توصیه‌هایی برای کاهش ریسک پرتفو

عرفان کاظم‌زاده/کارشناس بازار سرمایه پس از تنش‌های سیاسی که روی کل اقتصاد کشور سایه انداخت، بازار سرمایه در یک حالت نیمه‌تعطیل قرار گرفت و محدودیت دامنه نوسان که اعمال شد،‌ ارزش معاملات را کاهش داد و از طرف دیگر زمانی که ارزش معاملات کم باشد، قراردادهای اختیار معامله منصفانه قیمت‌گذاری نمی‌شود، چراکه نقدشوندگی بازار سرمایه از بین رفته است و زمانی که درست قیمت‌گذاری نشوند، گرفتن استراتژی‌های مختلف جهت پوشش ریسک و اخذ موقعیت‌های تعهدی معکوس سخت خواهد بود و زمانی که سایه ابهام از سر کشور و اقتصاد برداشته شود، به نظر می‌رسد وضعیت بازار سرمایه و به تبع آن بازار آپشن بهبود پیدا کند.

معمولا در چنین وضعیتی، به‌خصوص در یک سال گذشته که وضعیت بازار سرمایه جالب نبوده و در دوره‌هایی که در بازار رکود حاکم است، ابزارهای مالی نوین مانند آپشن، متقاضی کمتری پیدا خواهند کرد و مردم استقبال کمتری به آنها نشان می‌دهند و زمانی که حال بازار سرمایه بدتر شود این موضوع نیز تشدید خواهد شد.  فعالان بازار آپشن سعی کنند زمانی که ترس شدیدی در بازار وجود دارد و شرایط از نظر سیاسی و اقتصادی مبهم است و تاکنون مشخص نشده است که دولت جدید به طور دقیق چه تصمیماتی خواهد گرفت، یک چهارچوب ذهنی منسجم برای تصمیم‌گیری داشته باشند و سبد پرریسکی برای سرمایه‌گذاری انتخاب نکنند و متناسب با ریسک‌پذیری‌های خود استراتژی‌های مختلف را اتخاذ کنند. با توجه به اینکه بازار آپشن، نسبت به بازار سهام استراتژی‌های متنوع‌تری دارد و از نزول قیمت‌ نیز می‌توان سود کسب کرد، مرور و بررسی این استراتژی‌ها در مورد نمادها و جزئیات قراردادهای مختلف بسیار حائز اهمیت است تا نتیجه موثری داشته باشد.

معمای مهم بازار آپشن؛ چگونه زمان در بازار آپشن علیه ماست؟

نکته حائز اهمیت دیگر در زمینه اتخاذ استراتژی‌های مختلف که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، زوال زمانی قراردادهای آپشن است و در صورتی که کمتر از ۴۰روز به موعد سررسید قراردادها مانده باشد، این قراردادها از منظر زمانی دچار زوال می‌شوند و ارزش آنان با فرض ثبات قیمت سهام و سایر متغیرها، کاهش پیدا می‌کند. بنابراین در استراتژی‌ها، خرید و فروش قراردادهایی که کمتر از ۴۰ روز به سررسید آنها باقی مانده، در موقعیت خرید، زمان علیه ماست و در موقعیت فروش زمان به نفع ماست. در واقع اگر یک قرارداد اختیار خریدی که موعد باقی‌مانده تا سررسید آن کمتر از ۴۰روز باشد، خریداری شود و با فرض ثابت ماندن قیمت سهم، روزانه ارزش این قرارداد کاهش می‌یابد. اما اگر در سمت فروشنده این قرارداد اختیار خرید باشیم، زمان به نفع ماست.

در مورد قرارداد اختیار فروش این موضوع برعکس است. راهکاری که پیشنهاد می‌شود این است که ارزش زمانی هر قرارداد اختیار خرید یا اختیار فروش را که می‌خرند یا می‌فروشند، در نظر داشته باشند و بر مبنای ارزش زمانی و نسبت آن با فرمول ارزش ذاتی آپشن (Black–Scholes model) و چهارچوب استراتژی طراحی‌شده، تصمیم‌گیری شود.