متغیرهای تاثیرگذار بر روند و سطح جذابیت بازار سهام بررسی شد
واکاوی عوامل موثر بر بورس
زنجیره تاثیر
بازار سهام به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اجزای اقتصاد جهان، تحت تاثیر مجموعه‌ای از عوامل قرار دارد که شامل عوامل اقتصادی و سیاسی می‌شوند. این دو عامل اغلب به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم می‌توانند تغییرات قابل توجهی در قیمت‌ها، حجم معاملات، نگرانی سرمایه‌گذاران و روند کلی بازار سهام ایجاد کنند. بورس اوراق بهادار یک بازار مالی است که در آن اوراق بهادار مانند سهام، اوراق مشارکت، اختیارات خرید و فروش، اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی معامله می‌شوند. جذابیت بورس اوراق بهادار به تاثیرات مختلفی همچون شرایط اقتصادی، رشد شرکت‌ها، ستون‌های سیاسی و اجتماعی، نرخ بهره و تورم، ریسک و عدم اطمینان، نقدینگی، توقعات بازار، پیشرفت فناوری و همچنین عوامل جهانی بستگی دارد. علاوه بر این در این میان برخی مسائل سیاسی و اقتصادی موجود است که امکان دارد تاثیرات بیشتری را نسبت به سایر متغیر‌ها در یک مقطع زمانی بر بازار داشته باشد. این موارد عوامل سطح کلانی هستند که می‌تواند تاثیرات قوی‌تری را در یک برهه زمانی به بازار وارد کند و در نهایت منجر به ایجاد رفتارهای هیجانی در روند بازار شود. یکی از مولفه‌های مهم در تحلیل تاثیرات اقتصادی بر بازار سهام، رشد اقتصادی است. رشد اقتصادی معمولا با افزایش درآمد ملت و شرکت‌ها همراه است که به نوبه خود توانایی افزایش سودآوری شرکت‌ها و بهبود شاخص‌های مالی را ارتقا می‌بخشد. این امر می‌تواند به افزایش تقاضا و حجم معاملات در بازار سهام منجر شود. تغییرات در نرخ بهره تاثیر مستقیم بر قیمت سهام دارد. افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی معمولا منجر به کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام می‌شود؛ زیرا سرمایه‌گذاران ممکن است به دنبال سرمایه‌گذاری در سایر ابزارهای مالی با بازده بالاتر باشند. علاوه بر این شاخص تاثیرگذار دیگر بر بورس تهران نرخ تورم است. تورم به معنای افزایش پایدار در سطح قیمت‌ها است که می‌تواند تاثیرات مختلفی روی بازار سهام داشته باشد. افزایش تورم ممکن است باعث نگرانی درباره ارزش پول و سرمایه‌گذاری‌ها شود و به افت قیمت سهام منجر شود. یکی دیگر از نرخ‌های اقتصادی آمار اشتغال و بیکاری سطح جامعه و یک ملت است. نرخ بیکاری بالا می‌تواند تقاضا برای محصولات و خدمات را کاهش دهد و در نتیجه به کاهش درآمدهای شرکت‌ها و افت قیمت سهام منجر شود. نگرانی‌ها درباره وضعیت اقتصادی ممکن است باعث تردید درباره سرمایه‌گذاری در بازار سهام شود. اما در این میان نیز نمی‌توان از تصمیمات سیاستگذار غافل ماند؛ زیرا بسیاری از تغییرات در بازار سرمایه ایران نشأت‌گرفته از برخی سیاستگذاری‌های ناکارآمد و نادقیق که باعث ایجاد روندهای نزولی و ضرر رسان به سرمایه‌گذاری و در نهایت سلب اعتماد مردم از بازار سهام می‌شود.
تصمیمات سیاسی مهم مانند تغییرات در مقررات مالی، مالیات، تجارت بین‌المللی، برخی نرخ‌گذاری‌ها بر کالاها و غیره می‌توانند تاثیرات عمده‌ای بر بازار سهام داشته باشند. تغییرات در قوانین و مقررات مالی می‌تواند باعث تغییر روند سرمایه‌گذاری و رفتار سرمایه‌گذاران شود. ناپایداری‌های سیاسی که خود می‌تواند به ایجاد فضای نااطمینانی در سرمایه‌گذاری منجر شود در رأس هرم عوامل تاثیرگذار بر روند بازار است. تنش‌ها، بحران‌ها و ناپایداری‌های سیاسی ممکن است باعث ایجاد نگرانی در بازارهای مالی شود. عدم پیش‌بینی‌پذیری نتایج این تغییرات می‌تواند به افت و سقوط در قیمت‌ها منجر شود و حتی تا زمان‌های زیادی آن را به همراه داشته باشد. دو عامل دیگر همچون تنش‌های سیاسی بین کشورها یا شرایط جنگ می‌توانند بازارهای مالی را تحت تاثیر قرار دهند. افزایش نگرانی‌ها از نتایج منفی روی اقتصاد و شرکت‌ها می‌تواند باعث فروش و کاهش قیمت سهام شود و تصمیمات سیاسی مانند اعمال تحریم‌ها یا تغییر تعرفه‌های واردات و صادرات می‌توانند تاثیر مستقیم بر عملکرد شرکت‌ها و صنایع داشته باشند. این امر می‌تواند به تغییرات در تقاضا و عرضه و در نتیجه به تغییرات در قیمت‌ها منجر شود به نحوی که بورس تهران مانند آهن‌ربا سیگنال‌های متعددی را به خود جذب کرد و روند بازار در بازه زمانی کوتاهی با تغییر جهت‌های شدیدی همراه بود.
شکل جذابیت بازار
بنابراین بازار سهام تحت تاثیر مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و سیاسی قرار دارد که همگی توانایی ایجاد تغییرات قابل توجه در عملکرد بازار و رفتار سرمایه‌گذاران را دارند. این تاثیرات می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باعث تغییرات در قیمت‌ها، حجم معاملات و نگرانی سرمایه‌گذاران شوند. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران باید با توجه به شرایط کنونی بازار و تحولات اقتصادی و سیاسی، تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را با دقت و با تکیه بر تحلیل‌های دقیق انجام دهند. همچنین نباید فراموش کرد که بازار سهام تنها تحت تاثیر این چند عامل نیست و عوامل دیگری نیز تاثیرگذار هستند.
عملکرد مالی و رشد سودآوری شرکت‌ها که در بورس لیست شده‌اند، می‌تواند به‌عنوان یک عامل مهم در جذب سرمایه‌گذاران عمل کند. علاوه بر این نیز لازم به ذکر است که نقدشوندگی بودن بازار نیز تاثیر بسزایی در روند جذب سرمایه‌گذاری و رشد بازار دارد؛ به‌طوری‌که بازارهای پویا و با میزان نقدشوندگی بالا، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران دارند؛ زیرا این بازارها امکان خرید و فروش آسان‌تر را فراهم می‌کنند. توقعات در بازار در کنار پیشرفت‌های فناوری و درنهایت توسعه بازار سرمایه نیز متغیرهایی هستند که با ضریب تاثیرگذاری قابل توجهی به بازار جهت می‌دهد.
نگرش و توقعات سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار و عملکرد اوراق بهادار، تاثیر مستقیمی بر جذابیت بورس دارد. تکنولوژی‌های نوظهور و اینترنت باعث افزایش دسترسی سرمایه‌گذاران به اطلاعات و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس شده است. در این میان نیز نمی‌توان از تغییر و تحولات قیمت‌ها در بازارهای جهانی چشم‌پوشی کرد. به عبارتی دیگر با رشد قیمت‌های کامودیتی‌ها و تاثیرات رویدادها و تغییرات در بازارهای جهانی نیز می‌تواند بر جذابیت بورس اوراق بهادار در یک کشور تاثیرگذار باشد. در نهایت، جذابیت بورس اوراق بهادار ترکیبی از عوامل اقتصادی، مالی، اجتماعی، سیاسی و فناوری است که با هم تاثیر می‌گذارند و شکل نهایی جذابیت بازار را تشکیل می‌دهند.
