در همایش «سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای مقابله با تورم» بررسی شد
راهکارهایی برای کاهش نرخ تورم
تغییرات خلق پول آرام شود
محمد طبیبیان، اقتصاددان در این همایش، به وضعیت جاری اقتصاد ایران، تورم و رکود جهانی پرداخت و با بیان اینکه تورم پدیده‌‌‌‌‌‌‌‌ای پولی است و براساس نمودار نقدینگی از سال۱۳۵۲ تاکنون با رشد همراه بوده است گفت: افزایش سالانه نقدینگی در دولت‌های مختلف منجر به تورم شده و فعالیت خانوارها و بنگاه‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده است، به‌طوری که طبق آمارها از دوره دولت دهم، این افزایش بدتر از گذشته و از اختیار خارج شد. وی با بیان اینکه تورم مالیاتی ناپیداست که عده‌‌‌‌‌‌‌‌ای مانند دولت از آن منتفع می‌شوند، افزود: بهطور کلی در دنیا مالیات بر تورم، درآمد دولت است. از زمان ریاست دولت دهم هم عده‌‌‌‌‌‌‌‌ای به سمت ذی‌نفع شدن در مالیات تورم جذب شدند و منفعت‌‌‌‌‌‌‌‌هایی را به‌دست آوردند که به شکل زیان انعکاس پیدا کرد و آن را تحویل دولت و بانک مرکزی دادند. این اقتصاددان با اشاره به این موضوع که این افراد با ایجاد و افزایش نقدینگی و تورم به خود و دولت کمک می‌کنند گفت: افزایش نقدینگی به‌سادگی اتفاق نمی‌‌‌‌‌‌‌‌افتد. این پدیده نوساناتی درون خود دارد و وحشتناک است، بنابراین درون تورم تغییرات انفجاری رخ می‌دهد، مانند اینکه نه‌تنها دولت بلکه کسانی که ایجادکننده نقدینگی هستند، این تورم را به‌سوی بانک مرکزی روانه می‌کنند و بی‌‌‌‌‌‌‌‌ثبات‌‌‌‌‌‌‌‌ترین شرایط را به بطن اقتصاد تزریق می‌کنند. این اقتصاددان با بیان اینکه حرکت رشد پول در کشورهای دیگر به هیچ‌وجه همانند ایران نیست، بلکه تحولاتش آرام‌‌‌‌‌‌‌‌تر است افزود: در کشورهای دیگر به گونه‌‌‌‌‌‌‌‌ای نقدینگی را اضافه و سیاست پولی را اجرا می‌کنند که ضربه وارد نشود، اما در کشور ما اجرای سیاست پولی تغییرات منفی شدیدی به‌وجود می‌آورد. این اقتصاددان ادامه داد: سیاست پولی ما جریان بسیار آسیب‌رسان و بی‌‌‌‌‌‌‌‌ثبات کننده‌ای دارد و همان بی‌‌‌‌‌‌‌‌ثباتی خلق‌شده به جامعه منتقل می‌شود و درنهایت تورم، بی‌‌‌‌‌‌‌‌اعتمادی و بلاتکلیفی بیشتری را برای فعالان اقتصادی به‌وجود می‌آورد. وی به پیش‌بینی خود از تورم اشاره کرد و گفت: وضعیت ساختاری تورم غیرقابل تغییر است و تا سال۱۴۰۷ تورم در ارقام ۴۰درصد حرکت خواهد کرد، مگر اینکه اتفاقات و شوک‌‌‌‌‌‌‌‌های مثبت و منفی رخ دهد. آسان‌‌‌‌‌‌‌‌ترین راهکار برای کاهش نرخ تورم آرام‌کردن تغییرات خلق پول است که دراین‌صورت تورم می‌تواند تا ۳۰درصد هم کاهش یابد. طبیبیان افزود: براساس روندهای گذشته میتوان؛ سیاست پولی افسار گسیخته، سرکوب قیمت، سرکوب مالی، پول بیش ارزش‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری شده، دخالت‌های مقداری دولت، تنبیه فعالان اقتصادی، پایبند‌نبودن سیاستگذار به قاعده و روال، ورود نامحدود نهادهای حکومتی به فعالیت اقتصادی را انتظار داشت. به گفته طبیبیان اگر سیستم اجتماعی و سیاسی بتواند از این مسائل دوری کند، میتوان ثبات را در روندها ایجاد و درنهایت از تورم جلوگیری کرد. این اقتصاددان با بیان اینکه علاوه‌بر سناریوهای قابل‌تصور برای آینده، عوامل بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی هم تعیین‌کننده تورم هستند، افزود: رکود اقتصادی غرب (تاثیر کم)، جنگ اوکراین و نقش روسیه و تغییر مسیرهای داخلی در کنترل بانک مرکزی و پول بر تورم ایران تاثیرگذار است.
رشد چشمگیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری
علیرضا ناصرپور، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق‌بهادار نیز در این همایش به بررسی موضوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در گذشته، حال و آینده پرداخت و با اشاره به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم شناخته می‌شوند، گفت: در ۵ سال‌گذشته، خالص ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌صورت میانگین سالانه ۳۸درصد افزایش داشته است که با توجه به رشد تعداد و تنوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پیش‌بینی می‌شود این روند با سرعت بالاتری رشد کند. وی افزود: تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه در ۲ سال‌اخیر و بلوغ بازار سرمایه در سال‌های گذشته، باعث‌شده تا تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری جدید دارای مجوز فعالیت، رشد چشمگیری داشته باشند که این روند در آینده با شیب بیشتری رشد خواهد کرد. ناصرپور درخصوص تنوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری عنوان کرد: سازمان بورس و اوراق‌بهادار در ۶ماهه ابتدایی سال۱۴۰۱ اقدام به طراحی و معرفی ۳ صندوق سرمایه‌گذاری جدید به بازار سرمایه کرده است که شامل صندوق تضمین اصل سرمایه، صندوق مختص اوراق دولتی و صندوق املاک و مستغلات است.
لزوم توجه به ETFها در سیاستگذاری صندوق‌ها
میثم فدائی مدیرعامل فرابورس ایران نیز در همایش «سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای مقابله با تورم» با ارائه آماری درخصوص وضعیت و جایگاه صندوق‌های سرمایه‌گذاری عنوان کرد: در دنیا حرکت به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله اتفاق افتاده و ما نیز باید در سیاستگذاری صندوق‌ها به سمت ETFها برویم. وی طی صحبت‌های خود به بررسی جایگاه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی دنیا پرداخت و گفت: ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه مستقر (Open End) معادل ۶۳تریلیون دلار است. به گفته وی به لحاظ تنوع، صندوق‌های صدور و ابطالی ۹/ ۲۳تریلیون دلار و آی‌تی‌اف‌‌‌‌‌‌‌‌ها ۴/ ۵تریلیون دلار ارزش دارند. مدیرعامل فرابورس ایران با تاکید بر اینکه تمایل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در بازارهای مالی اروپا و آمریکا طی ۲۰ سال‌اخیر به سمت صندوق‌های ETF حرکت کرده است، عنوان کرد: بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌های آماری بازارهای بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی حاکی است درمیان ETFها، صندوق‌های شاخصی عملکرد بهتری داشته‌‌‌‌‌‌‌‌اند که بهطور قطع چنین داده‌هایی باید در تصمیم‌گیری و سیاستگذاری مسوولان اثرگذار باشد.
فدائی در ادامه این سمینار به سهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری از انواع اوراق‌بهادار در آمریکا پرداخت و اظهار کرد: آمارها نشان می‌دهند صندوق‌های سرمایه‌گذاری ۳۰درصد سهام شرکت‌های آمریکایی را تصاحب کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه ارائه خود، با اشاره به اینکه در آمریکا نزدیک به ۶۱میلیون خانوار در صندوق‌های سرمایه‌گذاری واردشده‌‌‌‌‌‌‌‌اند، بیان کرد: تقریبا ۴۷درصد خانواده‌‌‌‌‌‌‌‌ها در این کشور در یکی از ابزارهای صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند و بهطور متوسط در چهارصندوق وارد شده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. میثم فدائی، جایگاه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای دنیا از لحاظ تعدادی را مورد‌توجه قرار داد و گفت: به لحاظ تعدادی در سال۲۰۱۱، حدود ۹۱هزار صندوق سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی دنیا وجود داشت که در حال‌حاضر این تعداد به ۱۲۶هزار صندوق رسیده است؛ هرچند بر مبنای تعدادی، رشد قابل‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی رخ نداده؛ اما اعداد نشان می‌دهد که حجم صندوق‌ها رشد پرسرعتی را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. مدیرعامل فرابورس ایران با تاکید بر حرکت پرشمار صندوق‌ها در دنیا به سمتETFها عنوان کرد: در سیاستگذاری صندوق‌ها باید به سمتETFها برویم. در حال‌حاضر ۲۶درصد بازارهای سرمایه دنیا در اختیار صندوق‌های سرمایه‌گذاری است؛ اما در بازار ما، تورش زیادی نسبت به این آمار و ارقام وجود دارد.
طراحی مدل جدید رتبهبندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری
در ادامه این همایش، قاسم محسنی، مدیرعامل شرکت رتبهبندی اعتباری برهان به درجه و رتبهبندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره و تاکید کرد: سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران با وجود تعداد زیاد صندوق‌ها، نیازمند راهنمایی هستند تا دریابند در چه صندوقی سرمایه‌گذاری کنند که به‌نظر می‌رسد با ترکیب درجه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و رتبهبندی کیفیت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری میتوان به مدل جدیدی از درجه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی و رتبهبندی رسید. او در ادامه توضیح داد: شرکت رتبهبندی اعتباری برهان در سایت فیپ‌ایران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری را رتبهبندی کرده و از یک تا پنج ستاره به آنها داده است، اما در مدل جدیدی که برای رتبهبندی مدنظر داریم و هنوز اجرایی نشده، صندوق‌ها باید به صندوق‌هایی که از نظر مقررات و تشکیل دارایی‌ها با یکدیگر شباهت دارند، تقسیم‌بندی شوند، سپس بازده آنها با یکدیگر مقایسه شود.
اثرات مثبت راهاندازی صندوق‌های خصوصی و شرکتی
حسین عبده‌تبریزی، رئیس شورای سیاستگذاری همایش، در پایان ضمن جمع‌‌‌‌‌‌‌‌بندی و نتیجه‌‌‌‌‌‌‌‌گیری همایش، با اشاره به صندوق‌های تضمین اصل سرمایه، بازنشستگی خصوصی و املاک و مستغلات، تاکید کرد: هر چند اقداماتی درباره صندوق بازنشستگی خصوصی شده؛ اما هنوز این اقدامات چهره پیدا نکرده است. او راهاندازی صندوق‌های خصوصی و شرکتی را اتفاق مثبتی دانست و گفت: پنج‌صندوق املاک و مستغلات در کشور داریم که هنوز راهاندازی نشده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند؛ اما تحول اساسی درباره املاک و بازار سرمایه داشته‌‌‌‌‌‌‌‌ایم. عبده‌تبریزی با تاکید براینکه رابطه اساسی بین مسکن و بازار سرمایه وجود دارد، اضافه کرد: به‌نظر می‌رسد صندوق املاک و مستغلات بتواند هم‌‌‌‌‌‌‌‌پوشانی خوبی با بازار سرمایه داشته باشد. او تخصصی‌کردن صندوق‌های سرمایه‌گذاری و کالایی را مهم خواند و درباره میزگرد تخصصی همایش تاکید کرد: در این میزگرد تصویر خوبی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در دنیا، بزرگ‌شدن صندوق‌های ای‌تی‌اف و سهم بزرگ این صندوق‌ها در آینده ارائه شد.
