سوال شما: با وجود اینکه بسیاری از کارشناسان می‌گفتند محدودیت دامنه نوسان بین ۶ مثبت و ۲ منفی اوضاع بازار را بدتر می‌کند، اما در روزهای کاری اخیر، شاخص کل بورس مثبت بوده است! چرا چنین اتفاقی افتاده و آیا می‌توان امیدوار بود که این روند ادامه دار باشد؟

بهروز شهدایی: همه کارشناسان اتفاق نظر دارند سهمی که هزار تومان قیمتش بود و الان شده است ۷۰۰ تومان (به سهم خاصی اشاره نمی‌کنم) ارزشمند است. اما می‌بینیم همین سهم هزار تومانی که ۷۰۰ تومان شده و همه هم بر ارزشمند بودن آن اتفاق نظر دارند باز هم ۵ درصد منفی و صف فروش می‌شود! وقتی پارامترهای بنیادی را بررسی می‌کنیم می‌بینیم نه تنها هیچ اتفاق تاثیرگذار فاندامنتالی در سهم نیفتاده، بلکه شرکت گزارش مثبت هم داده و پیش بینی فوق العاده داشته است. بنابراین چرا سهم می‌ریزد؟ جواب فقط یک چیز است و آن هم ترسی است که در بازار به وجود آمده است. پس منفی‌هایی که در بازار به وجود می‌آید منفی‌های فاندامنتالی نیست یعنی هیچ اتفاقی نیفتاده که این سهم بخواهد بریزد و تنها پارامتر ترس است که دارد تاثیر می‌گذارد. پارامتر ترس را هم اصولا شما نمی‌توانید با الگوهای منطقی ریاضی و بنیادی برطرف کنید! یعنی وقتی پارامتر ترس وجود دارد نمی‌توان با عوامل منطقی بازار را برگرداند. وقتی روی کاغذ می‌نویسیم دامنه نوسان بین مثبت ۶ درصد و منفی ۲ درصد هیچ الگوی علمی آن را توجیه نمی‌کند. چون داریم کف بازار را می‌بندیم که بازار بیشتر از این نریزد؟! ولی عملا می‌بینیم که با این تصمیم بازار مثبت شد! روزی که این تصمیم را اعلام کردند من با خودم گفتم از آن تصمیم‌های اشتباه است و جواب نمی‌دهد ولی الان می‌بینیم که در دو سه روز گذشته جواب داده است. چرا؟ چون من الگو را منطقی حساب می‌کردم در حالی که پارامتری که باعث شده بازار بریزد پارامتر روانی بود و الان بازار سرمایه با استفاده از شوک روانی این انگیزه را برای بازار به وجود آورده که بازار دوباره حجم بخورد و رشد کند و بتواند جایگاه خود را پیدا کند.

بنابراین الگوی منطقی و فاندامنتالی برای این پیشنهاد دیده نمی‌شود. اما واقعیت این است که در زمان مناسب پیشنهادی که تاثیر روانی مناسبی را توانست بگذارد در بازار مطرح شد و عملا می‌بینیم دو سه روز است که دارد جواب می‌دهد.

البته این تصمیم موقتی است. زمانی که شهید سردار سلیمانی هم ترور شد مسوولان بازار سرمایه چنین کاری را کردند و دامنه نوسان بین مثبت ۵ و منفی ۲ بسته شد که موقتی و به خاطر مبارزه با ترس بازار بود ولی این دامنه نمی‌تواند و نباید دائمی باشد چون تبدیل به سم مهلک برای بازار می‌شود.