تردید دو سویه بورسبازان
شاخصکل بورس فاصله زیادی تا لبه کانال پرحاشیه یکمیلیون و ۵۰۰هزار واحدی ندارد. این کانال در ماههای گذشته بارها موجی از دلسردی و ناامیدی را برای سهامداران ایجاد کرده است. آنطورکه بهنظر میرسد در شرایط فعلی محرک قوی برای عبور از مقاومتهای پیشرو در بازار مشاهده نمیشود و این در حالی است که شاخص بازار سهام توانسته بود پس از درگیری چندروزه با مقاومتهای روانی در ۲۷اردیبهشت به سطح ۶/ ۱میلیون واحدی دستیابد اما در نهایت در عبور پایدار از قله ۱۹ماهه ناکام ماند. گرچه از مهمترین عوامل عقبگرد شاخص نمیتوان نقش عوامل بنیادی از جمله گزارشهای ناامیدکننده عملکرد زمستان اکثر شرکتها را نادیده گرفت اما شرایط نامشخص احیای برجام نیز از اصلیترین موانع شکلگیری صفوف خرید در بازار سهام است تا کماکان از خوشبینیهای قبلی مبنیبر امکان تداوم رالی صعودی در کوتاهمدت کاسته شود.
این بازار که در دوماه اخیر لطمات بسیاری را تحمل کرده در شرایطی این روزها نظارهگر روند نزولی دادوستدها و خروج سهامداران حقیقی از گردونه معاملات سهام است که انتظار میرود با شفافشدن وضعیت سیاست خارجی کشور، شرایط برای تداوم روند تعادلی بیش از گذشته فراهم شود. انتظارات در جهت نهاییشدن مباحث مربوط به برجام در هفتههای آینده ممکن است تا حدودی سایه ابهامات از سر بازار را کاهش دهد، در واقع فعالیت در فضای غیرشفاف سرمایهگذاران را با اما و اگرهای بسیاری مواجهکرده بهطوری که سلب اطمینان سرمایهگذاران از این بازار؛ پیامد جدی فعالیت در فضای غیرشفاف است. ذکر این نکته نیز حائزاهمیت است که انتظارت تورمی میتواند موج جدیدی از رونق را در بازارهای غیرمولد رقم بزند. همین امر سبب میشود تا در نبود چشمانداز روشن بازارها، بورس تهران در نوسانیترین حالت ممکن قرار گیرد، در واقع حرکت دستبهعصای سرمایهگذاران در صنایع و گروههای مختلف نیز موید این مهم است.
عاملی که در هفتههای اخیر هم ترمز رشد قیمتها را کشیده و هم توانسته بازار را به سمت فضایی غیرمنطقی و ناپخته سوق دهد. بررسی عملکرد بازیگران بورسی در دوماه گذشته نشان میدهد طی این هفتهها بازار سهام اساسا به دلیل نبود وضعیتی باثبات در زمین سیاست خارجی و مشخص نبودن رویکرد دولت نسبت به انتظارات تورمی و مشکلات حاصل از آن روندی پایدار را تجربه نکرده است. گرچه این وضعیت چندان دور از انتظار نبود اما سرعت گرفتن این روند افزایش مشکلات بازار را رقم خواهد زد. دخالت در سازوکار بازارسرمایه تهران که به یکی از اهرمهای اصلی سیاستگذار مبدل شده، معمولا اثرات منفی و جبرانناپذیری بر احیای قیمت سهام برجامیگذارد.
در ماههای گذشته و در حالیکه قیمت نهادههای خوراکی و کالاهای اساسی در بازارهای جهانی تا ۶۰۰درصد رشد را به رخ تماشاچیان خود کشیده بود، در بازار داخلی، به دلیل برخی ملاحظات و سیاستگذاریها اجازه همراهی صنایع داخلی با قیمتهای جهانی داده نشد اما از سوی دیگر اوضاع در بازار ارز به گونهای دیگر در حال رقمخوردن بود و مانعتراشیهای ایجادشده بازارسهام را از مسیراصلی که در آن قرار داشت چنان دور کرد که نگذاشت روند تعادلی بهوجود آمده بهطور طبیعی طی شود. قرارگرفتن در این مسیر اثرگذاری تمامی متغیرهای خوب را بیاثر کرد. درکنار این عوامل بیتوجهی بازار به هر عامل مثبت خارجی شرایطی را سببشده که هر سهامداری هم که تاکنون مجاب به فروش دارایی خود در این بازار نشده باشد با توجه به شرایط فوق به خروج سرمایه فکر کند.