برنامه حذف مشروط دامنه نوسان در بورس‌‌‌ها
حذف بدون سقف دامنه نوسان اما مشروط
سروش خواجه‌حق‌‌‌وردی با اعلام خبری بسیار مهم گفت: در دستورالعمل بازارگردانی موضوعاتی اضافه شده، از جمله اینکه اختیار به بورس‌‌‌ها داده شده تا ضوابطی تهیه شود که برای نمادهای با بازارگردان، حجم مبنا حذف شود البته بر اساس ضوابطی که بورس‌‌‌ها تهیه و مصوب می‌‌‌کنند، نمادهایی که ضوابط را دارند دیگر حجم مبنا نخواهند داشت. وی توضیح داد: در این موضوع بحث دامنه نوسان برای نمادهایی که بازارگردان دارند با شرایط هیات‌‌‌مدیره بورس‌‌‌ها می‌‌‌توانند دامنه نوسان را افزایش دهند و این افزایش هیچ سقفی ندارد، هیات‌‌‌مدیره فرابورس در حال تهیه ضوابط دقیق این موضوع است تا برابر با این ضوابط اجرا شود. وی با تاکید بر اینکه باید ضوابط اجرای این موضوع بسیار دقیق تنظیم شود تا آربیتراژ مقرراتی ایجاد نشود و سرمایه‌‌‌گذاران از افزایش دامنه قیمتی آسیب نبینند، افزود: در مقرراتی که تنظیم می‌‌‌شود سعی می‌‌‌کنیم هارمونی تابلوها برهم نخورد.
حق‌‌‌وردی با اشاره به اینکه در خصوص بازارهای اول و دوم هیات‌‌‌مدیره فرابورس اختیاری برای تغییر مقدار و عدد حجم مبنا ندارد و این اختیار با هیات‌‌‌مدیره سازمان بورس است، گفت: اما در بازار پایه اختیارات کامل است.
تصمیمی جدید برای بازارگردانی
وی در خصوص تصمیم دیگر دستورالعمل بازارگردانی اظهار کرد: مقررشده نمادهایی که در دستورالعمل بازارگردانی چند روز صف می‌‌‌شوند امکان حراج تک قیمتی بنا به درخواست بازار گردان داشته باشند که این حراج تک قیمتی با دامنه ۴ برابری است و ضوابط این حراج باید توسط هیات‌‌‌مدیره فرابورس تصویب شود. معاون نظارت بر بازار فرابورس با تاکید بر اینکه بر اساس مصوبه هیات‌‌‌مدیره سازمان بورس، تمام ناشران موظف هستند بازارگردان داشته باشند، گفت: اما در شرایط امروز چالش اصلی نحوه عملکرد بازارگردان است.
جزئیاتی درباره تغییرات تیک قیمتی
حق‌‌‌وردی در ادامه تغییر تیک قیمتی بازارهای اول و دوم را مورد بررسی قرارداد و اظهار داشت: تیک قیمتی محور اعداد قابل‌‌‌‌قبول برای بورس‌‌‌ها است و در بورس‌‌‌های مختلف وجود دارد، علت اجرای تیک قیمتی این است که تجمع سفارش‌‌‌ها در نمادهای مختلف مهم است. زمانی که تیک قیمتی در نمادهای با قیمت بالا افزایش پیدا می‌‌‌کند، عمق دید بورس‌‌‌ها بیشتر می‌‌‌شود، البته هزینه معاملاتی هم بیشتر می‌‌‌شود که این هزینه برای شفافیت است تا غنای بیشتری به دفتر سفارش‌‌‌ها داده شود.
نظر کارشناس: محدودیت آسیب‌‌‌زننده است
در ادامه لایو اینستاگرامی «بررسی تغییرات جدید در اعمال حجم مبنا»، برزو حق‌‌‌شناس کارشناس بازار سرمایه به موضوع رفع محدودیت‌‌‌های معاملاتی به‌‌‌خصوص در بازار پایه فرابورس تاکید کرد.
وی با اشاره به اینکه تصمیم حذف حجم مبنا در نمادهای بازار پایه اقدام مناسبی بود، گفت: در هر صورت هر اقدام محدودکننده‌‌‌ای به بازار آسیب می‌‌‌زند. قوانین محدودکننده در بازار پایه اشتباه بود. اقدامات اخیر فرابورس بسیار خوب است. هرچقدر قوانین محدودکننده برای بازار حذف شود، بازار پویاتر می‌‌‌شود.
حق‌‌‌وردی معتقد است بحث باز شدن دامنه نوسان اگر فقط در برخی نمادها اجرایی شود، ممکن است بازار را دچار چالش کند. وی ادامه داد: هرچند دامنه نوسان برای بازار سرمایه ما لازم است اما باید به سمت حذف آن حرکت کرد. نوسانگیران و سفته‌‌‌بازان به سمت بازار پایه حرکت کرده بودند، نوسانگیران به کارایی و پویایی بازار سرمایه کمک می‌‌‌کنند. باید اجازه داد نوسانگیران به بازار پایه بازگردند. با نوسان ۱۰ درصدی این بازار پویایی بیشتری داشت، اگر حجم مبنا را از بازار پایه حذف کنیم این بازار پویاتر خواهد شد.
فلسفه تشکیل بازار پایه
حق‌‌‌وردی در پاسخ به موارد مطرح شده از سوی این کارشناس بازار سرمایه گفت: افزایش دامنه نوسان پیش‌‌‌شرط‌‌‌های زیادی لازم دارد. در بازارهای ب و ج که بحث باز بودن دامنه نوسان قبلا وجود داشت رفتارهای به شدت متناقض دیده می‌‌‌شد.
وی با اشاره به فلسفه تشکیل بازار پایه گفت: بازار پایه ایجاد شد تا نقل و انتقال سهام شرکت‌‌‌های اخراجی از بورس شفاف شود و همچنین شرکت‌‌‌هایی که نمی‌‌‌توانند وارد بورس شوند، سهام خود را در این بازار معامله کنند. این بازار شفافیت اطلاعاتی متفاوتی دارد و شناوری و نقدشوندگی این بازار هم خیلی با سایر بازارها تفاوت دارد.
چالش‌‌‌های مهم بازارگردان
حق‌‌‌شناس هم با اشاره به دستورالعمل بازارگردانی خطاب به حق‌‌‌وردی گفت: چرا فقط از بازارگردان انتظار داریم نقدشوندگی را حفظ کند؟ بازار گردان باید در نماد تعادل ایجاد کند، اختیارات بیشتری باید به بازار گردان داد تا تعادل بخشی به نماد بدهد و مانع نوسان‌‌‌های شدید شود.
در ادامه حق‌‌‌وردی با اشاره به اینکه در حال حاضر یک چالش مهم وجود دارد که بازارگردانی، بیزینسی سودآور است یا خیر، گفت: هرچقدر بازار مشتقه فعال‌‌‌تری داشته باشیم بازارگردان می‌‌‌تواند معاملات خود را برای بازار فیوچرز مدیریت کنند که این چالش مهمی است، چالش دیگر هم موضوع دامنه نوسان برای بازارگردان است که آن هم در حال بررسی است، بحث «Short Sell» هم موضوعی است که می‌‌‌تواند کمک قابل توجهی برای بازارگردان باشد.
