد زاهدی. از مهم‌ترین کارهای وی در این کابینه مذاکره با هندرسن سفیر آمریکا در ایران در مورد کمک مالی به ایران و تامین بودجه برنامه اصل ۴ ترومن بود. علی امینی در سال ۱۳۴۰ با حمایت دولت آمریکا و وعده دریافت وام به نخست وزیری انتخاب شد. برنامه دولت خود را در پانزده ماده اعلام کرد. مهم‌ترین آنها کاهش هزینه زندگی و قیمت‌ها، اصلاحات ارضی، توسعه صنایع کشاورزی، تامین حداقل معیشت کارمندان و تقویت قوه قضائیه بود. از اولین اقدامات وی پس از نخست وزیری می‌توان به بازداشت عده‌ای از امرای ارتش، مبارزه با فساد، اجرای اصلاحات ارضی، مذاکره با فرهنگیان و انتصاب محمد درخشش، یکی از فرهنگیان به وزارت فرهنگ، آزادی فعالیت احزاب و علنی شدن فعالیت جبهه ملی، برکناری تیمور بختیار، رییس سازمان امنیت اشاره کرد.

دولت امینی در انجام اقدامات مورد نظر خویش توفیق چندانی نداشت و پس از ۱۴ ماه نخست وزیری از مقام خود استعفا داد. از مهم‌ترین عوامل شکست دولت امینی اعلام ورشکستگی ایران و اقدام بازرگانان خارجی به خارج نمودن سرمایه‌های خود از ایران، افزایش بحران اقتصادی در کشور، مقابله با تظاهرات دانشجویان و دانش‌آموزان، مخالفت آمریکا با کمک ۷۰۰ میلیون دلاری به ایران، بی‌نتیجه بودن مذاکرات با کشورهای اروپایی در جلب کمک مالی به ایران، مذاکرات شاه با کندی در برکناری وی از نخست وزیری و مخالفت شاه با کاهش بودجه ارتش بوده است. امینی پس از استعفا مدت‌ها از صحنه سیاسی دور بود، تا اینکه در سال ۱۳۵۷ محمدرضا‌شاه جهت رهایی از بحران سیاسی و جلوگیری از انقلاب مردمی با او وارد مذاکره شد و او را برای نخست وزیری در نظر گرفت، اما او نپذیرفت و قبل از پیروزی انقلاب به اروپا رفت و در سال ۱۳۷۱ درگذشت.