شاخص‌کل برای سومین روز متوالی مثبت ماند
رشد ناکافی
گرچه شایعاتی درخصوص تغییر فعالیت شورای‌رقابت در عرصه خودرو به گوش می‌رسد، اما تحلیلگران معتقدند همچنان متغیرهای اساسی اثرگذار بر بازار سرمایه در ابهام به‌سر می‌برند و تا این ابهامات رفع نشود حمایت بازارساز نیز نهایتا بازار را از ریزش بیشتر نجات نخواهد داد، بنابراین مثبت‌‌‌‌‌‌‌‌های اخیر را نه‌تنها نمی‌توان نقطه‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای برگشت بازار سرمایه درنظر گرفت، بلکه تنها مُسکنی مقطعی برای جلوگیری از خون‌ریزی بازار است و این در حالی است که گزارش‌های عملکرد ۶ماهه شرکت‌ها نیز در حال انتشار است و برخی از شرکت‌های بورسی گزارش‌های بسیار خوبی را از عملکرد خود در نیمه ابتدایی سال منتشر کردند و P/Eها در سطوح ارزنده‌‌‌‌‌‌‌‌ای هستند. کارشناسان از پیش‌بینی خود درخصوص سرنوشت بازار سرمایه گفتند.
فاصله بورس تا پویایی
حسن حسین‌زاده، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: به‌نظر می‌رسد در مقطع فعلی هنوز تقاضای قوی و مورد‌نیاز وارد بازار نشده و شاهد ورود نقدینگی خاصی به بازار نبوده‌ایم.عملا شرایط به‌نحوی تصحیح‌شده تا فقط شاهد عرضه کمتری در بازار باشیم و بخش تقاضا هنوز تحریک نشده و این یکی از معضلاتی است که بازار همچنان با آن مواجه است. در ادامه باید دید تغییرات درخصوص فعالیت شورای‌رقابت در عرصه خودرو عملیاتی می‌شود یا نه، که چنانچه شاهد تغییراتی باشیم خبر بسیار خوبی برای بازار سرمایه خواهد بود.
وی ادامه داد: برخی از ریسک‌های سیستماتیک دیگر نیز همچنان در بازار وجود دارد، بنابراین اگر روند فعلی یعنی کنترل عملکرد بازارگردان‌ها که مورد نقد جدی نیز هست، تداوم پیدا کند بخش عرضه تا حدودی کنترل می‌شود و بازار می‌تواند در شرایط نسبتا پایایی بماند اما اگر بخواهیم به شرایط پویایی کامل برسیم باید مشوق‌های کافی و خبرهای خوب بنیادی به بازار مخابره شود و بخش تقاضا و تسهیل ورود نقدینگی نیز تحریک شود تا شاهد روزهای خوبی
در بازار باشیم. حسین‌زاده اظهار کرد: به‌طور کلی نرخ بهره بین‌بانکی در حال‌حاضر بالاست، نرخ سودی که بانک‌ها برای اوراق‌بدهی پرداخت می‌کنند نیز بالاست و این موارد می‌تواند تاثیرگذار باشد، چون در هر حال‌حاضر یک فرد بدون هیچ ریسکی می‌تواند بیش از 23درصد سود کند و طبیعتا در چنین شرایطی هیچ‌وقت ریسک نکرده و وارد بازار سرمایه نمی‌شود.
این تحلیلگر با اشاره به اینکه بازار سرمایه از نظر عملکرد اشخاص و سهامداران عملکرد کاملا شفافی دارد، گفت: این شرایط در بازارهای دیگر مانند خودرو و مسکن دیده نمی‌شود و عملا تخمین میزان دارایی افراد در بازارهای موازی به شفافیتی که در بازار سرمایه می‌بینیم ممکن نیست، بنابراین این باعث می‌شود تا پول‌هایی که به‌دنبال ریسک‌هایی متناسب با نرخ بازدهی خود هستند از بازاری که شفافیت زیادی دارد به بازاری که می‌شود نوسان‌های خاصی کرد و به سوداگری پرداخت، رجوع کند.
حسین‌نیا افزود: برای اصلاح این چرخه باید بحث مشوق‌ها برای بازار سرمایه ایجاد شود و در عین‌حال سیاستگذار ببیند که آیا می‌تواند قوانینی وضع کند که برای بازار سرمایه جذاب باشد؟
در اینجا مشکلی نیز درخصوص حاشیه سودی که شرکت‌ها درگزارش‌های خود نشان می‌دهند وجود دارد. این همان بحث تجدید ارزیابی اجباری که توسط اعضای کمیته بازار سرمایه مجلس نیز اعلام‌شده بود، است، چون سرمایه ثبت‌شده شرکت‌ها اغلب به‌روز نمی‌شود و برخی از شرکت‌های بزرگ با سرمایه ثبت‌شده قدیمی به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ اگرچه سود سالانه آنها رشد کرده اما هزینه‌های آنها نیز رشد کرده و این در حالی است که دارایی آنها بر اساس تورم رشد کرده اما این تورم در رشد دارایی در صورت‌های مالی نشان‌داده نمی‌شود و عملا جزو حقوق سهامداران در صورت‌های مالی درج نمی‌شود.
این تحلیلگر ادامه داد: این مساله باعث می‌شود یک تصور اشتباه در سیاستگذار شکل بگیرد مبنی‌بر اینکه حاشیه و میزان سود عایدی شرکت‌های بزرگ بالاست اما چنانچه تجدید ارزیابی‌ها صورت بگیرد با توجه به اینکه دارایی‌های شرکت‌ها مشخص می‌شود و در عین‌حال مشخص می‌شود که میزان و حاشیه سود و درصد بازدهی این شرکت‌ها واقعا چقدر است، قطعا سیاستگذار نیز در تصمیمات خود تجدیدنظر خواهد کرد و باعث می‌شود که آسیب‌ها به بخش عملیاتی بازار سرمایه کمتر شود.
بوی بهبود نمی‌آید
محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه نیز در این‌خصوص گفت: بازار سرمایه متاسفانه شرایط پایداری ندارد و حتی با حمایت‌های صورت‌گرفته که قابل‌تقدیر نیز هست، بخش زیادی از شرایط فعلی بازار به عوامل خارج از بازار سرمایه برمی‌گردد. آن عوامل باید اوضاع بازار را بهبود بخشند اما در آن متغیرها فعلا تغییری دیده نمی‌شود. هنوز در دستگاه‌ها و نهاد‌هایی که قوانینی تصویب کردند یا دستورالعمل‌هایی دادند و بازار را به این روز انداختند تغییری دیده نمی‌شود، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت اوضاع بازار تغییر کند.
این تحلیلگر ادامه داد: بین دلار بازار آزاد و دلار نیمایی همچنان اختلاف 25 تا 30درصدی وجود دارد، نرخ بهره بانکی همچنان بالاست و نرخ بهره بین‌بانکی در سقف تاریخی خود قرار دارد. همچنان در بحث پتروپالایشی‌ها شرایط شفاف نیست و همچنان در بدنه تصمیم‌ساز افرادی به‌دنبال قیمت‌گذاری دستوری و تعطیل‌کردن بورس‌کالا هستند و این ترس را به بازار القا می‌کنند که شرکت‌ها نباید سودهایی که نشان می‌دهند را داشته باشند و نتیجه این است که سرمایه فرار می‌کند و در کنار همه این‌ها ریسک سیاسی هم همواره هست. وی با بیان اینکه این عوامل باعث شدند وضعیت بازار به این‌صورت باشد، گفت: تا دست‌کم نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از بهبود در این عوامل پدیدار نشود فعلا وضعیت بازار همین است؛ این در حالی است که گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها در حال انتشار است و برخی از شرکت‌ها گزارش‌های خیلی خوبی داشتند. P/E برخی از شرکت‌ها بین 3 تا 4 است و کاملا در نقطه ارزندگی هستند، اما عوامل یادشده باعث‌شده بازار به‌رغم ارزندگی در وضعیت منفی، بیش‌واکنشی نشان دهد و تا زمانی‌که این عوامل اصلاح نشوند یا بویی از اصلاح به مشام سرمایه‌گذار نرسد، بازار وضعیت فعلی را خواهد داشت. خبری‌زاد با اشاره به اینکه بازار سرمایه این روزها شباهت زیادی به آبان سال‌گذشته دارد، گفت: P/Eها به میانگین تاریخی نزدیک شده و گزارش‌های شرکت‌ها خیلی خوب هستند. در حال‌حاضر بازار توسط نهاد ناظر تا حد توان حمایت می‌شود اما نکته اینجاست که توان آنها هم زیاد نیست. تمام توان نهاد ناظر این است که آمارهایی که منتشر می‌کند را به سمت شفافیت ببرد. این اقدامات خوب است اما کافی نیست چراکه سرمنشأ مشکلات جای دیگری است و تا اصلاح نشود نمی‌توان امیدی به بهبود وضعیت کلی داشت.
