رشد همزمان شاخصها با کدام محرکها رقم خورد؟
رالی نفسگیر بازارها
سهامداران با وجود رشد اخیر شاخصها، همچنان با تردید در خرید و فروش عمل میکنند و بخشی از داراییهای ریالی را بهدلیل نگرانی از نوسانات احتمالی به سمت بازارهای امنتر هدایت میکنند. در بازار ارز، جهش دلار همزمان با افزایش قیمت طلا و سکه، جذابیت سرمایهگذاری در داراییهای کمریسکتر را افزایش داده و باعث شده است جریان پول به سمت این بازارها حرکت کند. بازار سهام اگرچه در ارتفاع تاریخی خود قرار دارد، اما ارزش معاملات پایین و حضور محدود سهامداران خرد، حاکی از احتیاط فعالان است. از سوی دیگر، فشار تورم، افزایش نرخ بهره اوراق و نبود مشوقهای عملی برای تولیدکنندگان، سایهای از ابهام بر آینده سودآوری شرکتها انداخته است. اظهارات کارشناسی نشان میدهد، چشمانداز بازارها در وضعیت مبهمی قرار دارد؛ از یکسو، رشد شاخصها و بازارهای موازی امید به بازدهی را زنده نگه داشته است. از سوی دیگر، ریسکهای اقتصادی و سیاسی نمیگذارد،سرمایهگذاران با اطمینان خاطر وارد بازار شوند.
رقابت سخت هفتگی
بورس تهران در هفتهای که گذشت، عملکرد کمسابقهای را به نمایش گذاشت و توانست بار دیگر توجه معاملهگران را به خود جلب کند. در روزهای اخیر، شاخص کل پس از چند دوره نوسان فرسایشی، وارد فاز صعودی شد و با ثبت ۴ رشد قدرتمند، موفق شد سقفهای تاریخی جدیدی را پشت سر بگذارد. عبور شاخص کل از مرزهای روانی مهم، نه تنها نشاندهنده افزایش تقاضا در صنایع بزرگ و کامودیتیمحور است، بلکه حکایت از بازگشت تدریجی اعتماد سرمایهگذاران به بازار دارد. افزون بر آن شاخص هموزن اگرچه با فاصله از نماگر اصلی بازار در حرکت است، اما بازدهی مثبت و جریان خرید قابلتوجهی را به ثبت رساند. این موضوع نشان میدهد، رشد بازار تا میانه آذر تنها محدود به نمادهای شاخصساز نبوده و بخشی از سهام کوچک و متوسط نیز از بهبود انتظارات و افزایش ارزش معاملات منتفع شدهاند. افزایش نسبی ارزش معاملات روزانه به سطوح بالای ۱۰همت و ورود پول حقیقی و انتشار برخی اخبار از بهبود احتمالی سودآوری برخی صنایع، هفتهای پر رونق را در این بازار رقم زد. هفته دوم آذرماه برای بازار سرمایه هفتهای با بازدهی مثبت، رکوردشکنیهای متوالی و تقویت انتظارات صعودی بود. برخی از تحلیلگران معتقدند؛ صعود اخیر بورس میتواند مقدمهای برای فاز جدیدی از رشد بازار باشد، اگرچه همچنان ریسکهای کلان اقتصادی و عدم قطعیتها پیرامون وضعیت متغیرهای اثرگذار بر روند بازار نقش کلیدی را در نوسان قیمت ایفا میکنند؛ اما در مجموع کارشناسان وضعیت بازار را متعادل توصیف میکنند.
معاملات بورس تهران در آخرین روز کاری هفته نیز با غلبه تقاضا و پیشروی شاخصها تمام شد. به غیر از افت محدود روز شنبه در همه روزها شاخصها در مسیر صعودی حرکت کردند. بررسیهای آماری نشان میدهد در هفتهای که گذشت شاخص کل با رشد ۲.۹۷ درصد عملکردی قابل قبولی را به نمایش گذاشت. شاخص هموزن نیز اگرچه در همین مسیر حرکت کرد اما بازدهی کمتری را ثبت کرد. این نماگر در هفتهای که گذشت ۲.۰۱ درصد بر ارتفاع خود افزود اما از شاخص کل جاماند. کارشناسان بازار سرمایه مهمترین عامل اثرگذار در مورد سبقت شاخص کل از هموزن را رشد نمادهای شاخصساز و رغبت سرمایهگذاران به این دسته از نمادها به دنبال رشد نرخ دلار و بهبود چشمانداز سودآوری آنها مطرح میکنند.
بازدهی شاخص کل از ابتدای سال نیز نشان میدهد دماسنج اصلی بورس با کسب بازدهی بیش از ۲۴ درصدی در مقایسه با بازدهی ۲۰ درصدی شاخص هموزن عملکرد بهتری را ثبت کرده است. این واگرایی میان دو شاخص نشان میدهد، بخش عمده بار صعود اخیر بازار بر دوش نمادهای بزرگ و شاخصساز بوده است. این جریان اغلب با ورود پول به صنایع کالایی و سهام دلاری تقویت شده است. در مقابل با توجه به احتیاط حاکم بر استراتژی معاملهگران، فضای معاملاتی در نمادهای کوچکتر هنوز به اندازه لازم قدرت نگرفته و نشانهای از چرخش پایدار پول به این گروهها دیده نمیشود. به بیان دیگر، هرچند بازار در سطح شاخص کل در فاز رکوردشکنی قرار دارد، اما گستره صعود هنوز کامل نشده و ادامه حرکت پایدار بازار منوط به همراهی تدریجی شاخص هموزن با روند رو به بالاست.
کامودیتیمحورها؛ موتور محرک بورس
در هفتهای که گذشت همه بازارهای دارایی از طلا و ارز گرفته تا سهام، در مسیر صعودی قرار گرفتند. طلا با جهش حدود ۷ درصدی پیشتاز شد و دلار آزاد نیز به محدوده ۱۲۰هزار تومان رسید. بازار سکه نیز همگام با سایر بازارها افزایش قابلتوجهی را تجربه کرد. همزمان، شاخص کل بورس با رشد نزدیک به ۳درصدی در هفتهای که گذشت، توانست رکورد جدیدی را به ثبت برساند. در مورد مهمترین عوامل اثرگذار بر روند بورس تهران هاتف شاملو،کارشناس بازارهای مالی در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» اظهار کرد: بررسی روند معاملاتی هفتهای که گذشت نشان میدهد، نقش صنایع کامودیتیمحور در حرکت بازار سهام پررنگ بوده است. تصمیمهای سیاستگذار از جمله معافیت مالیاتی اورهسازها، تعدیل نرخ خوراک پتروشیمیها، تغییر قواعد عرضه ارز فولادیها در بازار توافقی و بازنگری احتمالی در حقوق مالکانه معادن، به طور مستقیم صنایع بزرگ و کالا محور را تحتتاثیر قرار داده و موتور محرک شاخص کل بوده است. بخش عمده ارزش بازار سرمایه به همین صنایع تعلق دارد و در نتیجه، واکنش مثبت آنها توانست شاخصها را در مسیر صعودی تثبیت کند.
به گفته این کارشناس، برخی نمادها در سهماه اخیر بازدهی بین ۶۰ تا ۱۰۰ درصد را ثبت کردهاند. رشدی که نشان میدهد محرکهای بنیادی در کنار انتظارات تورمی، نقش مهمی در هدایت پول به سمت سهام کالامحور داشتهاند. با این حال، بر اساس تحلیل تکنیکال و موجشماریها، بازار در حال نزدیک شدن به محدودههای مقاومتی ۳.۴ تا ۳.۵میلیون واحدی است. او در ادامه گفت: گزارشهای ماهانه پاییز نیز نشان میدهد، بسیاری از شرکتها در مسیر افزایش سودآوری قرار دارند و انتشار گزارشهای فصلی میتواند نسبتهای قیمتی را مجددا به سطوح جذاب برساند. از سویی ارزش دلاری بازار سهام همچنان پایینتر از متوسط تاریخی است و رشدهای اخیر بیشتر جبران جاماندگی ناشی از افزایش نرخ ارز و تورم بوده است تا خلق بازده واقعی. از این رو به نظر میرسد، بازار سرمایه در افق میانمدت ظرفیت رشد بیشتری دارد؛ بهویژه در صورتی که سیاستهای حمایتی دولت جنبه عملیاتی پیدا کند و در بودجه سال آینده نیز تثبیت شود.
