شفافیت فدرال رزرو و واکنش بازارهای آمریکا

داستان نرخ بهره و بورس

محدثه علیزاده : افزایش نرخ بهره همواره با سقوط شاخص‌های بازارهای سهام همراه بوده است. افزایش هزینه استقراض شرکت‌ها و درنتیجه کاهش نقدینگی در جریان و سرمایه آنها موجب افت قیمت سهامشان می‌شود؛ از سوی دیگر، افزایش نرخ بهره اشتیاق سرمایه‌گذاران به ورود به بازارهای پرریسک‌تر را کاهش می‌دهد و آنها را به خرید اوراق دولتی یا پس‌انداز در حساب‌های بانکی سوق می‌دهد. با این وجود، اثر ضدتورمی این سیاست امیدها به بهبود شرایط اقتصادی در آینده و انتظارات را شکل داده و مسیر بازگشت بورس به مدار رشد را هموار می‌کند. پیش‌بینی‌پذیر بودن سیاست‌ها و اعتماد سرمایه‌گذاران به فدرال رزرو نیز در حرکت درست سرمایه‌گذاران و اجتناب از نوسانات بی‌مورد اثر بسزایی دارد.

 شفافیت؛ مرکزیت سیاستگذاری فدرال رزرو

لغت‌نامه‌ها شفافیت را شناسایی آسان و درک صحیح معنا می‌کنند. واضح، صریح و عاری از نیرنگ نیز از دیگر تعابیر این واژه هستند. سیاست پولی شفاف با مشخصاتی همچون عدم رازداری، پنهان‌کاری و ابهام شناخته می‌شود. یک سیاست پولی شفاف باید برای افراد عادی نیز قابل‌درک باشد. شفافیت در سیاستگذاری پولی ابعاد مختلفی دارد و تنها به‌ وضوح اهداف سیاستگذاری ختم نمی‌شود بلکه شامل پروسه سیاستی نیز می‌شود؛ بدین معناکه ابزار، شاخص‌ها و مسیر مورد نظر برای رسیدن به اهداف سیاستی نیز باید به طور مشخص بیان شوند.

به طور مشخص بازارها وقتی اطلاعات بیشتری در اختیار داشته باشند، اهداف سیاستی واضح باشند و عکس‌العمل بانک مرکزی به شاخص‌ها به‌خوبی درک شده باشد عملکرد مطلوب‌تری دارند. یکی از دیگر ابعاد شفافیت، اعلام به‌موقع سیاست‌هاست. اعلام به‌موقع اهداف سیاستگذاری، پیشرفت در دستیابی به این اهداف و رویه‌های مورد استفاده در اجرای این سیاست‌ها از ارکان مهم یک سیاست پولی شفاف هستند. سیاست پولی شفاف لزوما نه تنها به‌معنای شفاف‌سازی اهداف که شامل اطلاع‌رسانی به‌موقع و کامل تصمیمات سیاستی و دلیل این سیاست‌هاست.

یکی از دلایل حرکت فدرال رزرو به سمت شفافیت بیشتر سیاستگذاری، درک عواقب عدم شفافیت است. برای مثال، عدم درک هدف‌گذاری ثبات قیمت موجب به وجود آمدن اهداف سیاستی چندگانه و متناوب شده و باعث افزایش غیرضروری عدم قطعیت و درنتیجه افزایش نوسانات در بازارهای مالی می‌شود؛ چراکه این بازارها به هر خبری که نشانی از تغییر اهداف سیاستی بانک مرکزی داشته باشد، واکنش نشان می‌دهند. عدم شفافیت بانک مرکزی همچنین موجب می‌شود بازارهای مالی به تمام حرکات سیاستی یا اظهارات مقامات فدرال رزرو، بنا به برآوردهای خود از این سیاست‌ها پاسخ دهند. نتیجه این سیاست افزایش صرف ریسک نرخ‌های بهره است که موجب می‌شود نرخ‌های بهره بالاتر از زمانی باشند که سیاستگذاری شفاف است.

همچنین، بدون یک هدف سیاستی قابل‌درک و مشخص، بانک مرکزی نمی‌تواند در قبال اقدامات خود پاسخگو باشد و اعتبار آن آسیب می‌بیند. این بدتر شدن اعتبار، هزینه‌های سیاست پولی ضدتورم را افزایش می‌دهد. با توجه به عواقب عدم شفافیت در سیاستگذاری پولی، سیاست‌های فدرال رزرو در جهت شفافیت بیشتر سیاست‌هاست تا بتواند از نوسانات غیرضروری بازارهای مالی بکاهد و اعتبار خود را در میان سرمایه‌گذاران افزایش دهد.