واکنش مثبت بازار به اصلاحیه دستورالعمل خوراک نفت پالایشگاه‌ها
تغییر جهت بورس
علی محمدی/ دنیای‌اقتصاد
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص‌کل بورس با رشد ۰.۷۸درصدی همراه شد و در سطح ۲میلیون و ۷۸هزار‌واحدی کار خود را به اتمام رساند. نماگر هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، در جریان معاملات دیروز رشد ۰.۳۸درصدی را تجربه کرد. در فرابورس نیز شاخص‌کل این بازار صعود ۰.۷درصدی داشت. ارزش معاملات خرد بازار سهام که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، در روز گذشته رقم ۲هزار و ۲۴۵میلیارد‌تومان را ثبت کرد. همچنین در روز گذشته ۸۹میلیارد‌تومان پول حقیقی نیز از تالار شیشه‌ای خارج شد.
تاثیر سخنان عشقی بر بازار
روز یکشنبه مجید عشقی، رئیس سازمان بورس در حاشیه جلسه ستاد اقتصادی دولت به اصلاح دستورالعمل قیمت خوراک و فرآورده‌های پالایشی اشاره کرد و گفت: موارد تاکید شده درخصوص نرخ خوراک و فرآورده‌های پالایشی به شرح زیر است: زمان اجرای دستورالعمل جدید که قبلا تاریخ اجرای آن از ابتدای سال‌در نظر گرفته‌شده بود به همان تاریخ ابلاغ تغییر یافت و بنابراین مقرر شد تا محاسبات مدنظر از ابتدای سال‌تا ۲۳ بهمن ماه سال‌گذشته طبق دستورالعمل ۱۴۰۱ انجام شود. (به گفته عشقی، طبق برآوردهای انجام‌شده این اصلاحیه با تاثیر مثبت ۵۰همتی در سود پالایشگاه همراه خواهد شد.)
میزان عدم‌النفع شرکت‌های پالایشی ناشی از برنامه تولید ابلاغی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی که با توجه به شرایط ویژه کشور و کاهش ناترازی بنزین تدوین شده‌است و به همین دلیل امکان به‌کارگیری حداکثر ظرفیت تولید محصولات باکیفیت بالاتر را از پالایشگاه‌ها سلب می‌کنند، محاسبه و در حساب شرکت‌های پالایشی منظور شود. همچنین مقرر شد تا تسویه بدهی‌های دولت به پالایشگاه‌ها از محل تخصیص خوراک آنها انجام شود. تاثیر مثبت این موارد در معاملات روز گذشته عیان شد و بازار با افزایش تقاضا کار خود را آغاز کرد.
حراج پوچ اوراق
ششمین مرحله حراج اوراق‌مالی اسلامی در شانزدهم خرداد برگزار شد و بانک‌مرکزی نتیجه این حراج را اخیرا اعلام کرد. در این مرحله چهار نماد اراد۱۵۷، اراد ۱۵۸، اراد ۱۵۹ و اراد ۱۶۰ عرضه شد و بررسی نتایج فروش اوراق مذکور در ششمین حراج نشان می‌دهد که حتی یک‌ریال از این اوراق نیز مشتری نداشته‌است. گفتنی است که نرخ بازده تا سررسید‌نمادهای مذکور به ترتیب ۲۸، ۲۸.۵، ۲۸.۷ و ۲۸.۹درصد است و بسیاری دلیل عدم‌فروش این اوراق را به جذاب نبودن نرخ سود این اوراق نسبت می‌دهند؛ در واقع به‌رغم کاهش نرخ تورم در ماه‌های اخیر، بسیاری عقیده دارند که تورم در ماه‌های بعدی می‌تواند بالاتر از مقادیر کنونی قرار بگیرد و بنابراین چنین نرخ سودهایی برای آنها جذاب نیست.
برخی از کارشناسان نیز عدم‌مدیریت واحد در تیم اقتصادی دولت و ناهماهنگی میان ارکان اقتصادی دولت درخصوص سیاست مالی و پولی را به‌عنوان عامل دیگری ذکر می‌کنند که مانع از فروش اوراق در حراج ششم شده‌است، بنابراین برای دومین‌بار در سال‌جاری اوراق دولتی بدون خریدار باقی‌ماند و می‌توان گفت که در ۳۳درصد حراجهای برگزارشده سال‌جاری، تقاضایی در‌برابر اوراق دولتی ثبت نشده‌است. با توجه به اینکه نرخ تورم در سنوات اخیر در کشور در سطوح بالایی قرار داشته، صاحبان سرمایه همواره ترجیح داده‌اند که نقدینگی تحت‌تملک خود را تبدیل به دارایی کنند تا از کاهش ارزش پول در اثر تورم مصون بمانند. در این اثنا، معمولا با توجه به عدم‌جذابیت نرخ اوراق دولتی، این اوراق در سالیان اخیر با استقبال قابل‌توجهی از سوی مشتریان حقیقی همراه نشده و عمده‌فروش دولت در جریان حراجهای مختلف، از سوی بانک‌ها و به‌صورت تکلیفی انجام پذیرفته است.
نکته جالب‌توجه این است که با رکودی که در ماه‌های اخیر بر بورس حاکم بود، نقدینگی از این بازار گریزان شد و بخت خود را در بازارهای دیگر برای کسب بازدهی امتحان کرد. اوراق دولتی نیز این‌گونه مهجور مانده و با این نرخ‌ها کسی چشم طمع به خرید آنها ندارد. از سوی دیگر بررسی جریان ورود پول به صندوق‌های درآمد ثابت و طلا از ابتدای سال، خالص خرید مثبت را نشان می‌دهد، پس می‌توان گفت که بخشی از نقدینگی سیال و سرگردان سطح جامعه در سال‌جدید وارد این ابزارها شده‌است.
