انتظارات از رئیس سازمان بورس بررسی شد
زین‌کردن اسب چموش
تحلیلگران می‌گویند؛ از رئیس سازمان بورس انتظار مثبت‌کردن تابلو را ندارند، چراکه این موضوع متاثر از عوامل دیگری است و سبز‌شدن دستوری هم دردی از سهامداران دوا نمی‌کند. به‌نظر می‌رسد رئیس جدید سازمان بورس بیشتر از اینکه پشت‌میز ریاست بنشیند، نیاز است تا سری به سایر وزارتخانه‌ها بزند و در راستای تعامل با آنها بکوشد. در جلسات اقتصادی مجلس حضور یابد، با دولت برای جلوگیری از وضع قوانین به ضرر بورس و در نتیجه کلیت اقتصاد تعامل داشته‌باشد و در راستای تسهیل و حذف قوانین مخرب موجود که البته کار راحتی هم نیست، بکوشد.
تعامل برای دفاع از حقوق سهامداران
روزبه شریعتی، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: مهم‌ترین انتظاری که از رئیس سازمان بورس به‌عنوان متولی بازار سرمایه و حامی سهامداران می‌رود، این است که در برابر سایر بازارها، سیاستگذار و قانون‌گذار برای نفع اقتصاد تولید و بازار سرمایه مطالبه‌گر باشد و اجازه دست‌درازی به جیب شرکت‌ها که به‌طور غیرمستقیم دست‌اندازی به جیب سهامداران است را ندهد. از آقای صیدی انتظار می‌رود تعامل بسیار بالایی را با مجلس، سازمان‌برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و صمت و بانک‌مرکزی داشته‌باشد و بتواند در راستای مواردی که به نفع بازار سرمایه است (نفع بازار سرمایه در سایه نفع اقتصاد تعریف می‌شود) جلو برود.
وی با بیان اینکه مثال‌های زیادی وجود دارد که ریاست سازمان بورس باید برای رفع آنها ورود کند، گفت: سازمان‌برنامه، وزارت صمت، شورای‌عالی امنیت ملی و سران‌قوا باید قانع شوند که عرضه خودرو در شرایطی که لاتاری خودرو راه‌می‌افتد و ثبت‌نامی‌ها چند ده‌برابر میزان عرضه خودروهاست، باید از طریق مکانیزم بورس‌کالا انجام شود. از طرف دیگر در حال‌حاضر سامانه نیما رانتی غیرمنطقی را در اختیار تجار قرار می‌دهد و خیلی از کالاهای غیر‌اساسی مانند موبایل، لپ‌تاپ و... با حجم بالا با دلار نیمایی وارد می‌شوند و این در حالی است که قیمت بازار این کالاها نیز به دلار آزاد نزدیک است.
شریعتی گفت: الزام شرکت‌های صادراتی به‌فروش ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما و با فاصله معنادار با دلار بازار آزاد به‌فروش و ارزآوری و درنتیجه به سهامداران عمده این شرکت‌ها مثل صندوق‌های بازنشستگی آسیب می‌زند. در رابطه با سازمان‌برنامه نیز بودجه‌ریزی مساله بسیار مهمی است، در رابطه با نرخ‌گذاری نیز نرخ خوراک، سوخت، هزینه و انرژی باید فرمولیزه شود و با دید 5 یا 10ساله اتفاق بیفتد. در حال‌حاضر در نرخ خوراک هیچ منطقی وجود ندارد و گاهی می‌بینیم بدعت‌های عجیب و غریبی گذاشته می‌شود؛ مانند دستورالعملی که برای نرخ محصولات و خوراک پالایشگاه‌ها مخابره و به بازار آسیب زد. از طرفی نرخ فروش نفت‌خامی که به پالایشگاه‌ها داده می‌شود از نرخ فروش صادراتی نفت ایران -به گواه خبر‌‌گزاری‌ها- به‌مراتب بالاتر است که این اصلا منطقی نیست و ما عملا مزیت رقابتی را از بین می‌بریم. اینها مواردی است که رئیس سازمان باید در مورد آنها مطالبه‌گر باشد.
این تحلیلگر ادامه‌داد: در رابطه با ریزش شاخص‌کل نیز باید به یک نکته دقت داشت، از اوایل شهریور به بعد چرخشی اتفاق‌افتاده و شاخص‌کل در حال اصلاح و شاخص هموزن متعادل و حتی مثبت است. دلیل هم واضح است، متاسفانه عمدتا شناسایی سود برای فصل تابستان توسط حقوقی‌های بازار به آخر ماه کشیده شد و حجم فروش‌های حقوقی‌ها روی سهم‌های بزرگ قابل‌توجه است و از آن‌طرف شرکت‌های کوچک چون در آن زمان که بازار در حال اصلاح بود، حمایت خوبی از آنها صورت نگرفته‌است.
او ادامه‌داد: از طرف دیگر شرکت‌های کوچک در تیررس گزند دولت درخصوص نرخ‌گذاری دستوری نبودند و به همین‌دلیل رشد سودآوری بهتری نسبت به سهام بزرگ و P/E بهتری داشتند، در نتیجه منجر به این شد که در دو هفته اخیر شاخص‌کل در حال اصلاح بوده و شاخص هموزن متعادل و مثبت است. این شرایط در هفته آینده بهبود می‌یابد و شاخص‌کل نیز مثبت می‌شود.
بین سهامداران فرق نگذارید
محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه نیز با بیان اینکه «بعد از کش و قوس‌های فراوانی که در بازار سرمایه شاهد بودیم، قاطبه سهامداران خرد خواستار استعفای آقای عشقی شدند، اما این موضوع به هر دلیلی به تعویق می‌افتاد»، گفت: سرانجام هفته گذشته این موضوع محقق شد و آقای عشقی استعفا داد و آقای صیدی که سابقه حضور در بازار پول را در کارنامه خود دارند و مدیرعامل بانک صادرات بودند به‌عنوان رئیس جدید سازمان بورس انتخاب شدند. وی درخصوص انتظارات موجود از رئیس جدید گفت: اولین مورد دفاع از حقوق عامه سرمایه‌گذاران در‌برابر دولت و نهادهای قانون‌گذار است. کلیه سهامداران و سرمایه‌گذاران مدنظر هستند و نباید بین سهامداران خرد و کلان و نهادی و غیرنهادی تمایزی قائل شد. سازمان بورس باید در‌برابر تمامی قانون‌ها و دستورالعمل‌هایی که به‌نوعی حقوق سهامداران را پایمال می‌کند بایستد، این موضوع می‌تواند شامل قیمت‌گذاری دستوری، افزایش بی‌رویه برخی هزینه‌های تحمیلی به شرکت‌ها، مجوزها، نرخ فروش ارز حاصل از صادرات، قطعی انرژی و... باشد، اگرچه تمامی این تصمیمات به تنهایی توسط سازمان بورس گرفته نمی‌شود اما باید برای تسهیل این تصمیمات تعامل شود.
وی گفت: وظیفه رئیس سازمان بورس مثبت یا منفی‌کردن بازار سرمایه نیست، اصلا به رئیس سازمان ربطی ندارد که بازار مثبت است یا منفی، رئیس سازمان بورس وظیفه دارد از حقوق سهامداران در چارچوب‌هایی که به آنها اشاره شد دفاع کند. جلوگیری از تصویب برخی لوایح و جلوگیری از اتخاذ برخی تصمیمات در وزارتخانه‌های مختلف می‌تواند به افزایش سودآوری شرکت‌ها کمک کند و در ادامه این افزایش سودآوری منجر به رشد قیمت سهام و مثبت‌شدن بازار می‌شود. اگر رئیس سازمان بورس به‌دنبال کارهای اساسی برود و از دغدغه‌های مهم فعالان بازار مانند قیمت‌گذاری دستوری جلوگیری کند، بازار به خودی خود مثبت می‌شود و اثرات آن برای سرمایه‌گذاران خرد و نهادی مشخص می‌شود و مطمئنا سرمایه‌گذاران خرد و نهادی با هم می‌توانند این موتور را حرکت دهند و هیچ‌کدام برهم تقدم ندارند.
خبری‌زاد گفت: در کنار این موضوع چندین کار خیلی خوب در زمان ریاست آقای عشقی انجام شد که باید ادامه پیدا کند، شکستن قبح ارائه مجوزها برای مثال کار‌‌گزاری‌ها که امیدواریم در این دوره هم ادامه یابد و جلوی آن را نگیرند. طراحی و ارائه ابزارهای جدیدی که بعد از ثابت‌شدن شرایط بازار می‌توانند به بازار کمک کنند هم می‌تواند ادامه‌دار باشد.
