اگرچه سبدگردان‌ها به دلیل فضای رقابت و استراتژی‌های خود عملکرد خود را به‌صورت عمومی اعلام نمی‌کنند اما بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد با روند نزولی بازار سهام در روز‌های اخیر برخی از سرمایه‌گذاران ساز خروج سرمایه‌های خود از سبدگردان‌ها را کوک کرده‌اند.

چرا گزینه سبد گردانی

 در شرایطی که بازار سرمایه با فراز و فرودهای متعدد مواجه است سپردن سرمایه به یک شرکت سبدگردان و صندوق‌های تحت مدیریت آنها بهترین گزینه برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری افراد است. اما در شرایط فعلی و با وجود اینکه سرمایه‌گذاری در بورس بیش از هر زمان دیگری بر سر زبان هاست، تازه واردان به این بازار مالی آشنایی چندانی با این نهادها ندارند در حالی‌که شرکت‌های سبدگردان برای افرادی که زمان یا تخصص کافی در حوزه سرمایه‌گذاری ندارند بهترین ابزار است زیرا عملکرد و ساز و کار این نهادها بسیار شفاف بوده و اطلاعات آنها روزانه در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌گیرد.

سبدگردان‌ها تفاوت زیادی با صندوق‌ها ندارند، از همین رو یکی از ابزارهای جذب سرمایه سبدگردان صندوق‌های تحت‌مدیریتش هستند و قاعده در کل دنیا نیز همین است که شرکت‌های سبد گردان صندوق‌ها را مدیریت می‌کنند. ولی تفاوت این شرکت‌ها با شرکت‌های غیرتخصصی سبدگردانی این است که شرکت‌های سبدگردان عمده فعالیتشان صرفا سبدگردانی است و نیروهایی که در شرکت‌های سبدگردان فعالیت می‌کنند همه تمرکز و تحلیل‌ها و تعاملاتشان بر سبدگردانی و کسب بازدهی متناسب با سرمایه‌گذاری است و دنبال مسائل دیگر نیستند‌.

چالش‌های سبدگردانی

سبدگردان‌ها نیز مانند دیگر فعالان بازار سرمایه با پیچیدگی‌هایی روبه‌رو بوده‌اند.

از جمله چالش‌های پیشروی سبدگردان‌ها مشکلات پیش‌آمده در انجام معاملاتشان از جمله، قطع شدن هسته معاملات است. از آنجا که شرکت‌های سبدگردان مدیریت تعداد زیادی از سبد سرمایه گذاران را به عهده دارند و بنابراین فرصت محدودی برای مدیریت هر سبد در اختیار دارند مشکلات سیستم معاملات و قطعی هسته باعث ایجاد ناکارآیی‌هایی در عملیات مدیریت سبدها می‌شود.

یکی دیگر از مشکلات مربوط به ماهیت کدهای سبد‌گردانی (PRX) است که موجب می‌شود در استفاده از سایر کلاس‌های دارایی محدودیت معاملات وجود داشته باشد، از جمله اتخاذ موقعیت معاملاتی در بازارهای آتی. اما پیچیدگی‌های سبدگردانی‌ها به همین‌ها محدود نمی‌شود. به‌عنوان مثال طولانی بودن زمان دریافت کد اختصاصی سبدگردانی و طولانی بودن انتقال سهام مشتریان‌ به کد سبدگردانی اختصاصی از دیگر چالش‌هایی است که این نهادهای مالی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند که هر کدام از این موارد موجب از دست رفتن فرصت‌های طلایی سرمایه‌گذاری در سهام یا سایر طبقات دارایی‌ها از جمله طلا، سکه و ارز می‌شود.

با این حال این سوال مطرح می‌شود که چرا سبدگردانی‌ها آنچنان که در دنیا توسعه یافته در ایران مورد استقبال قرار نگرفته‌اند. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد به‌طور کلی شرکت‌های سبدگردان در مقایسه با کارگزاری‌ها عمر و پشتوانه مالی کمتری دارند و اساسا شناسایی درآمد در این مجموعه‌ها مشابه شرکت‌های کارگزاری نیست و درنتیجه صرف هزینه برای تبلیغات در این شرکت‌ها سخت‌تر است. اما به‌طور کلی و به زعم فعالان حوزه سبدگردانی، سبدگردان‌ها چندان دچار چالش نمی‌شوند. تنها در بحث طبقات دارایی‌ها، به نظر می‌آید بتوانند برای دارایی‌های مختلف، گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری یا صندوق متناظر با گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری داشته باشند. مورد دیگر فرآیند طولانی برای اخذ مجوز محیط کسب و کار است. برای افزایش سقف یک صندوق باید بارها درخواست ارسال شود و هر بار با بوروکراسی‌های اداری زیادی رو‌به‌رو می‌شوند. در توسعه طبقات دارایی نیز مشکل وجود دارد وگرنه فضا چندان فضای سختی نیست. اگر شرکت‌های سبدگردان بتوانند دارایی‌های تحت مدیریت خود را خوب مدیریت کنند و بازدهی‌های متناظر با ریسک خوبی را کسب کنند، قطعا چشم انداز روشنی از آینده در انتظار این نهادهای مالی خواهد بود. اما در این میان روال کند بوروکراسی‌های اداری است که روند رو به رشد مجموعه‌ها و نهادهای مالی را با مشکل مواجه کرده است.اما در این مسیر همراهی سازمان بورس نیز قابل توجه است. در بحث بوروکراسی‌ها منظور سازمان بورس نیست. منظور قواعد حاکم است، در حال حاضر محدودیت‌های زیادی وجود دارد که ریسک را کنترل نمی‌کند ولی کار را طولانی کرده است. این موضوع، موضوعی است که امید است سازمان بتواند آن را برطرف کند.

مردم چه سبدگردانی را انتخاب کنند؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد سبدگردان‌ها اگرچه توانسته‌اند بازدهی‌های مناسبی را برای سرمایه‌گذاران خلق کنند اما همواره این سوال پیش می‌آید که چگونه می‌توان از میان سبدگردان‌های مختلف گزینه مناسب را انتخاب کرد. یکی از ابهامات صاحبان سرمایه انتخاب یک سبدگردان مناسب و مطمئن است که برای این موضوع بر اساس دستورالعمل سازمان بورس شرکت‌های سبدگردان باید گزارش عملکرد داشته باشند. چیزی به نام نرخ بازدهی موزون زمانی (TWRR) وجود دارد که سبدگردان‌ها باید در نرم افزار خود محاسبه و اعلام کنند. نمی‌توان صندوق و سبدگردانی را جدا از هم دانست. به‌عنوان مثال اگر عملکرد صندوق‌ها مثبت نباشد احتمالا سبدها هم بد عمل کرده‌اند و برعکس.

اخبار مرتبط