شاخص‌کل با سه محرک داخلی و خارجی پیش‌بینی شد
پمپاژ هیجان به بورس
علی محمدی/ دنیای اقتصاد
به این‌ترتیب نیز با انتشار خبرهای اخیر از وضعیت ژئوپولیتیکی منطقه و رشد قیمت‌ها در بازارهای موازی همچون ارز و سکه، بازهم بورس اوراق‌بهادار تهران با وجود تزریق این هیجانات رشدی مقطعی قوی، تنها توانست روز گذشته را با ۰.۲۵درصد رشد شاخص‌کل به پایان برساند.
بی‌‌‌‌‌‌‌حسی بورس به اخبار
روز گذشته بورس تهران بر مدار سبز قرارگرفت، به‌طوری‌که شاخص‌کل با رشد ۰.۲۵درصدی همراه بود، اما در مقابل شاخص هموزن که نمای بهتری از تقابل عرضه و تقاضای میان شرکت‌ها با ارزش بازاری بزرگ و کوچک را نشان می‌دهد، افت ۰.۰۲درصدی را شاهد بود. در این میان نیز بورس تهران سومین روز متوالی خروج پول را تجربه کرد، به‌طوری‌که خالص تغییر مالکیت رقمی معادل ۲۸۲میلیارد‌تومان خروج پول حقیقی را نشان می‌داد. علاوه‌بر این ارزش معاملات خرد به دلیل افزایش سطح هیجان و تردید در معامله‌کردن در بازار سهام و تماشای رشد قیمت‌ها در بازارهای موازی همچون سکه و ارز با افت چشمگیر ۱۹.۱۶درصدی روبه‌رو شد که مقدار ۳هزار و ۴۷۱میلیارد‌تومان به‌ثبت رسید. با این حساب بورس یک روز متعادل مثبت و رکودی را پشت‌سر گذاشت. در زمین کم‌رمق دادوستدهای بورس، معاملات طلا، سکه و ارز کماکان داغ و میل به خرید بیشتری همراه بود. با توجه به شرایط پیش‌آمده از حمله دوشنبه و تنش‌های ایجادشده بعد از آن، به‌نظر می‌رسد که بخش عمده سرمایه‌گذاران خرد در بازارهای سهام، ارز و طلا و سکه کماکان دلواپس سطح و نوع و زمان واکنش ایران هستند، بنابراین نیز می‌توان گفت که یکی از دلایل عقب‌نشینی تقاضا در روز چهارشنبه همین ترس از اوج‌گیری تنش در آخر هفته باشد.
موج محرک بزرگان بورسی
با وجود هیجانی‌شدن سرمایه‌گذاران خرد، خبری نیز در رابطه با بنزین گرفته شده‌است. وزیر نفت اعلام کرد که از ۱۰ روز دیگر سوختگیری صرفا با کارت شخصی امکان‌پذیر خواهد بود و دیگر در جایگاه‌های سوخت، کارت به متقاضیان ارائه نمی‌شود، از این‌رو احتمال دارد که با وجود محدودیت‌های فعلی در سهمیه بنزین با اجرای این تصمیم تغییراتی نیز در ساختار قیمت ایجاد شود. تغییر نرخ بنزین در اقتصاد ایران معمولا منجر به تحولاتی در نرخ تورم می‌شود، از جمله افزایش هزینه حمل‌ونقل شخصی و عمومی که در نهایت احتمال گران‌شدن مجدد کالاهای وابسته را افزایش می‌دهد. به این‌ترتیب سنگر اول تا سوم برنده در این بازی تغییر نرخ، می‌تواند به ترتیب خودروسازان و قطعه‌سازان و همچنین شرکت‌هایی که مواد اولیه و خوراکشان بنزین است، باشد. علاوه‌بر این ارزش بازار شرکت ملی مس مجددا از فولادمبارکه اصفهان بیشتر شده‌است. این اتفاق در حالی رخ‌داد که نسبت قیمت مس به فولاد در بازارهای جهانی در سطوح بالایی قرار گرفته‌است.
این نسبت نیز در حالی به‌وقوع پیوست که بخش ساخت‌وساز ساختمانی کشور چین در رکود فرورفته و به نسبت گذشته حجم ساخت‌وساز کاهش قابل‌توجهی داشته‌است. همین عامل باعث سبقت بخش صنعتی چین شده که در نهایت نیز منجر به رشد نسبی تقاضا برای فلز مس شده‌است؛ این در حالی است که تقاضای فولاد و سنگ‌آهن از سوی چین به دلیل عقب‌نشینی بخش ساختمانی تحت‌‌‌‌‌‌‌الشعاع قرارگرفته و در هفته‌های اخیر شاهد افت قیمت سنگ‌آهن و زغال‌سنگ در بازار جهانی بودیم. مجموع این وقایع جهانی یادشده در ایران و سیاست دولت متفاوت عمل می‌کنند و نوع تاثیرگذاری بر بازار سهام نیز بالطبع تفاوت دارد، به‌طوری‌که سیاست دولت در قبال صنعت فولاد گران‌کردن همزمان انرژی و افزایش عوارض بوده‌است، درحالی‌که تولید مس کمتر در معرض تغییر و تحولات این‌چنینی قرار دارد.
از نگاه بنیادی تولید هر تن فولاد به نسبت مس هزینه و انرژی بیشتری را صرف می‌کند، لذا با اعمال چنین سیاست‌هایی حاشیه سود فولادی‌‌‌‌‌‌‌ها را کاهش می‌دهد، از این‌رو می‌توان گفت که احتمال افزایش اقبال و جاری‌شدن پول‌های بزرگ یا هوشمند به مس بیش از فولاد باشد. این موضوع در کنار بزرگی ارزش بازار شرکت‌های یادشده بورسی، متاثر از تحولات بنزین و بازار جهانی، می‌تواند باعث پمپاژ هیجان مثبت به بازار سهام و به‌ویژه شاخص‌کل بورس شود، اما مساله دیگری که به عقیده برخی از کارشناسان بازار مطرح است اینکه، نمادهایی که با قدرت پول حرکت می‌کنند و به‌اصطلاح پروژه شده‌اند، حال و روز خوشی دارند و این نمادها که عموما هم کوچک هستند در این روزهای ابتدایی سال و روزهایی که تمرکز بازار بر نمادهای شناخته‌شده یا بزرگ و رایج بود، حتی شاهد صف خرید هستند. این موضوع در بیشتر مواقع از طریق اعتبارات اعطایی سیستم کارگزاران صورت می‌گیرد که گفته می‌شود فروردین‌ماه هزینه اعتبار کار‌‌گزاری‌‌‌‌‌‌‌ها افزایش پیدا خواهد کرد. همین امر ممکن است با اعلام هزینه اعتبار فروردین، بخشی از منابع درگیرشده در نمادهای پروژه‌ای قصد خروج داشته باشند و روند معاملات این دسته از نمادها معکوس شود. به این‌ترتیب مجموع عوامل و وقایع یادشده بازار سهام را تا پایان فروردین یا در فضای رکودی و با رنج منفی نگه می‌‌‌‌‌‌‌دارد، یا با نوسانات نسبتا مثبتی همراه خواهد شد. همچنین احتمال بازدهی مثبت برای شاخص‌کل تا نیمه اردیبهشت با توجه به حافظه بلندمدت و فراکتالی تاثیر اخبار و وقایع بر بازار وجود دارد که با تاثیر‌پذیری تاخیری به طول می‌انجامد.
