شروط شاخص سه‌میلیونی
دو موج نوسانی پیش‌روی بورس
سعید مشکات، تحلیلگر بازار سرمایه در این‌خصوص با اشاره به اینکه ارزش دلاری بازار سرمایه حدود 140میلیارد دلار است، گفت: این عدد بسیار ناچیز است. در بهمن ماه سال1401 که وضعیت بازار مناسب نبود نیز به چنین اعدادی رسیدیم و الان هم در همان محدوده قرارگرفتیم. قبل از این آخرین‌باری که این عدد را در بازار سرمایه دیده بودیم مربوط به زمستان سال98 بود. از منظر ارزش دلاری دست‌کم می‌توان گفت بازار در کف قیمتی است و مشکلی از این حیث نداریم، البته به شرط اینکه دلار افت پیدا نکند. وی ادامه داد: مساله بعدی این است که وضعیت بودجه همچنان مشخص نشده و معلوم نیست که یک‌سری از اعداد همین اعداد باقی‌می‌ماند یا تغییر خواهد کرد. در مورد سیاست بانک‌مرکزی پیرامون نرخ بهره نیز همچنان ابهام وجود دارد. همه ما می‌دانیم که نرخ بهره بالا به ضرر بازار سرمایه است و جمع این موارد باعث‌شده بازار سرمایه رونقی که باید را نداشته‌باشد. با اختلاف قیمتی که بین دلار بازار آزاد و دلار نیمایی هست، طبیعتا این انتظار وجود دارد که دلار نیمایی رشد کند و چنانچه این اتفاق بیفتد بر بورس تاثیر مثبتی خواهد داشت، اما جمع این مسائل که نرخ بهره بالاست و یک‌سری از نرخ‌های اساسی هنوز تعیین‌تکلیف نشده‌است، بر بازار سرمایه فشار می‌آورد. این تحلیلگر افزود: در حال‌حاضر تنها مانع رشد بازار سرمایه نرخ دلار نیمایی است. دلار نیمایی در صورت رشد می‌تواند تاثیر خوبی روی بازار بگذارد و این انتظار وجود دارد که رشد اتفاق بیفتد، البته ممکن است که بانک‌مرکزی مقاومت کند اما با توجه به اینکه شکاف بین دلار نیمایی و آزاد خیلی زیاد است و این موضوع باعث قاچاق به خارج از کشور می‌شود و از طرفی باعث رشد تقاضا برای دلار نیمایی می‌شود، طبیعتا تاثیر منفی بر محیط اقتصادی دارد، بنابراین اگرچه مقاومت بانک‌مرکزی موردانتظار است، اما احتمال می‌رود در ادامه بانک‌مرکزی مجبور شود اجازه دهد دلار نیمایی به سمت نرخ واقعی‌تر حرکت کند. مشکات گفت: با فرض رشد دلار نیما، توقف رشد نرخ بهره، پیش نیامدن ریسک سیاسی جدید و توقف قیمت‌های جهانی در همین محدوده به‌نظر می‌رسد شاخص‌کل بتواند بین دو و نیم‌میلیون واحد تا سه‌میلیون واحد رشد کند، اما این چند شرط برای رشد شاخص جدی است. برای مثلا اگر دلار نیما از محدوده 40هزار تومان فعلی به محدوده 50هزار تومان برسد این عدد می‌تواند به بورس کمک کند که تا محدوده سه‌میلیون واحد رشد کند. انتظاری که برای ماه آینده وجود دارد این است که به‌تدریج نرخ دلار نیمایی رشد کند. وی بیان کرد: موضوع دیگری که وجود دارد در مورد خودروسازان است. جو روانی این گروه در بازار سنگین است. مساله اخبار مربوط به تجدیدارزیابی دارایی این گروه همچنان وجود دارد و طبیعتا اگر اخبار مربوط به تجدیدارزیابی این گروه تایید شود اثر مثبتی نیز از این محل متوجه بازار سرمایه خواهد بود و تاثیر روانی مثبتی بر بورس خواهند گذاشت. از این حیث پیگیری اخبار این گروه نیز بسیار کمک‌کننده خواهد بود. احتمالا در سال‌جاری با دو موج نوسانی مواجه خواهیم بود.
بازگشت به اوج
مهدی ساسانی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه بازار سهام سال1403 را نسبت به اسفندماه بهتر شروع کرده‌بود و در روزهای ابتدایی سال شاهد برتری خریداران بر روی تابلوی معاملات بودیم، گفت: از آنجا‌که بازار سرمایه در مقایسه با سایر بازارها نسبت به اخبار حساسیت بیشتری از خود نشان‌داده، بار دیگر هم با اتفاقات نظامی خارج از مرزها بورس دچار آسیب و دچار فشار فروش شد و ما روزهای سختی را پشت‌سر گذاشتیم، روزهایی که باعث شدند رشدی که برخی از سهام در هفته اول فروردین داشتند، در روزهای بعد و در هفته گذشته از‌دست دادند و دوباره عقب‌نشینی کردند. وی ادامه داد: طبیعتا این انتظار که برخی از فعالان بازار از احتمال نوع انتقامی که مسوولان نظامی ما از آن یاد می‌کنند، دارند باعث‌شده مقداری ترس را در معاملات خود درنظر بگیرند و با ریسک کمتری به سمت خرید و فروش سهام بروند و این باعث‌شده ارزش معاملات در روزهای انتهایی هفته‌جاری با کاهش روبه‌رو شود، اما از نظر بنیادی طبیعتا فاصله 60درصدی که بین نرخ دلار در بازار آزاد و دلار نیمایی افتاده، به‌عنوان یکی از ریسک‌های بازار سرمایه تلقی می‌شود چراکه وقتی نرخ دلار شرکت‌ها –دلار نیمایی- در محدوده 40 تا 43هزار‌تومان قرار بگیرد و دلار در بازار آزاد در محدوده 63 تا 65هزار‌تومان باشد، انگیزه برای اینکه شرکت‌های صادرات‌محور دلارهای خود را به‌صورت کامل به سامانه نیما تحویل دهند کاهش پیدا می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود هم عرضه دلار کاهش پیدا کند و هم سودآوری شرکت‌ها با توجه به این موضوع دستخوش تغییر شود. این تحلیلگر گفت: اگر نرخ دلار نیمایی تعدیل و به نرخ دلار بازار آزاد نزدیک‌تر می‌شد، طبیعتا شرکت‌های صادرات‌محور یا دلاری می‌توانستند سود ریالی بهتری را شناسایی کنند و همین موضوع می‌توانست محرکی برای بازار سرمایه باشد. از طرفی بعد از گذشت هفته‌ها انتظار بالاخره رئیس بانک‌مرکزی در روزهای گذشته نرخ رسمی تسعیر ارز بانک‌ها را اعلام کرد و این نرخ بر اساس مبنای ETS که اعلام می‌شد تعیین شد؛ یعنی رقمی حدود 40هزار و 190تومان تعیین شد و این باعث می‌شود که بانک‌هایی که تراز مثبت ارزی بهتری دارند از این به بعد بتوانند سود خوبی را شناسایی کنند. البته این سود قابل‌تقسیم در مجامع نیست و می‌شود از آن بابت افزایش سرمایه از این محل استفاده کرد و از این‌رو بانک ملت با بیشترین میزان ذخیره ارزی می‌تواند بیشترین سود را شناسایی کند و سایر بانک‌ها هم به همین ترتیب منتفع می‌شوند.
ساسانی با اشاره به اینکه خیلی از افراد اعتقاد دارند که شاخص می‌تواند در پایان امسال به اعداد بالای سه‌میلیون‌تومان دست پیدا کند، گفت: البته که تحقق این عدد کار سختی نیست چراکه زمانی‌که ما بازار را بر اساس پارامترهای مختلف بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که نسبت به سایر بازارها از یک عقب‌افتادگی برخوردار است و ترس ناشی از اتفاق‌هایی که در چند ماه و چند سال‌اخیر رخ‌داده، باعث‌شده افراد تمایل کمتری نسبت به بازار سرمایه نشان دهند.
وی ادامه داد: اما اگر روزی مجددا نقدینگی توسط ارکان تصمیم‌ساز به سمت بازار سرمایه هدایت شود، با توجه به اینکه بازار سرمایه در مقطع فعلی دارای ارزندگی بیشتری نسبت به سایر بازارهاست می‌تواند این عقب‌ماندگی را جبران کند و طبیعتا با این اتفاق تحقق شاخص سه‌میلیون‌واحدی آن‌هم شاخصی که تاثیر سهم‌ها بر روی آن از حال تساوی برخوردار نیست، کار دشواری به‌نظر نمی‌رسد، یعنی وقتی چند نماد می‌توانند جمعا حدود 20 تا 30هزار واحد شاخص را مثبت کنند، رشد شاخص می‌تواند خیلی سریع اتفاق بیفتد اما اینکه در این‌صورت سبد سرمایه‌گذاران هم به همان میزان رشد کند، ابهامی است که سال‌ها در مورد آن صحبت شده و بی‌جواب مانده‌است. شخصا انتظار دارم با بهبود شرایط سیاسی و آرامش نسبی در منطقه و البته با نگاه ویژه‌ای که انتظار می‌رود نسبت به بازار سرمایه در ماه‌های آینده انجام شود، بازار سرمایه هم بتواند از این شرایط خارج شود و به روزهای بهتری برگردد.
