پول‌شویی در صنعت مالی و روش‌های متداول آن
مرحله اول، جایگذاری (استقرار) یا تزریق پول در سیستم مالی است.
مرحله دوم، لایه‌گذاری (استتار) یا پنهان کردن منشأ وجوه حاصل از فعالیت مجرمانه به منظور عدم ردیابی و مخفی کردن هویت طرف اصلی معامله است
و مرحله سوم، یکپارچکی یا ادغام آن با منابع قانونی که در واقع ایجاد یک ظاهر قانونی برای پول است.
با توجه به اهمیت این موضوع در اقتصاد جهانی، آشنایی با روش‌های متداول پول‌شویی و راهکارهای مقابله با آن، برای همه فعالان حوزه مالی ضروری است. در ادامه به بررسی برخی از روش‌های متداول پول‌شویی در صنعت مالی خواهیم پرداخت.
پول‌شویی در بخش‌های مالی: بانک‌ها، بورس و بیمه
صنعت مالی، با پیچیدگی و حجم بالای تراکنش‌ها، محیط مناسبی را برای پول‌شویی فراهم می‌کند. هر یک از بخش‌های اصلی این صنعت، یعنی بانک‌ها، بورس و بیمه، روش‌های خاص خود را برای این فعالیت مجرمانه دارند.
پول‌شویی در بانک‌ها
بانک‌ها به عنوان قلب سیستم مالی، نقش بسیار مهمی در پول‌شویی دارند. مجرمان از طریق بانک‌ها می‌توانند:
حساب‌های جعلی ایجاد کنند: حساب‌های بانکی جعلی برای انتقال پول بین کشورها و پنهان کردن مالکیت واقعی استفاده می‌شوند.
حساب‌های راکد را فعال کنند: حساب‌هایی که مدتی است هیچ فعالیتی نداشته‌اند، می‌توانند برای پول‌شویی مورد استفاده قرار گیرند.
از حوالجات بانکی استفاده کنند: حوالجات بانکی، به‌ویژه حوالجات بین‌المللی، ابزاری رایج برای انتقال پول‌های کثیف هستند.
از ساختارهای پیچیده بانکی استفاده کنند: ساختارهای پیچیده بانکی، مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، می‌توانند برای پنهان کردن منشأ پول مورد استفاده قرار گیرند.
پول‌شویی در بازار سهام
بازار سهام نیز یکی از مکان‌هایی است که مجرمان برای شست‌وشوی پول از آن استفاده می‌کنند. روش‌های رایج پول‌شویی در بازار بورس عبارتند از:
ایجاد شرکت‌های صوری: شرکت‌های صوری می‌توانند سهام شرکت‌های واقعی را خریداری کنند و سپس این سهام را به قیمت‌های کاذب به فروش برسانند.
دستکاری قیمت سهام: با دستکاری قیمت سهام، مجرمان می‌توانند سودهای کاذب کسب کنند و پول کثیف خود را قانونی جلوه دهند.
معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی: کسب سود حاصل از معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی و پنهان کردن منشأ این وجوه مجرمانه در حساب یا کد معاملاتی دیگران.
تقلب: کسب سود حاصل از دستکاری و تقلب در صورت‌های مالی و اطلاعات شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس به نحوی که وجه قانونی یابد.
استفاده از ابزارهای مشتقه: ابزارهای مشتقه، مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، می‌توانند برای پنهان کردن منشأ پول استفاده شوند (به دلیل ویژگی برد و باخت این ابزار مالی امکان سوء‌استفاده از کدهای معاملاتی متعدد وجود دارد بدین صورت که با ضرر در یک طرف موقعیت تعهدی و سود در طرف دیگر وجوه غیرقانونی موجه و قانونی می‌شود).
پول‌شویی در صنعت بیمه
صنعت بیمه نیز از گزند پول‌شویی در امان نیست. مجرمان می‌توانند از طریق بیمه برای شست‌وشوی پول استفاده کنند:
خرید بیمه‌های بزرگ: خرید بیمه‌های بزرگ با پرداخت حق بیمه‌های نقدی، می‌تواند روشی برای وارد کردن پول کثیف به سیستم مالی باشد.
تقاضای بازپرداخت زودهنگام: مجرمان می‌توانند با تقاضای بازپرداخت زودهنگام بیمه، پول خود را به صورت قانونی از بیمه خارج کنند.
استفاده از بیمه‌های عمر: بیمه‌های عمر می‌توانند برای انتقال پول بین نسل‌ها و پنهان کردن منشأ آن مورد استفاده قرار گیرند.
استفاده از بیمه خسارت: خرید خودروهای تصادفی و بیمه کردن آن با قیمت بالا و از بین بردن عمدی خورو پس از بیمه و دریافت خسارت.
معرفی مختصر هر یک از روش‌های متداول پول‌شویی، داده‌های کلیدی مرتبط و تاثیر آن
ساختاردهی (Smurfing)
توضیح: تقسیم مبالغ بزرگ پول به مبالغ کوچک‌تر و کمتر مشکوک برای فرار از تشخیص.
داده‌های کلیدی: در سال ۲۰۲۲، بیش از ۳میلیارد دلار در ایالات متحده از طریق تکنیک‌های ساختاردهی پول‌شویی شد.
تاثیر: به مجرمان اجازه می‌دهد تا از آستانه‌های گزارش‌دهی اجتناب کنند و ردیابی وجوه غیرقانونی را برای مقامات دشوارتر کنند.
شرکت‌های پوسته‌ای (Shell Companies)
توضیح: ایجاد شرکت‌های ساختگی برای پنهان کردن مالکیت و کنترل دارایی‌ها.
داده‌های کلیدی: تخمین زده می‌شود که سالانه ۲تریلیون دلار از طریق شرکت‌های پوسته‌ای در سراسر جهان پول‌شویی می‌شود.
تاثیر: فراهم کردن یک ظاهر قانونی و پیچیده کردن ردیابی وجوه به فعالیت‌های جنایی.
پول‌شویی مبتنی بر معامله (TBML)
توضیح: استفاده از تراکنش‌های تجاری برای پنهان کردن حرکت پول
داده‌های کلیدی: حدود یک‌تریلیون دلار جریان مالی غیرقانونی سالانه در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد.
تاثیر: دستکاری صورت‌حساب‌ها یا صدور فاکتورهای بیشتر یا کمتر از قیمت واقعی به مجرمان اجازه می‌دهد تا ارزش را بدون حرکت فیزیکی کالاها منتقل کنند.
تراکنش‌های بانکی
توضیح: استفاده از سیستم‌های بانکی برای انتقال وجوه غیرقانونی از طریق شبکه‌ای از حساب‌ها.
داده‌های کلیدی:گزارشی نشان داد که ۴۰ درصد بانک‌ها در سال ۲۰۲۳ با نوعی جرم مالی مواجه شده‌اند که بسیاری از موارد شامل پول‌شویی بود.
تاثیر: انتقال‌ها می‌توانند قانونی به نظر برسند، شناسایی فعالیت‌های مشکوک را دشوار می‌کنند.
تراکنش‌های ارز دیجیتال
توضیح: استفاده از ارزهای دیجیتال برای حرکت ناشناس وجوه در مرزها.
داده‌های کلیدی: تقریبا ۱۰میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲از طریق ارزهای دیجیتال پول‌شویی شد که ۱۰درصد از تمام تراکنش‌های غیرقانونی رمزنگاری را نشان می‌دهد.
تاثیر: ناشناس بودن و عدم وجود مقررات آن را به یک انتخاب محبوب برای پول‌شویان تبدیل کرده است.
محصولات بیمه
توضیح: استفاده از بیمه عمر و بازنشستگی برای تبدیل پول نقد غیرقانونی به درآمد قانونی.
داده‌های کلیدی: در سال ۲۰۲۳، صنعت بیمه تحت بررسی قرار گرفت، زیرا ۵۰۰میلیون دلار به عنوان مرتبط با طرح‌های پول‌شویی شناسایی شد.
تاثیر: مجرمان می‌توانند بدون ایجاد سوءظن، پول نقد یا وام را از بیمه‌نامه‌ها دریافت کنند.
استفاده از واسطه‌های حرفه‌ای
توضیح: استخدام حسابداران، وکلا یا مشاوران برای تسهیل پول‌شویی
داده‌های کلیدی: تقریبا ۲۵درصد از تمام جرایم مالی شامل متخصصانی است که در فعالیت‌های پول‌شویی کمک می‌کنند.
تاثیر: این واسطه‌ها می‌توانند مشاوره در مورد نحوه بهره‌برداری از سیستم‌ها و مقررات مالی ارائه دهند.
نکات کلیدی
اهمیت سیاست‌های قوی AML: موسسات مالی باید سیاست‌ها و اقدامات قوی ضدپول‌شویی (AML) را اجرا کنند.
بررسی دقیق: بررسی دقیق مشتریان و تراکنش‌ها برای شناسایی فعالیت‌های مشکوک ضروری است.
نظارت و گزارش‌دهی: نظارت مداوم بر تراکنش‌ها و گزارش‌دهی بموقع فعالیت‌های مشکوک برای تشخیص موثر ضروری است.
آموزش کارکنان: آموزش منظم کارکنان در مورد تشخیص و گزارش طرح‌های احتمالی پول‌شویی حیاتی است.
نتیجه
پول‌شویی در صنعت مالی، خطرات قابل‌توجهی برای اقتصاد جهانی ایجاد می‌کند و نیازمند نظارت دقیق مقرراتی است. با درک روش‌های مورد استفاده توسط مجرمان و اجرای استراتژی‌های موثر AML، موسسات مالی می‌توانند دفاع خود را در برابر فعالیت‌های غیرقانونی تقویت کنند. بهبود مستمر در مقررات، اتخاذ فناوری پیشرفته و آموزش کارکنان برای حفظ تمامیت سیستم مالی ضروری است.
