مزایای آشنایی با صورت‌های مالی
صورت‌های مالی اطلاعات شفاف و درستی از میزان سودآوری شرکت‌ها، میزان نقدینگی و میزان دارایی و بدهی‌ها و قدرت فروش و حاشیه سود شرکت را افشا می‌کنند. مدیران شرکت، بستانکاران، سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به‌این اطلاعات از وضعیت گذشته شرکت و کنونی آن با خبر شوند. تحلیلگران از طریق درک و فهم صورت‌های مالی و تجزیه و تحلیل گذشته و حال شرکت و پیش‌بینی وضعیت آینده شرکت مطلع می‌شوند و نسبت به خرید یا عملکرد آن تصمیم می‌گیرند و یا درباره آن قضاوت می‌کنند.
تحلیل صورت‌های مالی کاری دقیق و فنی است. بسیاری از تحلیلگران و سرمایه‌گذاران از درک درست صورت‌های مالی عاجز هستند و بدین خاطر بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران اقبالی به‌آن نشان نمی‌دهند و بعد از مدتی سرخورده می‌شوند و عطایش را به‌لقایش می‌بخشند و بعد از مدتی آن را کاری بیهوده می‌دانند و از طرف دیگر اکثر سرمایه‌گذاران و تحلیلگرانی که در دسته تحلیلگران بنیادی قرار می‌گیرند از جمله نهادهای مالی (هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان و ...) قرار دارند و نسبت به‌بررسی و تحلیل صورت‌های مالی اقدام می‌کنند، آن را به‌شکلی ناقص و سطحی انجام می‌دهند و عمدتا با محاسبه برخی از نسبت‌های مالی، تحلیل حساسیت و بررسی پروژه‌های شرکت، صورت‌های مالی را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهند اما در واقع فهم صورت‌های مالی فراتر از‌این موضوعات است.
تحلیلگر و سرمایه‌گذار حرفه‌ای باید دارای دامنه وسیعی از اطلاعات و فنون از جمله اشراف کافی به‌دانش و فن حسابداری، حسابرسی، اقتصاد خرد و کلان، مدیریت ریسک، آشنا به مدیریت استراتژیک، آشنا به‌بازارهای جهانی، سیاست‌های پولی و مالی، بودجه دولت و... باشد.
بخش عمده از سرمایه‌گذاران نسبت به درک اهمیت صورت‌های مالی واقف نیستند و آنچه برای آنها اهمیت دارد مبلغ سود، سود هر سهم و تحلیل حساسیت فروش و پروژه‌ها شرکت است. فهم صورت‌های مالی فراتر از این موضوعات است. هر شخصی که بخواهد به‌صورت حرفه‌ای در بازار سرمایه فعال باشد باید به‌فهم صورت‌های مالی اشراف داشته باشد. پایه و اساس تجزیه و تحلیل و ارزیابی شرکت‌ها، فهم صورت‌های مالی است و این یک مسوولیت برای سازمان حسابرسی به‌عنوان مرجع تدوین‌کننده استانداردهای حسابداری و همچنین سازمان بورس اوراق بهادار تهران و کلیه نهادهای مالی جهت ارتقای جایگاه و آموزش سرمایه‌گذاران جهت درک و فهم و پی‌بردن به‌اهمیت صورت‌های مالی است. در بسیاری از مجامع شرکت‌های سهامی عام بخش عمده از حاضرین بعد از تصویب سود تقسیمی جلسه را ترک می‌کنند و اگر هم تا پایان جلسه حضور داشته باشند از روی بندهای گزارش حسابرس و بازرس قانونی و موارد صورت‌های مالی به‌سرعت رد می‌شوند و چه بسا خواندن گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی کسالت‌بارترین قسمت جلسه باشد و لحظه‌شماری می‌کنند که خواندن بندها سریع تمام شود.
در بسیاری از مجامع عمومی عادی سالیانه شرکت‌های بورسی کمتر سهامداری است که کل صورت‌های مالی شرکت را مورد بررسی و کنکاش دقیق قرار داده باشد و بسیار دیده میشود حتی سهامدار عمده که نماینده آن در مجمع جهت هیات‌رئیسه انتخاب میشود نیز از اینکه صورت‌های مالی را به‌طور کامل خوانده و بررسی و مورد تحلیل قرار داده باشد کوتاهی کرده است.
تدوین‌کنندگان قانون تجارت با اشراف به این موضوع در اصلاحیه قانون تجارت مصوب سال۱۳۴۷ نسبت به‌بررسی و فهم صورت‌های مالی واقف بوده‌اند به‌طوری‌که در ماده ۱۳۹ همان قانون مقرر کرده‌اند که هر صاحب سهم می‌تواند از پانزده روز قبل از انعقاد مجمع‌عمومی در مرکز شرکت به‌صورت‌حساب‌ها مراجعه کرده و از ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش عملیات مدیران و گزارش بازرسان رونوشت بگیرد.
همچنین طبق ماده ۷ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس، ناشر بورس مکلف است صورت‌های مالی سالانه حسابرسی‌شده شرکت اصلی و تلفیقی گروه، حداقل ۱۰ روز قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی و حداکثر ۴ماه پس از پایان سال مالی ارائه کند که مطمئنا قانو‌ن‌گذار به‌این موضوع اشراف داشته است که فرصتی جهت بررسی و تحلیل صورت‌های مالی جهت سهامداران و سایر ذی‌نفعان فراهم شود و سهامداران در مجامع حضور فعال داشته باشند، ولی آنچه دیده میشود عمدتا تنها توجه سهامداران به‌سود خالص و سود تقسیمی متمرکز است، لذا لازم است که توجه سهامداران، سرمایه‌گذاران و سایر ذی‌نفعان به‌اهمیت صورت‌های مالی معطوف شود و نسبت به‌بالا بردن کیفیت برگزاری مجامع عمومی عادی سالیانه و رشد فرهنگ سهامداری و از طرف دیگر در اشاعه درست فرهنگ سرمایه‌گذاری اقدام شود. قدم گذاشتن در حوزه سرمایه‌گذاری، مستلزم بستری محکم و مطمئن است که مهم‌ترین آن فهم و درک صورت‌های مالی است.
