رشد مشروط بازار
اول باید به این نکته اشاره کرد که شرایط سال1399 بهطور کلی شرایطی بود که برای هیچکدام از ذینفعان بازار تجربه نشده بود و درگیرشدن طیف وسیعی از مردم بهخصوص دارندگان سهام عدالت شرایط را برای تصمیمگیران و سیاستگذاران بسیار سخت کرد و تشویقهای مکرر به ورود مستقیم به بازار به التهابات افزود، اما شرایط امروز بازار فارغ از ریسکهای سیستماتیک به خودی خود متفاوت از گذشته است. اولین نکته تجربه سال1399 است که بهنظر میرسد هم متولیان و هم فعالان آنرا نصب العین خود قرار دادهاند و هر دو طرف با احتیاط از رشد بازار حمایت میکنند که این امر به شرط عدمایجاد موانع جدی در مسیر رشد بازار امری منطقی محسوب میشود. دومین نکته درخصوص زیرساختهای سختافزاری است که بهرغم محدودیتها و تحریمها، امروز وضعیت پایداری دارد و تاکنون مشکل بنیادین جدی در اینخصوص مشاهده نشدهاست. توسعه نرمافزاری و همچنین توسعه نهادهای مالی، بهبود گردش اطلاعات و محدودشدن سفتهبازی از عوامل دیگری است که شرایط را با سال1399 متفاوت میکند.
امروز ابزارهای متنوعی از جمله معاملات آپشن، صندقهای اهرمی و ETFهای متنوع توانستهاند کلیه سلایق و ذائقههای ریسک افراد مختلف را پوشش دهند و خطر حضور مستقیم افراد در بازار را کاهش دهند، اما نهایتا باید توجه داشت که بازار سرمایه یک فضای شفاف برای سرمایهگذاری است و بهرغم اینکه معتقدیم که جریان نقدینگی به آن واردشده اما بخشی از سرمایهگذاران یا سفتهبازان ذاتا از این بازار گریزانند و ترجیح میدهند در فضای غیرشفافتری حرکت کنند. همچنین بهنظر میرسد هنوز پولهای خرد با حجم زیاد وارد بازار نشدهاند اما چه با نگاه سودآوری و چه با نگاه سپر تورمی نهایتا با تداوم اقبال به بازار در غیاب بازارهای رقیب و در صورت عدمتحمیل ریسکهای سیستماتیک این اتفاق میافتد و نمیتوان در مقابل این جریان ایستاد، لذا عدمایجاد هیجان کاذب از سوی هرکسی، چه متولی و چه رسانه و همچنین بیان حقایق بهصورت شفاف در کنار آموزش مفاهیم چون ریسک و پاداش و اطلاعرسانی درخصوص فرصتها و مخاطرات از سوی نهادهای مرتبط و فعالان مهمترین اقدامی است که باید صورت بگیرد.
باید اجازه داد که بازار در مسیر بلوغ، خود را تنظیم و تعدیل کند و دخالتها نباید مانعی بر سر نوسانهای طبیعی مثبت و منفی بازار فراهم کند، لذا بهنظر میرسد بازار شرایط بهتری برای پذیرش طیف وسیعتری از مخاطبان را نسبت به سال1399داشته باشد مشروط به عدمایجاد هیجان و دخالتهای بیمورد و نیز وضع قوانین دفعالوقت.