پیش‌بینی کارشناسان از معاملات هفته جاری؛ تابلو معاملات سهام تا چه زمانی سبز می‌ماند؟
سرگیجه در تالارهای شیشهای
مواردی که البته در اواخر هفته گذشته و همچنین دیروز تاحدودی از سوی سیاستگذاران اقتصادی کشور رفع ابهام شد. از این رو، روزگذشته و در حالی که رمقی برای سهامداران باقی نمانده است تابلوی معاملاتی سبز شد و با رشد ۱۲هزار و ۳۳۶واحدی شاخص بورس تهران و بازگشت این نماگر به ابرکانال ۳/ ۱ میلیون واحد اندکی از امید رخت‌بسته از بازار را برگرداند. خروج پول‌های حقیقی نیز در مجموع دادوستدهای روز شنبه بورس تهران به ۱۵میلیارد تومان محدود شد که خبری خوبی برای معامله‌‌‌‌‌‌‌گران به‌شمار می‌رفت. گویا رفع برخی ابهامات از افزایش نرخ سوخت گاز صنایع بورسی و اظهاراتی درخصوص تقویت صندوق تثبیت بازار سرمایه سبب شد تا دیروز فعالان بورسی کمی به روند آتی بازار امیدوار شوند. در این میان تداوم رشد دلار نیمایی و کم‌شدن فاصله آن با بازار آزاد نیز در این رشد قیمتی بی‌‌‌‌‌‌‌تاثیر نبود، اما آیا دوره نزول قیمت‌ها پایان یافته است؟ تالار شیشهای برای چه مدت می‌تواند سبزپوش بماند و برای پایداری این روند چه شرایطی لازم است؟ کارشناسان بورسی نظرات متفاوتی در این‌خصوص دارند اما برآیند همه اظهارات از زمان‌بر بودن خروج بازار از کمایی که درگیر آن است حکایت می‌کند.
ضرورت تدوین قوانین شفاف
حسن برادران هاشمی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به بررسی عوامل منفی اثرگذار بر بازار سرمایه پرداخت و اظهارکرد: یکی از دلایل منفی‌شدن بازار در هفته گذشته حواشی ایجاد‌شده برای گروه‌های خودرویی بود.
وی افزود: از دیگر موارد مهم هفته گذشته بررسی لایحه بودجه سال آینده در مجلس بود. همان‌گونه که پیش‌بینی کرده بودیم بودجه ۱۴۰۱ براساس سیاست‌های انقباضی تنظیم شده است به‌صورتی که دولت سعی کرده هرینه‌های جاری را تا حد ممکن کاهش دهد و هزینه‌ها را به سال‌های بعد موکول کند. از جمله افزایش محدود حقوق کارمندان و همچنین تاخیر دو سال در سنوات بازنشستگی که می‌تواند بار مالی پرداخت پاداش پایان خدمت را حداقل برای سال بعد از دوش دولت بردارد. باید دید در مرحله بررسی و تصویب نهایتا پس از چکش‌کاری نمایندگان بودجه نهایی چگونه خواهد بود.
این کارشناس در ادامه بیان کرد: هفته گذشته همچنین اظهارنظر رئیس قوه‌قضائیه در مورد بازار سرمایه را داشتیم که از برخورد با عواملی که موجب اخلال در بازار سرمایه شوند، سخن گفته بود. به‌نظر می‌رسد این‌گونه اظهارنظرها نه‌تنها برای بازار مفید نیست، حتی موجب ایجاد ناامنی روانی در بازار می‌شود، چراکه بهترین راه برای سلامت بازار تدوین قوانین شفاف است.
وی با اشاره به اخبار مذاکرات هسته‌ای و تاثیر آن بر روند معاملات هفته گذشته و اثرگذاری آن بر معاملات هفته‌جاری خاطرنشان کرد: از سایر رویدادهای مهم روزهای اخیر ادامه مذاکرات احیای برجام بود که به گفته تیم مذاکره‌کننده این رفت و آمدها پیشرفت‌‌هایی داشته است. بر این اساس قیمت دلار هفته قبل اندکی کاهش داشت. در همین راستا برای قیمت دلار در کوتاه‌مدت همچنان نوسان در محدوده ۲۷ تا ۳۲هزار تومان را انتظار داریم. وی در پایان تاکید کرد: شاخص بورس هفته گذشته با افتی که داشت وارد کانال یکمیلیون و دویست هزار واحد شد اما روزگذشته باز‌هم کانال یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد را از آن خود کرد، اما معلوم نیست این روند تا چه زمانی پایدار بماند. در واقع ارزش دلاری شاخص‌کل بورس اوراق بهادار اکنون به کمترین میزان طی بیست‌ماه گذشته رسیده است. از نظر تکنیکال محدوده یکمیلیون و۲۸۰هزار واحدی برای شاخص مهم است، چراکه چندین حمایت در این منطقه قرار گرفته‌اند که می‌توان به حمایت‌های خط روند نزولی روی نمودار و اندیکاتور آر‌اس‌ای و نیز حمایت ۸/ ۶۱فیبوناچی اشاره کرد. هر چند پیش‌بینی بازار در هفته پیش‌رو با توجه به تعدد متغیرها سخت است اما انتظار داریم بازار بهتری از هفته گذشته داشته باشیم.
نقش ریلگذاری غلط سیاستگذار
بازارسرمایه اولین روزکاری این هفته را صعودی آغاز کرد و شاخص‌کل پس از فراز و فرود بسیار کانال یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد را پس گرفت اما آیا این شروع سبز می‌تواند شرایط متعادل را به بازار برگرداند؟ درهمین رابطه بهمن فلاح کارشناس بازارسرمایه، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت فعلی معاملات بورسی، گفت: ریلگذاری غلط و اعمال سیاستگذاری‌های اشتباه از سوی متولیان بازار شرایطی را به‌وجود آورده که بازار از مسیر تعادلی خارج و به سمت خروج سرمایه بیشتر پیش می‌رود. وی بازگشت بازار به مدارصعودی را سخت دانست و اظهارکرد: چشم‌انداز مثبتی برای بازارسرمایه نمی‌توان ترسیم کرد. گرچه روزگذشته این بازار۱۲هزار واحد رشد کرد اما این موضوع دلیل قانع‌کننده‌ای برای متعادل‌شدن نیست. با توجه به شرایط فعلی که بازار در آن قرار دارد و عملکرد حقوقی‌ها در زمانی که بازار مثبت می‌شود باید شاهد روند فرسایشی و منفی شاخص باشیم. بهمن فلاح در پایان تاکید کرد: از بازارهای موازی همزمان با رشد تورم سرمایه‌گذاران خود را منتفع کردند. در بازارهای مسکن، ارز، سکه و خودرو عرضه و تقاضا تعیین‌کننده است اما در بورس وضعیت به‌گونه‌ای دیگر است. سرمایه‌گذاران بورسی از ابتدای سال نه‌تنها سرمایه‌شان به اندازه تورم رشد نکرد، حتی در برخی سهم‌ها شاهد ریزش ۵۰درصدی قیمت نیز بودیم. حدود ۱۷ماه است که روند فرسایشی بازارسرمایه ادامه دارد. به‌رغم وعده‌های بسیاری که برای عبور از این بحران داده شده، سهامداران همچنان با ابهامات فراوانی مواجهند.
بازار غیرقابل پیش‌بینی است
مهدی افنانی، کارشناس بازارسرمایه نیز از جمله افرادی است که وضعیت تابلو معاملات را ناخوشایند می‌داند. وی در همین رابطه گفت: در حال‌حاضر آنچه در تابلو داد و ستدها مشاهده می‌کنیم با انتظارات موجود فاصله بسیاری دارد. گرچه به صراحت نمی‌توان گفت بازار به مدار تعادلی بازنمی‌گردد اما این بازگشت مستلزم زمان و حل برخی مسائل موجود است.
وی افزود: پرونده روز گذشته بازار با سبزپوشی بسته شد، این در حالی است که همچنان ناامیدی در این بازار موج می‌زند. به‌نظر می‌رسید با مشخص‌شدن وضعیت بودجه، بازار سهام نیز به آرامش برسد اما با توجه به سیاست‌های مبهم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در مورد نرخ بهره، سرمایه‌گذاران از ورود به بورس اجتناب می‌کنند.
به گفته این کارشناس، بازار از نتیجه مذاکرات احیای برجام تاثیر‌پذیری بالایی دارد و از هر سیگنالی که از سوی مذاکره‌کنندگان فرستاده می‌شود، شوک جدیدی به فعالان بورسی داده می‌شود؛ ازاین‌رو تا برطرف‌شدن ابهامات موجود در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی نمی‌توان امیدی به بازگشت بازار داشت. این روند فرسایشی به مزاج سرمایه‌گذاران خوش نمی‌آید؛ برهمین اساس به‌نظر می‌رسد در هفته جاری نیز بازار با نوسانات بعضا منفی همراه باشد. تا روشن شدن این موضوعات نمی‌توان انتظار استقبال سرمایه‌گذاران از بازار سهام را داشت.
خروج تدریجی از رکود
بعد از یک هفته ناامید‌کننده، بازار سرانجام روز گذشته مثبت شد، اما شرایط به گونه‌ای است که نمی‌توان به‌طور قطعی مدعی خروج بازار از رکود شد، اما شایان کرمی، کارشناس بازارسهام معتقد است چند عامل می‌تواند خروج تدریجی بازار از رکود را رقم بزند. در هفته گذشته بورس جدالی نفسگیر با برخی مفاد لایحه بودجه۱۴۰۱ و البته مذاکرات هسته‌ای داشت. اتفاقی که حتی شاخص را به زیر کانال یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد رساند، اما این وضعیت در هفته‌جاری و با تغییراتی که قرار است درخصوص افزایش نرخ سوخت گاز صنایع بورسی اعمال شود، می‌توانیم شاهد چرخش معاملات باشیم. وی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس قوه‌قضائیه و رئیس سازمان بورس مبنی‌بر حمایت از این بازار اظهار کرد: به‌نظر می‌رسد برخی سیاستگذاران عزم خود را برای بهبود وضعیت فعلی بازار جزم کرده‌اند که نشانه خوبی برای برگشت بورس به مدار تعادلی است. وی در مورد قیمت دلار و اثرگذاری آن بر نحوه داد و ستدهای بورسی خاطرنشان کرد: قیمت دلار در بازار آزاد بالای ۳۰ هزارتومان است اما با توجه به نرخ ۲۳ هزارتومانی دلار در بودجه شاهد رشد و حرکت قیمت دلار نیمایی و کاهش فاصله قیمتی آن با نرخ دلار در سامانه سنا و متعاقبا کاهش فاصله آن با نرخ این اسکناس آمریکایی در بازار آزاد و تاثیر آن بر قیمت سهام مرتبط هستیم.
وی افزود: در همین راستا باید گفت اثر رشد قیمت دلار را می‌توان درگزارش‌های ۹ماهه که در دی‌ماه منتشر می‌شوند، مشاهده کرد. از سوی دیگر چشم‌انداز۱۴۰۱ را در سه‌ماه پایانی سال معامله خواهیم دید. با توجه به افت و بازدهی منفی که بازار سهام در‌ماه‌های گذشته از خود به نمایش گذاشته برخلاف سایر بازارها به مرور بازار بهتر خواهد شد. این وضعیت گرچه ممکن است به بعد از سال کشیده شود اما همچنان امکان‌پذیر است. فارغ از فضای سیاسی و اتفاقاتی که ممکن است کشور با آن روبه‌رو شود با توجه به رشد قیمت دلار و رونق بازار کامودیتی‌ها شاهد رشد بازار در‌ماه‌های آینده خواهیم بود.
معاملات همچنان کم‌‌‌‌‌‌حجم
همچنین محمد شکری کارشناس بازارسرمایه، نیز در مورد وضعیت آتی معاملات تالارهای شیشهای بیان کرد: شاخص‌کل بورس روز گذشته با ۱۲ هزار و ۳۳۶ واحد افزایش، در جایگاه یکمیلیون و ۳۰۵ هزار واحدی قرار گرفت.
این هفته به‌نظر می‌رسد تنش‌‌هایی که بازار در هفته گذشته با آن دست و پنجه نرم کرد را نداشته باشد. گذشته از آن رئیس سازمان بورس بر حمایت از بازار تاکید کرده است. وی افزود: گرچه بارها در مورد تقویت بازار سرمایه اخبار بسیاری از سوی متولیان بورسی و غیربورسی شنیده شده، اما با توجه به اینکه این اظهارات معمولا همراه با ابهام بوده‌اند خروجی مناسبی نداشته‌اند. بر همین اساس نمی‌توان این اظهارات را عاملی در سبزپوشی بازار عنوان کرد. وی تاکید کرد: اما این اخبار حداقل می‌تواند از جو منفی حاکم بر بازار بکاهد، ضمن اینکه بازار سرمایه همچنان با مشکلاتی مواجه است که سیاستگذار حاضر به برطرف‌کردن آن نیست.
بارها در مورد حذف دامنه‌نوسان و لطماتی که به بازار وارد کرده است، اظهاراتی به میان آمده اما در عمل متولیان بازار حاضر نیستند برای این مشکل راه چاره‌ای بیندیشند، از این‌رو سهامدار رغبتی برای ماندن در این بازار ندارد.
به گفته این کارشناس، برخی تحلیل‌ها از دخالت در ساز‌و‌کار معاملاتی خبر می‌دهد؛ این در حالی است که در بازارهای رقیب صرفا عرضه و تقاضا روند معاملات را مشخص می‌کند و کسی نمی‌تواند بازار را به‌نفع برخی منافع به‌هم بریزد.
وی در ادامه معاملات بازار در دی ماه را امیدوارکننده‌تر از معاملات آخرین‌ماه پاییز دانست و گفت: با پایان ابهامات در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی، بورس از رکود خارج می‌شود. البته خروج از رکود به‌معنای برداشتن خیز صعودی نیست اما کمی از التهابات موجود بازار کاسته می‌شود. به گفته وی در حال‌حاضر ارزش معاملات بازار حدود ۳هزار میلیارد تومان است که عدد قابل‌توجهی نیست، اما زمانی که این رقم حدودا دوبرابر شود می‌توانیم شاهد بارقه‌‌هایی از امید در این بازار باشیم.
