کمترین مقدار ارزش معاملات در ۸۱ روز اخیر ثبت شد
دلسردی معامله‌گران بورسی
مذاکرات و گشایش روابط در سطح بین‌الملل نیز به مانند سال‌های اخیر در یک وضعیت خنثی و قمر در عقرب به‌سر می‌برد و برآیند کلیه نیروهای یادشده و برخی عوامل دیگر سبب‌شده تا بورس تهران در روزهای اخیر اوضاع نابسامانی را تجربه کند، به‌گونه‌ای‌که روند قیمت‌های تالار شیشه‌ای در این روزها، اهالی بورس تهران را چندان دلگرم نمی‌سازد و مردمی که بازار سهام را به‌عنوان پناهگاه حفظ ارزش پول در برابر اژدهای غول‌‌‌‌‌‌پیکر تورم انتخاب کرده‌‌‌‌‌‌اند، به‌نوعی در بورس تهران دچار عدم‌کسب نتیجه مطلوب سرمایه‌گذاری شده‌اند.
آمار معاملاتی
در روزی که گذشت، شاخص‌کل بورس تهران با کاهش ارتفاع ۹هزار واحدی در سطح ۲میلیون و ۱۴۳هزار واحدی آرام گرفت. در کلیت بازار اما قضیه کمی متفاوت‌‌‌‌‌‌تر بود و نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن توانست با رشد ناچیز ۰۴/ ۰درصدی همراه شود. نوسان اندک در نماگرهای اصلی بازار سهام گواهی بر این مدعا است که در این روزها بورس تهران نه از یک بمب خبری مثبت در زمینه‌‌‌‌‌‌های مختلف برای افزایش ارتفاع برخوردار است و نه از یک خبر منفی که بتواند نماگرهای بازار را به سطوح پایین‌تری سوق دهد. برآیند خنثی در نیروهای اثرگذار بر بورس تهران سبب‌شده تا قیمت‌های بازار سهام در سطوح فعلی شاهد رفت و برگشت باشند و به‌نوعی سهم‌‌‌‌‌‌ها کف خود را در محدوده‌‌‌‌‌‌های کنونی تثبیت کنند. در روز گذشته همچنین شاهد خروج پول ۲۵۷میلیارد تومانی از سوی حقیقیها از گردونه معاملات بازار سهام بودیم تا همچنان قهر و غضب حقیقیها علیه بازار سهام در این متغیر آماری مشهود باشد. همچنین پارامتر ارزش معاملات خرد بازار سهام که از آن به‌عنوان معیاری برای سنجش پویایی و رخوت بازار سهام استفاده می‌شود، در روز گذشته رقم ۳هزار و ۱۷۶میلیارد‌تومان را تجربه کرد تا این پارامتر آماری کمترین مقدار خود را در ۸۱روز معاملاتی اخیر تجربه کرده باشد.
سرانجام برجام؟
مساله مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌ای و احیای روابط کشور در سطح سیاست خارجی، یکی از مهم‌ترین مواردی است که در سال‌های اخیر اخبار ضد‌ونقیضی پیرامون آن مطرح شده‌است. بعد از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده، بارها زمزمه‌‌‌‌‌‌هایی از دستیابی به توافق در سطح اخبار سیاسی کشور مخابره شده‌است و با توجه به تاثیر مسائل سیاسی براقتصاد کشور، بارها شاهد تاثیرپذیری روند بازارها از این موضوع بوده‌‌‌‌‌‌ایم. بورس تهران نیز از این امر مستثنی نبوده و بارها شاهد تغییر روند در بورس تهران به دلیل اخبار مذاکرات بوده‌‌‌‌‌‌ایم. برخی از اهالی بورس تهران مذاکرات و حصول توافق را به ضرر بازار سهام تلقی می‌کنند و مدعی هستند که در صورت دستیابی به توافق، بازار از ناحیه کاهش قیمت اسکناس آمریکایی تحت‌فشار و مضیقه قرار خواهد گرفت.
عده‌ای نیز اثرات بلندمدت توافق را گوشزد می‌کنند و ادعا می‌کنند که با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌ای سپهر بورس تهران آفتابی‌‌‌‌‌‌تر از قبل خواهد شد.
اقدامات استراتژیک بانک‌مرکزی
نرخ بهره بینبانکی که در ماه‌های اخیر در جریان یک روند صعودی موفق شده بود تا محدوده ۷۶/ ۲۳ در ۲۷اردیبهشت سال‌جاری پیشروی کند، در هفته‌های اخیر کمی از سقف خود فاصله گرفت و در جدیدترین به‌روز‌رسانی این متغیر آماری در سایت بانک‌مرکزی، شاهد عقب‌نشینی آن تا سطح ۴۱/ ۲۳درصد بوده‌‌‌‌‌‌ایم. نرخ سود بینبانکی به‌عنوان یکی از نرخ‌های بهره موجود در اقتصاد، به‌عنوان مبنایی که برای تعیین نرخ بدون‌‌‌‌‌‌ریسک استفاده می‌شود، از جمله فاکتورهای مهمی است که اهالی بورس تهران نیم‌نگاهی به روند تغییرات آن دارند.
موضوعی که در هفته‌های اخیر موجبات کاهش نرخ بهره بینبانکی را فراهم آورده است، این است که بانک‌مرکزی در عملیات بازار باز، میزان تقاضای پذیرفته‌‌‌‌‌‌نشده از سوی بانک‌ها را به حداقل رسانده است و بانک‌هایی که دچار کسری منابع هستند، با توجه به برآورده‌‌‌‌‌‌شدن کمبودها و نیازها در عملیات بازار باز، کمتر به بازار بینبانکی رجوع می‌کنند.
نکته جالب‌توجه در این زمینه، پذیرفتن کامل همه تقاضاهای بانک‌ها در عملیات بازار باز از سوی بانک‌مرکزی در دو نوبت اخیر بوده‌است. میزان تقاضای پول بانک‌ها در عملیات بازار باز و مقدار پذیرش تقاضای بانک‌مرکزی تا ۸خرداد ماه تفاوت فاحشی داشت و عموما ۵۰ الی ۶۰هزار‌میلیارد‌تومان از تقاضای بانک‌ها از سوی بانک‌مرکزی بدون پاسخ و تزریق پول، راهی بازار بینبانکی می‌شد تا کسری خود را در آن بازار جبران کنند و همین موضوع موجبات جهش نرخ بهره بینبانکی را به سطوح بسیار بالایی فراهم کرده بود، اما از روز۱۰خرداد، شاهد تغییر رویکرد بانک‌مرکزی در عملیات بازار باز برای کنترل نرخ سود بینبانکی در بازار بینبانکی بودیم و بانک‌مرکزی در جریان ۵تزریق متوالی، بخش‌اعظم کسری و تقاضای بانک‌ها را پاسخ‌داده، تا جایی‌که همان‌طور که گفته شد، در دو هفته اخیر هیچ تقاضایی از سوی بانک‌ها بدون تزریق پول همراه نشده‌است و همین موضوع سبب‌شده که بانک‌ها از رجوع به بازار بینبانکی خودداری کنند و با کم‌شدن تقاضا در آن بازار، نرخ بهره بینبانکی نیز از سقف خود فاصله بگیرد.
