به ‌این‌ترتیب نماگر اصلی تالار شیشه‌‌‌‌‌ای بیش از ۵‌هزار و ۹۰۰ واحد ریزش کرد و در نهایت تا محدوده یک‌میلیون و ۴۴۴‌هزار واحدی کاهش ارتفاع داد. توام با افت ۴۱/ ۰درصدی دماسنج بورس، شاخص‌کل هم‌‌‌‌‌وزن هم ۴۳/ ۰‌درصد عقب‌‌‌‌‌نشینی کرد. معاملات در بازار روز گذشته تحت‌تاثیر شفاف‌‌‌‌‌سازی بزرگ درخصوص میل دولت به‌فروش سهام در صنعت خودروی کشور قرار گرفت و عمده معاملات این گروه با تردید از سوی سهامداران پیگیری شد. هر چند وزن‌‌‌‌‌کشی دلار و سکه از کاهش محدود نرخ‌ها در بازار حکایت دارد اما همچنان سرمایه‌‌‌‌‌گذاران در انتظار سرانجام برجام هستند.

شفاف‌‌‌‌‌سازی بزرگ

افت دسته‌جمعی اغلب نماد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی بورس تهران در دادوستد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های روز گذشته را می‌توان تا حدودی نشات‌گرفته از یک شفاف‌‌‌‌‌سازی بزرگ درنظر گرفت.

در دقایق ابتدایی معاملات روز گذشته پس از اینکه گزارش شفاف‌‌‌‌‌سازی گروه سرمایه‌‌‌‌‌گذاری سایپا (وساپا) در سامانه کدال نشست و به‌عبارتی تعیین‌تکلیف واگذاری بلوک سهام مدیریتی خودروسازان برای «وساپا» به ایستگاه پایانی خود رسید، ‌این‌نماد معاملاتی آماده انجام معاملات شد. بنابر آنچه در کدال قرار گرفت، قیمت پایه هر سهم گروه سرمایه‌گذاری سایپا در این ارزش‌‌‌‌‌گذاری ۳۴۴‌تومان (بدون‌احتساب ارزش مدیریتی) برآورد شده است. روز یک‌‌‌‌‌شنبه برای دقایقی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران نسبت به گزارش شفاف‌‌‌‌‌سازی و ارزش‌‌‌‌‌گذاری صورت‌گرفته خوش‌بین بودند؛ اما در ادامه به یک‌‌‌‌‌باره بخش قابل‌توجهی از معامله‌‌‌‌‌گران تصمیم به خروج از شرکت‌‌‌‌‌ مذکور گرفتند. به باور برخی از فعالان هر چند این عرضه بلوکی به لحاظ برخورداری از کرسی مدیریتی برای خریدار بسیار حائز‌اهمیت خواهد بود؛ اما با توجه به رقم درنظر گرفته‌شده و زیان انباشته «وساپا» و از سویی ریسک بزرگ قیمت‌گذاری دستوری از سوی سیاستگذاران باید دید که آیا پروسه واگذاری نهایی می‌شود.به هر روی ارزش معاملات خرد بورس تهران (سهام و حق‌تقدم) در بازار دیروز به رقم ۲‌هزار و ۱۰۳‌میلیارد‌تومانی افت کرد و کاهشی بالغ بر ۵/ ۱۳‌درصد نسبت به‌روز شنبه به ثبت رسید. کاهش تحرک سرمایه‌‌‌‌‌گذاران در این روز معاملاتی را می‌توان به‌رغم تشدید رفتار هیجانی پس از شفاف‌‌‌‌‌سازی صورت‌گرفته در سامانه کدال با موضوعات دیگری هم مرتبط دانست.

در انتظار سرانجام برجام

در حالی بیشترین افت روزانه در یک هفته اخیر در این روز معاملاتی به ثبت رسید‌که سرمایه‌‌‌‌‌گذاران همچنان با ریسک برجام دست و پنجه نرم می‌کنند. ایران همچنان واکنش خاصی نسبت به پاسخ ایالات‌متحده آمریکا درخصوص متن پیشنهادی اتحادیه اروپا از خود نشان نداده است.

همچنان نیز سرانجام برجام برای فعالان بازار‌‌‌‌‌های مالی در ابهام تمام‌عیار قرار دارد، هر‌چند جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا برهه فعلی را حساس ارزیابی می‌کند و معتقد است دنیا با برجام کمی امن‌‌‌‌‌تر خواهد شد، اما فرسایش مذاکرات حداقل در چند روز اخیر تا حدودی از رمق افزایشی بازار سهام کاست. تداوم این روند نیز می‌تواند متقاضیان را خسته و سمت و سویی جدید برای سرمایه معامله‌‌‌‌‌گران ایجاد کند (همانند تزریق به دلار و سکه) که احتمالا پیامد مطلوبی برای اقتصاد نخواهد داشت. به باور برخی از کارشناسان بازار سرمایه، سرانجام صنایع و شرکت‌های بورسی بدون‌حصول معاهده برجام می‌تواند پیامدی از جمله کاهش حاشیه سود شرکت‌ها را به‌دنبال داشته باشد. افزایش هزینه دورزدن تحریم و ادامه‌‌‌‌‌دار شدن اختلالات در مسیر نقل و انتقال پول از شبکه بانکی توام با بروز موانع جدید می‌تواند از پیامد‌‌‌‌‌های شکست برجام در نظر گرفته شود.

فرار ۱۹۰‌میلیارد‌ تومانی

در دومین روز معاملاتی هفته‌جاری ۱۹۰‌میلیارد ‌تومان پول حقیقی از گردونه معاملات خارج شد. سرمایه‌‌‌‌‌گذاران خرد همچنان با رصد رویداد‌‌‌‌‌های اقتصادی توام با ارزیابی وضعیت سیاست خارجی همچنان روزبه‌روز پر قدرت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از بازار خارج می‌شوند. روز گذشته بیشترین خروج پول متوجه صنایع برجامی نظیر خودرو و ساخت قطعات و بانک‌ها بود به‌طوری که این دو گروه در مجموع رقمی معادل ۶۸‌میلیارد‌تومان خروج پول حقیقی را به ثبت رساندند که به‌عبارتی ۳۶‌درصد پول خارج شده از گردونه دادوستد‌‌‌‌‌های بازار مرتبط به همین دو گروه بوده است.  در ادامه این فهرست نیز صنعت محصولات شیمیایی حدود ۲۳‌میلیارد‌تومان و گروه حمل‌ونقل نزدیک به ۲۲‌میلیارد‌تومان فرار نقدینگی از سوی معامله‌‌‌‌‌گران خرد داشتند. به روایت آمار در گروه‌های موسوم به برجامی که حداقل طی چند وقت اخیر ورود پول سنگین در آنها صورت گرفت، در کنار صنعتی همانند حمل‌ونقل که به‌تازگی در چند روز معاملاتی اخیر توانست بیشترین ورود پول این قشر از سرمایه‌‌‌‌‌گذاران را به خود اختصاص دهد، همزمان با تغییر تاکتیک معامله‌‌‌‌‌گران، صنایع مذکور دیگر مامن جذب پول حقیقی نیستند. هر چند گردش پول در صنایع و شرکت‌های مختلف به‌عبارتی می‌تواند از پویایی بازار در این روز‌‌‌‌‌های رخوت‌انگیز بازار حکایت داشته باشد.