بازار سهام آخرین هفته فروردین را چگونه سپری خواهد کرد؟
نگاه بورسیها به سیاستگذار
معاملات بورس نسبت به ماه‌های قبل تا حدودی پر رونق‌تر دنبال می‌شود اما از آنجا که این بازار در سال‌های اخیر با حواشی بسیاری دست به‌گریبان بوده برخی نامهربانی‌ها از سوی سیاستگذار بازگشت بورس به مسیر تعادلی را با تعویقی جدی مواجه کرده است، به‌طوری‌که کارشناسان بورسی معتقدند بازار سرمایه نیاز به سیاست‌های بلندمدت و کارشناسی‌شده دارد. یکی از چالش‌های مهم اهالی بازار در چند سال‌گذشته عدم‌ثبات در قوانین اقتصاد کلان بوده است. شوک‌های پی در پی و ابلاغ دستورالعمل‌های دردسرساز سرمایهگذاران را به چالش می‌کشد. یکی دیگر از موضوعاتی که در روزهای آتی ممکن است مسیر بازار را تغییر دهد موضوع افزایش یک‌درصدی دامنه‌نوسان در بازار اول بورس و فرابورس است که از قرار معلوم و بر اساس اخبار منتشرشده از دوشنبه هفته جاری اجرا و طبیعتا واکنش‌های زیادی را به‌دنبال خواهد داشت. افزایش دامنه‌نوسان یکی از درخواست‌‌‌‌‌‌‌های همیشگی کارشناسان و سهامداران بوده است که استارت آن به‌زودی زده خواهد شد. یکی از کارکردهای بازار سرمایه نقدشوندگی آن درمیان سایر بازارهاست. افزایش دامنه‌نوسان به نقدشوندگی بازار کمک خواهد کرد، بنابراین افزایش دامنه‌نوسان از این جهت برای بازار سرمایه مثبت خواهد بود. این مهم گرچه به مرور و تدریجی انجام می‌شود اما فعالان بورسی متفق‌القول بر انجام این اتفاق تاکید دارند و به‌نظر می‌رسد جذابیت‌های معاملاتی بازار در روزهای آینده افزایش یابد. کارشناسان بورسی می‌گویند بورس در هفته جاری با هیجانات احتمالی همراه خواهد بود؛ در این‌خصوص اظهارات متفاوتی عنوان می‌شود که در ادامه این گزارش می‌خوانید:
هفته‌ای مثبت با شیب ملایم
حسن برادران‌هاشمی، کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه که از ابتدای سال‌در مسیر صعودی قرار داشت، هفته گذشته را نیز مثبت آغاز کرد بود اما در میانه هفته تغییر جهت داد و منفی شد ولی مهم‌ترین دلیل آن را می‌توان به خبر افزایش عوارض بر صادرات محصولات فولادی، پتروشیمی، فلزی و سایر محصولات مشابه نسبت داد. آنگونه که سیاستگذاران اعلام کرده‌اند دلیل اصلی اتخاذ این تصمیم جلوگیری از افزایش بی‌رویه صادرات مواداولیه در پی افزایش قیمت‌های جهانی و نگرانی از کمبود در بازار داخلی و جلوگیری از افزایش قیمت در داخل کشور بوده است. البته شاید در کوتاه‌مدت با این سیاست بتوان جلوی رشد قیمت این محصولات را گرفت اما همان‌گونه که قبلا نیز اعلام کردیم این‌گونه تصمیمات فقط می‌تواند اثر موقتی داشته باشد و در بلندمدت مهار قیمت‌ها از راه سازوکار اقتصادی و افزایش تولید و جلوگیری از افزایش هزینه‌ها امکان‌پذیراست، به هر صورت این خبر نه‌تنها بر صنایع مرتبط که بر کل بازار بورس اثر منفی گذاشت. اتخاذ این‌گونه تصمیمات ناگهانی موجب عدم‌اعتماد سرمایهگذاران به بازار می‌شود. قبلا هم گفته‌ایم بازار سرمایه نیاز به سیاست‌های بلندمدت و کارشناسی‌شده دارد و یکی از چالش‌های مهم اهالی بازار در چند سال‌گذشته عدم‌ثبات در قوانین اقتصاد کلان بوده است.
یکی از دلایل خروج پول از بازار نیز همین عدم‌اطمینان از وضع قوانین موجود است، اما از این خبر که بگذریم اعلام افزایش یک‌درصدی دامنه‌نوسان در بازار اول بورس و فرابورس که از دوشنبه این هفته اجرایی خواهد شد، می‌تواند با واکنش مثبت اهالی بازار همراه شود؛ زیرا افزایش دامنه‌نوسان یکی از درخواست‌‌‌‌‌‌‌های همیشگی کارشناسان بوده است. آنگونه که اعلام شده این افزایش به‌تدریج به ۱۰درصد نیز خواهد رسید، همچنین طی روزهای آینده شاهد انتشار عملکرد یک‌ساله شرکت‌ها خواهیم بود که پیش‌بینی می‌شود با گزارش‌‌‌‌‌‌‌های خوبی همراه باشد. از طرف دیگر بازار سرمایه به فصل مجامع نیز نزدیک شده است؛ همه این رویدادها می‌تواند نوید‌دهنده این باشد که بازار سهام در چند ماه پیش‌رو همچنان روند مثبتی داشته باشد، البته این در صورتی است که ثبات قوانین و رویدادهای سیاسی و اقتصادی حداقل در چند‌ماه آینده داشته باشیم. از نظر تکنیکالی نیز شاخص‌کل در محدوده‌های یک‌میلیون و چهارصد و پنجاه‌‌هزار واحدی با حمایت نسبتا خوبی همراه است، این در حالی است که به‌نظر می‌رسد شاخص در ادامه راه رشد خود در محدوده یک‌میلیون و پانصد‌هزار با مقاومت روبه‌رو شود، بنابراین در کوتاه‌مدت می‌توان انتظار داشت شاخص بین این دو ناحیه حمایتی و مقاومتی در نوسان باشد و با توجه به موارد گفته‌شده می‌توان برای هفته پیش‌رو بازاری مثبت با شیب ملایم را انتظار داشت.
بازار در ریسک و دلهره تصمیمات شتابزده
الناز جمالی، کارشناس بازارسرمایه: بازار در هفته گذشته روندی نوسانی داشت و شاهد فراز و نشیب بسیاری در بازار بودیم. هرچند گروه‌های کوچک‌تر و اصطلاحا ریالی‌محور مورد‌توجه بودند اما در میانه هفته و با شوک ابلاغیه عوارض صادراتی مجددا جو بی‌‌‌‌‌‌‌اعتمادی در بازار تشدید و روند مثبت بازار متوقف شد.
این موضوع در حالی رخ داد که علاوه‌بر رشد نرخ ارز شاهد رشد قیمت‌های جهانی از جمله نفت‌برنت بودیم. بازار سهام که می‌توانست از این رشدها، سود قابل‌توجهی ببرد، روندی معکوس به خود گرفته و بازهم نشان داده که بزرگ‌ترین ریسک بازار همین تصمیمات شتابزده و نسنجیده است، اما برخلاف روند معاملاتی روز سهشنبه هفته گذشته، در آخرین روز معاملاتی هفته قبل، چهارشنبه ۲۴ فروردین ماه، با لیدری پالایشی‌ها و فولادی‌‌‌‌‌‌‌ها شاهد بهبود تقاضا از همان دقایق ابتدایی تا پایان معاملات بودیم و در نهایت افزایش تقاضا در نیم‌ساعت پایانی، تراز نقدینگی حقیقی‌ها را مثبت کرد، به‌طوری که در بازار روز چهارشنبه حدود ۵۳ میلیارد‌تومان ورود پول از سوی حقیقی‌ها به گردونه معاملات سهام صورت گرفت.
در معاملات روز چهارشنبه هفته گذشته، فعالیت حقوقی‌ها و بازارگردانان کاهش یافت؛ با توجه به شرایط بازار عمده فعالیت این طیف از فعالان بازار هم در سمت خرید و هم در سمت فروش فعال بودند، اما برتری حقیقی‌ها در این روز معاملاتی کاملا مشهود بود.
در نهایت، گرایش نقدینگی به گروه‌های کوچک‌تر که عمدتا افت زیادی را نیز تجربه کرده‌اند، در روز چهارشنبه قابل‌توجه‌تر بود و خودرویی‌ها نیز با توجه به اخبار مربوط به جابه‌جایی بلوک همچنان با تزریق نقدینگی همراه شدند، اما شروع هفته آخر فروردین ۱۴۰۱، با توجه به شفاف‌سازی‌هایی مبنی‌بر عوارض صادرات فولادی در گروه فلزات، متعادل و مثبت دنبال شد و از سوی دیگر پرواز نفت‌برنت و دیگر کامودیتیها، باعث شد تا مدار معاملات نمادهای تاثیرپذیر از این موضوع مثبت باشد. اگرچه تکانه‌های منفی درمیان بزرگان منجر به معاملاتی نوسانی در برخی از نمادها شد اما بالاخره بازار سهام با برتری خریداران با رشد ۱۳هزار واحدی در سطح یک‌میلیون و ۴۶۷هزار واحد به‌کار خود پایان داد و نماگر هم‌وزن نیز رشد بیش از ۴۶۰۰ واحد را به ثبت رساند. شاخص‌کل با بیشترین تاثیر‌پذیری مثبت از نمادهای فولاد، فملی، پارسان و شتران به‌کار خود پایان داد.
در مجموع می‌توان گفت، با توجه به نزدیک شدن موعد قرارگرفتن گزارش اولین ماه سال۱۴۰۱ و عملکرد سالانه شرکت‌ها و با توجه به روند فروش اکثریت آنها که در وضعیت مطلوب قرار دارند، بازار سهام را می‌توان در هفته پیش‌رو مثبت و متعادل ارزیابی کرد و همچنین تاثیر این گزارش‌ها می‌تواند از هیجان و ترس سهامداران بکاهد، لذا نگاه بنده به نمادهای کامودیتی‌محور و دلارمحور، پتروشیمیها، دارویی‌ها، فلزات اساسی، پالایشی‌ها و گروه قند و شکر و … همچنان مثبت و رشد درآمد آنها را متاثر از عملکرد مطلوب عملیاتی، افزایش نرخ محصولات و حذف ارز ۴۲۰۰ و گرانی روزافزون شکر، قیمت ارز و قیمت‌های جهانی متصور هستم.
خروج نسبی سهامداران از ریل نگرانی
مهدی افنانی، کارشناس بازارسرمایه: تالار شیشه‌ای یک‌بار دیگر در هفته‌ای که گذشت به دلیل برخی اتفاقات ناخوشایند با نوساناتی جدید مواجه شدند اما سهامداران تنها یک روز بعد از ریزش بازار توانستند به مسیر اصلی بازگردند و بدون توجه به حاشیه‌های ایجاد شده در راستای ابلاغ بخشنامه وضع عوارض صادراتی بر محصولات معدنی، مجددا توانستند معاملات خود را از سرگیرند. شاخص‌کل بورس روزگذشته در یک روند رو به رشد قرار گرفت و در پایان معاملات توانست با رشد بیش از۱۳هزار واحد در ارتفاع یک‌میلیون و ۴۶۷هزار و ۶۶۸ واحدی بایستد. بازار اکنون سرشار از اخبار مثبت مانند نزدیکی به فصل مجامع شرکت‌ها، افزایش نرخ دلار و امیدواری به تداوم تقاضای جهانی در حوزه کامودیتیها است. چنین وضعیتی می‌تواند نویدبخش آمادگی بازار برای تغییر مسیر دوباره باشد.
داد و ستدهای روزهای گذشته نشان می‌دهد در بازار سرمایه شاهد جابه‌جایی پول در صنایع مختلف هستیم، اما با توجه به اینکه کماکان متغیرهای اصلی و اثرگذار اقتصادی و غیراقتصادی کشور که سمت و سوی بورس را تغییر می‌دهند، با ابهام مواجه هستند، سرمایهگذاران به‌درستی نمی‌توانند در مورد پرتفوی خود تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، با این‌حال از آنجا که روند صعودی قیمت ارز نشان از مقاومت شدید این اسکناس آمریکایی نسبت به سقوط قیمت دارد، تا حدودی از نگرانی سهامداران در مورد افت نرخ دلار کاسته شده است، اما وضعیت نامشخص تورم نیز ابهاماتی را برای بازار ایجاد کرده است. مجموع این عوامل از پتانسیل رشد برای بازار خبر می‌دهد. چرخش پول در گروه‌های مختلف اتفاقی است که می‌تواند بازگشت آهسته تعادل به بازار را رقم بزند. عملکرد مناسب شرکت‌ها در فصل مجامع نیز جذابیت‌های جدیدی را در بازارسرمایه به‌وجود آورده است. در حال‌حاضر بازار سرمایه تا حدودی از التهابات ماه‌های قبل فاصله گرفته که تداوم این روند همراه با اصلاح‌های جزئی می‌تواند از رخوت و کم‌رمقی این بازار بکاهد. به سرمایهگذاران نیز توصیه می‌شود با پرهیز از خرید و فروش‌های هیجانی بازار را یاری دهند. به‌طور کلی می‌توان گفت با تلاش از سوی دولت برای کاهش ابهامات موجود در هفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آینده، سرمایهگذاران قادر به فعالیت در فضای شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری خواهند بود.
شوک وضع مالیات بر سر بازار
مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه:همان‌طور که شاهد بودیم هفته گذشته سیاستگذار با اتخاذ یک تصمیم خلق‌‌‌‌‌‌‌الساعه و ناگهانی برای محصولات معدنی صادراتی مالیات وضع کرد. این بخشنامه اثر خود را از همان روز اول که خبر منتشر شد بر بازار سهام گذاشت و آنگونه که مشاهده کردیم در روز اول شاخص‌کل بورس بیش از ۳۳هزار واحد ریخت و یکی از روزهای بد بازار رقم خورد. سایه سنگین این بخشنامه همچنان بر سر بازار سرمایه وجود دارد و به‌نظر می‌رسد بازار این هفته نیز تحت‌‌‌‌‌‌‌تاثیر این بخشنامه ناشی از وضع عوارض صادراتی بر گروه فلزات و پتروشیمیها قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر احتمالا بازار سهام به استقبال گزارش‌‌‌‌‌‌‌های فروردین‌ماه می‌رود و مرور وضعیت بورس در سال‌های گذشته و تجربه تاریخی نشان می‌دهد که گزارش‌‌‌‌‌‌‌های فروردین‌ماه به‌صورت سنتی نسبت به گزارش‌‌‌‌‌‌‌های ماه‌های قبل ضعیف‌‌‌‌‌‌‌تر است؛ بنابراین بازار سهام تحت‌‌‌‌‌‌‌تاثیر این گزارش‌ها هم قرار خواهد گرفت، با این‌حال تاثیر وضع عوارض صادراتی بر وضعیت و روند بازار بیشتر از گزارش‌‌‌‌‌‌‌های فروردین‌ماه است، به‌طوری که می‌توان گفت وضع مالیات تاثیرمنفی بسیاری بر بورس خواهد داشت. تا به امروز گزارش‌ها نشان داده وضع عوارض صادراتی حدود ۷۰درصد رشد داشته و به‌نظر می‌رسد با توجه به نارضایتی‌‌‌‌‌‌‌ها، انجمن‌‌‌‌‌‌‌ها، کانون‌‌‌‌‌‌‌ها و صنایع مختلف اعتراضات بیشتری به این بخشنامه داشته باشند. علاوه بر این، بازار سهام همچنان تحت‌‌‌‌‌‌‌تاثیر قیمت‌های جهانی قرار دارد.
با توجه به رشد قیمت‌های جهانی به دلیل جنگ در اوکراین، سهم‌‌‌‌‌‌‌هایی که در گروه قیمت‌های جهانی قرار می‌گیرند این هفته شرایط بهتری خواهند داشت. البته یادآوری این نکته ضروری است که گروه‌هایی مثل روی و شمش که نرخ بالایی از عوارض صادراتی برای آنان وضع شده است، نسبتا شرایط ضعیف‌‌‌‌‌‌‌تر و بدتری را تجربه کنند. در صنایع ریالی هم به‌نظر می‌رسد افزایش تعرفه اینترنت روی گروه مخابراتی تاثیر مثبت داشته باشد؛ چون از اواخر هفته گذشته زمزمه‌‌‌‌‌‌‌های افزایش قیمت اینترنت شنیده شد و شواهد هم حاکی از افزایش قیمت‌ها در این حوزه است؛ بنابراین گروه مخابراتی نیز می‌تواند اثر مثبتی از این افزایش قیمت‌ها بگیرد. در گروه خودرویی به‌نظر می‌‌‌‌‌‌‌رشد نوسانات همچنان ادامه خواهد داشت.
اتفاق جدیدی که قرار است این هفته در بازار روی دهد، افزایش دامنه‌نوسان به مثبت و منفی ۶درصد است. این وعده‌‌‌‌‌‌‌ای بود که سازمان بورس از مدت‌ها قبل بر آن تاکید کرده بود و بر اساس اخبار منتشرشده قرار است این هفته تحقق یابد. به عقیده بنده دامنه‌نوسانی جز قواعد معاملاتی محسوب می‌شود و خیلی متغیر بنیادی نیست، بنابراین نمی‌تواند روی قیمت سهم‌‌‌‌‌‌‌ها و روند آنها تاثیرگذار باشد. افزایش دامنه‌نوسان نهایتا می‌تواند کمک کند که اصلاح و صعود قیمت‌ها سریع‌تر
شکل بگیرد. یکی از کارکردهای بازار سرمایه نقدشوندگی است و افزایش دامنه‌نوسان به نقدشوندگی بازار کمک خواهد کرد، بنابراین افزایش دامنه‌نوسان از این جهت برای بازار سرمایه مثبت خواهد بود.
