اثر افزایش قیمت نفت در بازار سهام نمایان شد
رفتار کج‌دار و مریز بورس
عكس: صبا طاهریان
بورس تهران در جریان معاملات اولین روز از هفته توانست مجددا وضعیت متعادلی به لحاظ معاملاتی به خود بگیرد. روز گذشته، شاخص‌کل بورس تهران با افزایش ۴۳/ ۰درصدی همراه شد و در سطح ۲میلیون و ۱۳۵هزار‌واحدی کار خود را به اتمام رساند. نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، با افزایش ۷۲/ ۰درصدی توانست خود را به محدوده ۷۲۶هزار واحدی برساند. شاخص‌کل فرابورس نیز به‌عنوان نماینده سهام فرابورسی، با صعود ۴۸/ ۰درصدی توانست خود را به میانه‌های کانال ۲۶هزار‌واحدی برساند. رفتار بورس تهران در روزهای کنونی به‌گونه‌ای است که می‌توان گفت که بازار در کلیت خود از داشتن روند جدی محروم است.
پارامترهای تابلوخوانی چه می‌گویند؟
در روزی که گذشت، بازار سهام شاهد ورود ۹۱میلیارد‌تومان پول حقیقی به گردونه معاملات بود و ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، رقم ۴هزار و ۴۷۴میلیارد‌تومان را ثبت کرد. این دو پارامتر از جمله مهم‌ترین متغیرهای تابلوخوانی است که توسط اهالی بازار سهام و تحلیلگران مختلف مورد رصد قرار می‌گیرد. اگر دو پارامتر مذکور با روند یک‌ماهه یا چندماه قبل از خود تفاوت فاحش و معناداری داشته باشند و شاهد تثبیت این متغیرها برای بازه بیش از ۱۰ روز در محدوده‌‌‌‌‌‌های جدید و ارقام بالاتری باشیم، می‌توان حکم به تغییر روند در کلیت بازار صادر داد و به شکل‌‌‌‌‌‌گیری روند صعودی در بازار سهام امیدوار و خوشبین بود.
نکته‌‌‌‌‌‌ای که در مقطع کنونی از رصد تحرکات آیتم‌‌‌‌‌‌های مذکور درمی‌‌‌‌‌‌یابیم این است که بازار سهام در برهه کنونی، هیچ سیگنال مثبتی از ناحیه این دو پارامتر آماری دریافت نکرده است، یعنی نه جریان ورود پول حقیقی به بازار سهام به‌گونه‌ای است که بتوان این نتیجه‌‌‌‌‌‌گیری را داشت که استقبال از بازار سهام در روزهای فعلی در محدوده‌‌‌‌‌‌های کنونی، استقبال معناداری است و نه می‌توان از طریق آیتم ارزش معاملات به این نتیجه رسید که شاهد جابه‌جایی و دست‌به‌دست شدن تعداد زیادی از برگه‌های سهام میان گروه‌های مختلف هستیم، پس می‌توان این‌چنین استنباط کرد که آیتم‌‌‌‌‌‌های تابلوخوانی بازار که همواره برای تحلیل شرایط بازار مورد رصد قرار می‌گیرند، وضعیت مناسبی را مخابره نمی‌کنند.
رنگ‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌بوی نفتی بورس
همان‌طور که در گزارش روز گذشته «دنیای‌اقتصاد» تحت‌عنوان درایور نفتی بورس اشاره شد: قیمت نفت در بازارهای جهانی به ۹۴دلار در هر بشکه رسیده است و در نزدیکی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سه رقمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شدن قرار دارد. انتظار می‌رود که این موضوع در صنایع و نمادهای مربوطه در هفته‌‌‌‌‌‌جاری، در محاسبات ذهنی سهامداران وزن قابل‌توجهی داشتهباشد. همچنین در گزارش مذکور عنوان شد که افزایش قیمت نفت سبب خواهد شد که کرک‌‌‌‌‌‌اسپرد شرکت‌های پالایشی با افزایش همراه شود که طبیعتا این موضوع موجبات استقبال از نمادهای پالایشی را فراهم خواهد کرد. این پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌ها رنگ واقعیت به خود گرفت و در روز گذشته شاهد استقبال از نمادهای پالایشی بودیم، به‌گونه‌ای که شاخص این صنعت با رشد ۴۱/ ۲درصدی همراه شد و نمادهای پالایشی مانند شپنا، شبندر و شتران در زمره نمادهایی قرار داشتند که بیشترین تاثیر مثبت را بر روی شاخص‌کل بورس تهران گذاشتند. البته دامنه تاثیرات نفت بر بازار سهام صرفا به این موضوع محدود نمی‌شود، بلکه می‌توان از منظر اقتصاد کلان کشور نیز این موضوع را موردبررسی و کالبدشکافی قرار داد. با افزایش قیمت نفت، درآمدهای ارزی کشور افزایش می‌یابد و دلارهای نفتی بیشتری در اختیار بانک‌مرکزی قرار خواهد گرفت تا در کنترل و سرکوب قیمت ارز، دست بازتری داشتهباشد. مطمئنا سرکوب قیمت دلار در بازار آزاد، یکی از موارد مذموم در نزد فعالان بازار سهام است که با افزایش قیمت نفت میسر می‌شود، اما نکته قابل‌‌‌‌‌‌توجه در این اثنا این است که همواره جهش‌‌‌‌‌‌های ارزی در کشور ما در زمانی حادث شده‌اند که کشور با کمبود درآمدهای ارزی مواجه شده‌است، حال این کاهش درآمدهای ارزی از دو محل صورت‌گرفته‌است؛ یا قیمت نفت در بازارهای جهانی با کاهش معناداری همراه شده‌است یا کشور ما به دلیل تحریم‌های بین‌المللی نتوانسته نفت تولیدی خود را در بازار به‌فروش برساند. بعد از کاهش درآمدهای نفتی، جهش‌‌‌‌‌‌های ارزی در کشور به‌وقوع پیوست و با تاخیر زمانی کوتاه، شاهد حرکت بازار سهام بودیم. به‌عنوان نمونه می‌توان به حرکت بازار سهام در سال‌های ۹۸ و ۹۹ اشاره کرد که بعد از وقوع جهش ارزی سال۹۷ به‌وقوع پیوست. دلار در سال۹۷ با افزایش معناداری همراه شده‌بود، اما بازار سهام نتوانسته بود خود را با تغییرات قیمت دلار در بازار آزاد مطابقت دهد، اما بازار در سال‌های ۹۸ و ۹۹ با رشد افسارگسیخته همراه شد که سبب شد قیمت‌ها در سال۹۹ در بسیاری از سهم‌‌‌‌‌‌ها وارد محدوده‌‌‌‌‌‌های حبابی شود.
به هر روی می‌توان این‌چنین استنباط کرد که با افزایش قیمت نفت، سرکوب ارزی ادامه‌دار خواهد بود و این موضوع موجبات فشرده‌‌‌‌‌‌شدن فنر ارزی را برای سال‌های آتی فراهم می‌کند و می‌توان برای سال‌های آتی با ظهورکوچک‌ترین نشانه‌‌‌‌‌‌های منفی در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد، وقوع جهش ارزی را محتمل درنظر گرفت.
چشم‌‌‌‌‌‌انتظار پاییز
بازار سهام روزهای پایانی شهریور ماه سال‌جاری را در حالی به پایان می‌رساند که بسیاری از اهالی بازار سهام منتظر اولین ماه پاییز هستند تا ضمن بررسی گزارش‌های ماهانه شهریور و همچنین صورت‌های مالی سه‌ماهه دوم سال، شمای کلی وضعیت تابستانی شرکت‌ها در صنایع مختلف را مشاهده کنند. به‌نظر می‌رسد در سه‌ماهه دوم سال، برخی از صنایع و شرکت‌ها با توجه به قطعی‌‌‌‌‌‌ها و خاموشی‌‌‌‌‌‌های مکرر برق با افت مقادیر تولید و فروش نسبت به سه ماه ابتدایی سال‌مواجه شوند که طبیعتا این موضوع تاثیرات منفی بر روی انتظارات سرمایه‌گذاران خواهد داشت.
پایان اثرات یک ریسک
تسویه اعتباری کار‌‌گزاری‌‌‌‌‌‌ها و فروش حقوقی‌‌‌‌‌‌ها در پایان تابستان یکی از عواملی است که برخی از اهالی بازار سهام اذعان کردند موجبات افزایش فشار فروش را در بازار سهام پدید آورده‌است.
با پایان‌یافتن شهریور، سایه این ریسک نیز از سر بازار سهام، برداشته خواهد شد و بازار فروش‌هایی که از این ناحیه موجب انباشت عرضه می‌شوند را نخواهد داشت.
