گریز ۵۴۱میلیارد تومانی سرمایه حقیقیها از بورس
برگریزان بورس در نیمه مهر
عكس:علی محمدی
یکی از عوامل مهم، افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی است، به‌طوری‌که اکنون، نفت‌برنت کانال ۹۰دلاری را از دست داده و در محدوده ۸۴دلار قرار گرفته‌است. همچنین چشمانداز سرخ در بازار اسکناس آمریکایی نیز موجب شده‌است تا بازار سهام رمق کافی برای رشد نداشته‌باشد. در کنار این موارد، نبود چشمانداز شفاف برای فضای کلان اقتصادی و سردرگمی معامله‌گران در تمام بازارهای دارایی و سرمایه‌ای، موجب‌‌شده تا رونق از بازارها روی برگرداند. بازاری که محرک قوی نداشته‌باشد، هرچند خطر را به حداقل برسند، اما محکوم به شکست خواهد بود. در کنار متغیرهای کلان اقتصادی، تصمیم‌های بدون‌منطق و عقب‌نشینی فوری از برخی رویکردها موجب می‌شود تا بازار بیم آن را داشته‌باشد که هر لحظه مورد تهدید قرار بگیرد.
بورس نفتی یا دلاری؟
بورس تهران که از ابتدای شهریور ماه پایکوبان، به استقبال نفت ۱۰۰دلاری می‌رفت، اکنون افت شدیدی را تجربه‌کرده و ورق به ضرر این بازار برگشته است. نفت‌برنت که تا نزدیکی ۹۴دلار رسیده بود، اکنون تغییر مسیر داده و تا ۸۴دلار به ازای هر بشکه رسیده است. لغو ممنوعیت صادرات روسیه یکی از عواملی بود که انقباض عرضه را تا حدودی کاهش داد، اما گمانه‌زنی‌‌‌‌‌‌‌ها درخصوص تقاضای نفت افزایش یافته‌است، به‌طوری‌که عمده این نگرانی‌ها مرتبط با کاهش تقاضای نفت توسط مصرف‌‌‌‌‌‌‌کنندگان بزرگ با توجه به داده‌های اقتصادی آن کشورها بوده‌است، چراکه نرخ‌های بهره بالا و تثبیت آن در محدوده‌‌‌‌‌‌‌های فعلی، می‌تواند تقاضای نفت را مورد تهدید قرار دهد.
همچنین داده‌های اقتصادی آمریکا که روز جمعه منتشرشده نیز بر روند معاملات کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌ها در بازارهای جهانی اثرگذار بوده‌است، به‌طوری‌که با انتشار NFP همزمان با بهبود داده‌ها و عملکرد بالاتر از انتظار سبب شده‌است تا شاخص دلار رشد قابل‌توجهی را تجربه کند. همچنین با انتشار آمار فوق‌الذکر، احتمال بالاماندن نرخ‌های بهره افزایش‌یافته و برخی از تحلیلگران معتقدند احتمال آنکه تا پایان سال۲۰۲۳ افزایش نرخ دیگری از سوی بانک‌مرکزی آمریکا به‌وقوع بپیوندد، بالاست، لذا افت شدید قیمت‌ها در بازار سهام نیز تا حدودی متاثر از تحولات در بازارهای جهانی بوده‌است. این موضوع به روشنی در تابلوی معاملات نیز نشان داده شده‌است. در نمادهایی که بیشترین تاثیر را بر روند منفی شاخص‌کل بورس گذاشته‌اند، سه نماد بزرگ صنعت پالایشی دیده می‌شود، اما به‌نظر می‌رسد وزن دلار در ارزش‌گذاری اوراق‌بهادار بازار سهام، بیشتر باشد و چشمانداز سرخ در بازار ارز یکی از عوامل اصلی ریزش قیمت‌ها در بازار سهام است.
آرامش ارزی سبب شده‌است تا توجه به سهام کوچک افزایش یابد و در این میان با عنایت به گزارش‌های ماهانه جذاب برخی از صنایع و تک سهم‌‌‌‌‌‌‌های برخی از صنایع دیگر، احتمال رشد قیمت سهام کوچک افزایش یافته‌است. هرچند برخی از تحولات در خاورمیانه موجب عبور دلار از قیمت ۵۰هزار‌تومان شده‌است، اما اگر این هیجانات موقتی باشد، بازار سهام بازهم از سوی نرخ دلار، تحرکی را به خود نخواهد دید.
قهر سرمایه‌ها از صندوق‌ها؟
فضای رکود بر بازارهای مالی و سرمایه‌ای حاکم شده‌است و سایه آن از سر بازارها کم نمی‌شود. سرایت رکود به دیگر بازارها نیز رونق را از معاملات گرفته‌است. معاملات رخوت‌انگیز بورس تهران نیز در تابلوی معاملات مشهود است. ارزش معاملات خرد بازار سهام و مجموع بورس و فرابورس، ۳هزار و ۸۸۸میلیارد‌تومان بوده‌است. همچنین طی روز معاملاتی شنبه، ۵۴۱میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شده‌است. این خروج سرمایه تنها مربوط به بازار سهام نیست و صندوق‌ها نیز نتوانسته‌اند میزبان خوبی برای پول حقیقی‌‌‌‌‌‌‌های بازار باشند. صندوق‌های ETF بورسی طی روز معاملاتی شنبه، با خروج ۱۱۷میلیارد تومانی سرمایه همراه بودند. عدم‌جانشینی صندوق‌ها برای اوراق‌بهادار سبب شد تا سرمایه‌ها از دو ابزار معاملاتی خارج شوند.
بورس را چه می‌شود؟
گزارش‌های ماهانه شهریور نشان‌داد که برخی از صنایع از رکود تابستانه خارج‌شده و موفق شدند کارنامه سبزی را از وضعیت درآمد خود نشان دهند، اما با این وجود، بازار سهام که میزبان بیش از ۵۰۰بنگاه اقتصادی بورسی است، بی‌توجه به این گزارش‌های ماهانه، روند ریزشی خود را دنبال می‌کند. همچنین نسبت قیمت به سود بازار نیز گویای آن است که دوباره بازار به لحاظ ارزندگی، به محدوده‌‌‌‌‌‌‌های جذابی نزدیک شده‌است، اما بازار آینده را می‌‌‌‌‌‌‌خرد و قیمت‌های فعلی نشان‌دهنده چشمانداز آینده سهام است. نبود محرک مناسب و افزایش برخی از ریسک‌های داخلی و تصمیمات نادرست گاه‌وبیگاه نیز بر تلخی معاملات بازار سهام افزوده است.
برخی از تحولات در منطقه نیز موجب حاکم‌شدن هیجانات بر معاملات بازار سهام شده‌است. برخی از درگیری‌‌‌‌‌‌‌ها و افزایش تنش‌ها در غرب آسیا نیز می‌تواند بر روند معاملات بازار اثرگذار باشد. نبود چشمانداز واضح و شفاف سبب شده‌است تا قیمت‌ها آنگونه که گزارش‌های مالی جلوه می‌دهند، نوسان نداشته باشند.
