روش ترکیبی برای عرضههای اولیه
مشکل دیگری که این نحوه عرضه اولیه داشت در کنار محسنات آن این بود که اشخاص حقیقی تا حدودی مطمئن هستند که در ازای مبلغ سرمایه خود سود مشخصی دریافت خواهند کرد؛ بدون اینکه نیازی بهیادگیری تحلیلهای خاص تکنیکال یا فاندامنتال داشته باشند و این برای بازاری که بهدنبال فرهنگسازی کسب دانش مرتبط با سرمایهگذاری است، یک آفت بزرگ بهحساب میآید. عرضه اولیه بهروش ثبتسفارش همانطور که طی این چند سال نشان داد در سهمهای کوچک منجر بهاختلال در روانسازی سهم بوده است بهطوریکه بعضا چندین برابر پتانسیل سهام عرضه شده در بازار ثانویه رشد پیدا میکنند. این خود موجب دورشدن مکانیزم بازار از کشف قیمت صحیح سهام میشود. البته همانطور که انتظار میرود بازار سرمایه در کشور نسبت بهسایر بازارهای بزرگ دنیا بسیار جوان است. در راستای بهبود عملکرد مکانیزم بازار سازمان بورس اقدام بهاجرای روش جدیدی بهنام ترکیبی کرده است که قطعا هم امتیازات بهتری دارد و نیز مشکلات روش ثبتسفارش را ندارد. بهنظر میآید با اجرای این روش قطعا اکثر مشکلات ذکر شده در عرضههای اولیه رفع خواهد شد و بازار سرمایه و ناشرین و سرمایهگذاران از فواید این روش منتفع خواهند شد. یکی از مشکلات چشمگیر که در روش ثبتسفارش وجود داشت، این بود که هیچ ناشری انگیزه آن را نداشت که قیمت منطقی برای عرضهاولیه خود تعیین کند چون در صورت شکست عرضه و عدماستقبال میتوانست از فرصت مجدد عرضه بهره ببرد که با روش جدید اینفرصت غیرمنطقی از میان رفته و ناشر را مجبور میکند در تعیین قیمت عرضه نهایت انصاف را داشته باشد. نکته مهمیکه دراین میان لازم بهذکر است پاشنه آشیل اصلی بازار سرمایه عدموجود فرهنگ استفاده از ابزارهای بازار از جمله صندوقهای سرمایهگذاری بهجای سرمایهگذاری مستقیم مردم در بازار است. اگر بخواهیم جایگاه صندوقهای سرمایهگذاری مشترک را تقویت کنیم و این رکن بسیار مهم بازار را در میان مردم جابیندازیم، قطعا روش ترکیبی میتواند بهبهبود جایگاه سرمایهگذاری غیرمستقیم از طریق صندوقهای سرمایهگذاری مشترک کمک کند.